Dames en heren,
Wij praten hier vandaag in de oudste stad van Nederland over innovatie als grondstof voor onze toekomst. Maar al tweeduizend jaar vóórdat Nijmegen werd gesticht, en dus ruim vierduizend jaar vóór dit Health Valley Event, begonnen onze voorouders uit het Neolithicum in het huidige Groot-Brittannië, aan de ‘Grimes Graves’. Een indrukwekkende en uiterst innovatieve onderneming, die maar liefst vijf eeuwen duurde. Zij groeven honderden mijnschachten, op zoek naar vuursteen. Ze hadden ontdekt dat vuursteen zich beter als gereedschap laat gebruiken dan hout of dierlijke botten. Stelt u zich eens voor wat zij zonder moderne hulpmiddelen moesten doen voor ze eindelijk vuursteen konden delven. Ze moesten vele tonnen aarde uitgraven, mijnen verlichten, stutten en ladders maken. Maar zij wisten waarvoor ze het deden, want ook toen al gold: innovatie leidt tot technologische voorsprong, leidt tot meer welvaart en welzijn dan bij de buren.
De wereld nu lijkt in dát opzicht op die van toen, maar het tempo van de technologische veranderingen is nu nauwelijks nog bij te benen. Vijfhonderd jaar graven is nu vijf jaar razendsnel innoveren geworden en nog eens. Regio’s, kennisinstellingen en bedrijven beconcurreren elkaar in hoog tempo en wereldwijd om research&development, én het daarbij behorende onderzoekstalent. Wie niet vernieuwt, verliest.
Daarom práten we vandaag niet alleen over kansen op het gebied van life sciences, we willen vooral ook concreet bedrijven, overheden, kennis-, gezondheids- en zorginstellingen aan elkaar koppelen, om zo te komen tot nieuwe, krachtige economische structuren waarin kennis concreet wordt omgezet in kunde en kassa.
Gerard Kleisterlee, overigens in Nijmegen opgegroeid, stelde ooit dat de medische sector met een omzet van drie triljoen dollar de grootste dienstensector in de wereld is met legio zakelijke kansen en wetenschappelijke mogelijkheden.
Nijmegen en de wijde regio zijn zich zeer bewust van die kansen en mogelijkheden. De medische sector is alleen al in deze stad met ruim 23.000 á 24.000 directe arbeidsplaatsen en veel indirecte werkgelegenheid de grootste werkverschaffer. Het is ook een essentiële schakel in de kenniseconomie. Die kenniseconomie ontwikkelt zich voorspoedig binnen een krachtig netwerk van bedrijven, universiteiten en kennisinstellingen in de kennisregio Nijmegen, Arnhem, Wageningen. Een regio die zich kan meten met de internationale top op het gebied van voeding, beweging en gezondheid, en die dus cruciaal is voor onze nationale economie.
De toegevoegde waarde van de regio ligt in de clustering van kennisintensieve bedrijvigheid en opleidingscentra. Die clustering is van economisch levensbelang voor heel Nederland. Kennisinstellingen als de Radboud Universiteit en de Hogeschool Arnhem-Nijmegen zorgen er bijvoorbeeld voor dat de regio één van de hoogst opgeleide beroepsbevolkingen van Nederland heeft. Zo heeft een kleine 50 procent van de bevolking van de agglomeratie tenminste een Hbo-opleiding. Kennisintensieve bedrijven profiteren van die goed opgeleide bevolking én stimuleren op hun beurt ook weer dat andere hoogwaardige bedrijven en ‘knappe bollen’ in de regio blijven of ernaar toe komen.
Een Nijmeegs bedrijf als Synthon staat symbool voor de potentie van deze kennisregio. Een klein bedrijfje, twintig jaar geleden gestart door twee jonge scheikundigen vanuit het bedrijvencentrum van de Radboud Universiteit, en nu uitgegroeid tot een internationale speler met 1250 werknemers in 9 landen en 4 continenten. Dit soort hoogwaardige bedrijven die voortkomen uit onze kennisinstellingen stimuleren innovatie en leiden tot de zo vurig gewenste kennisvalorisatie: kennis leidt tot kunde leidt tot kassa! Uitvindingen, producten en onderzoeken uit Nijmegen gaan de hele wereld over en dragen bij aan de economische groei en de goede naam van stad, regio - én Nederland - als aantrekkelijke kennis- en vestigingsplaats.
De uitdaging is om die bedrijven en talenten aan ons te binden. Slimme mensen in sterke steden bepalen de richting van toekomstige economische ontwikkelingen. Uit alle onderzoeken blijkt dat zij de motoren van onze kenniseconomie zijn. Juist in tijden van crisis moeten die motoren op volle toeren draaien om onze economie op de been te helpen én te houden. Ik werk daarom, samen met andere steden, aan een nieuw, krachtig kennisstedennetwerk, waarin steden, omliggende universiteiten, UMC’s en andere kennisinstellingen samenwerken en optrekken naar Den Haag. Want als we willen bijblijven in een globaliserende economie en niet dat land van zesjes willen zijn, moeten we keuzes maken, maar vooral ook extra investeren in kennisinstellingen en -steden.
Ook de samenwerking in Health Valley is daarbij van cruciaal belang. Health Valley zorgt ervoor dat er meer geld beschikbaar komt voor onderzoek en ontwikkeling, zowel binnen de bedrijven als vanuit de overheid. Een ander knelpunt waarin Health Valley een essentiële rol kan vervullen is de ‘verzuiling’ in onze kennissamenleving.
Bedrijfsleven en onderwijs vormen nog te veel aparte zuilen. Daartussen zijn wel al loopbruggetjes, maar dat moet een brug worden met brede rijbanen. Kortom, er is nog veel te doen. Maar door een goede samenwerking van bedrijven, universiteiten en kennisinstellingen in de medische en gezondheidssector kan er nog veel moois voor de regio in het verschiet liggen.
Ik ben dan ook blij dat u vandaag met zo velen hier aanwezig bent bij dit Health Valley Event om die samenwerking verder te versterken. Het kan geen toeval zijn dat juist vandaag de Minister President hier in Nijmegen is om in het UMC St. Radboud een innovatieve scanner in gebruik te nemen en dat de vice-president vanmiddag zijn opwachting maakt bij dit congres. Health Valley heeft potentie en dat is goed nieuws voor ons én de rest van Nederland!
Roelof De Wijkerslooth, voorzitter van de Radboud Universiteit, zei ooit: ‘Onderzoeken en ondernemen is niks voor bange mensen, en in Nijmegen weten we wat ondernemen in de kenniseconomie is’. Velen van u hebben dat al bewezen, maar ik hoop dat u zich er vandaag opnieuw door laat inspireren.
Ik hou het hier graag bij, want over ondernemen en innovatie moet je niet te veel praten, je moet het vooral doen!