31 maart

Een heel Haags dagje.

Eerst een gesprek met Betty Visker, die directeur is van de stichting Overheidsmanager van het Jaar. De stichting organiseert jaarlijks een grote avond in Huis ter Duin waarop voor de voltallige overheden van Nederland uit genomineerden de overheidsmanager van dat jaar wordt gekozen. Vorig jaar was dat bijvoorbeeld Maureen Sarukko, directeur veiligheid van de stad Amsterdam; het jaar daarvoor Martin van Rijn, de man achter de stelselherziening in de gezondheidszorg. De stichting is toe aan een nieuwe voorzitter. Gelukkig hoeft die niet veel te doen, de jury onder leiding van Hans Dijkstal doet het echte werk.

Daarna vooroverleg met de VNG-delegatie (bestaande uit voorzitter Annemarie Jorritsma, burgemeester Jacques van der Tak van Westland, VNG-directeur Ralph Pans en ikzelf) en een uur later het zogenoemde Strategisch Beraad Veiligheid met de ministers Ter Horst en Hirsch Ballin. Tijdens dat beraad vraag ik opnieuw aandacht voor de convenanten rond de regionalisering van de brandweer. Guusje ter Horst wil te snel te veel, dat gaat opbreken.

Na de vergadering klets ik een uurtje bij met Roel Bekker, de bijzondere secretaris-generaal die belast is met de reorganisatie van de rijksdienst. Hij zetelt bij Binnenlandse Zaken, maar legt direct verantwoording af aan de premier en vice-premiers. Voor een gedeelte zet hij het werk voort dat onder het door mij geïnitieerde programma Andere Overheid werd gestart. Dit keer moet er flink gesneden worden in de rijksoverheid. Dat geeft urgentie om de kerntaken van de rijksoverheid te benoemen. Het blijft treurig dat het niet lukt de departementale verkokering te doorbreken. Wat dit betreft geven gemeenten het goede voorbeeld. Niet de bestaande ambtelijke kokers bepalen de portefeuilles van wethouders, dat doet de politiek en de ambtelijke organisatie voegt zich daar naar. Kom daar eens om in Den Haag.

Vervolgens een lange eerste vergadering inclusief eten van de Commissie Overlast Jaarwisseling. Toen ik als Nijmeegse burgemeester in de pers een paar opmerkingen had gemaakt over het geweld en het vandalisme rond oudjaar, werd ik gelijk door de minister vastgepind om deze commissie voor te zitten. Gelukkig is er een goed secretariaat en een ondersteunende werkgroep die de leden van de commissie van materiaal voorzien. Lange discussies deze keer over de omvang van het probleem, het bijzondere karakter ervan en de werkwijze van de commissie. Gelukkig houdt hoogleraar criminologie Gerben Bruinsma de andere leden op het wetenschappelijk rechte pad, want burgemeesters, korpschefs en hoofdofficieren hebben de neiging de eigen indrukken als feiten te beschouwen.
In de auto terug tijd voor de collegestukken van morgen. De overige stukken wachten thuis.

28 en 29 maart

Ook vrijdag is er geen sprake van onrust. Samen met wethouder van integratie Lenie Scholten breng ik een persverklaring uit waarin we Fitna een provocerende film noemen en tevredenheid uiten over de houding van de Nijmegenaren. In de hele regio is er geen enkele sprake van onlusten, gelukkig maar. De komende weken blijven we het monitoren. Van belang is hoe de reacties in de islamitische wereld zullen zijn. De Deense cartooncrisis leert dat er wat tijd over heen kan gaan.

Vanochtend een gesprek met enkele ambtenaren die een professionele masters-opleiding volgen aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur. Vorig jaar heb ik nog een dagdeel cursus verzorgd. Nu wordt ik ondervraagd over de rol van het openbaar ministerie in de lokale veiligheidsnetwerken. Past de invloed van het OM in het veiligheidsbeleid wel bij de magistratelijke status? Interessante vraag.

Verder vandaag overleg over diverse zaken en een lunch met oud-commissaris van de Koningin Boele Staal, tegenwoordig onder meer voorzitter van de Vereniging van Banken en voorzitter van de Raad van Commissarissen van Holland Casino.

’s Middags vergadert de griffiecommissie. Daar nemen naast de voorzitter van de raad ook de plaatsvervangend voorzitter Peter Breukers en de raadsleden Ben van Hees en Peter Paul Leferink op Reinink zitting in. De griffiecommissie fungeert als werkgever van de griffier. Aansluitend aan de vergadering vindt gelijk het jaarlijkse functioneringsgesprek met haar
plaats.

Aan het einde van de middag mag ik op het stadhuis een vergadering over het milieubeleid rond Electrabel onderbreken om milieudeskundige, activist en hardloopgoeroe Johan Vollenbroek een Koninklijke onderscheiding uit te reiken. Vroeger waren dit soort onderscheidingen voorbehouden aan hoge ambtenaren, bestuurders, bedrijfsdirecteuren en anderen die de maatschappelijke status quo belichaamden. Gelukkig is er tegenwoordig ook ruimte voor mensen die omwille van grote maatschappelijke belangen het gevecht met overheden zijn aangegaan (niet fysiek natuurlijk) en dat stug volhielden.

Een deel van de vrijdagavond gaat op aan de voorbereiding van de vergaderingen van het korpsbeheerdersberaad en het veiligheidsberaad. Om 8.45 uur zit ik zaterdagochtend in de auto op weg naar Utrecht.

In het Veiligheidsberaad spreken de voorzitters van de veiligheidsregio’s ( grotendeels de burgemeesters van de grotere steden die ook korpsbeheerder van politie zijn) over de voorgenomen regels die de kwaliteit van de brandweerzorg vaststellen. Wij zijn daar voorlopig nog niet tevreden over. Bovendien zal ook duidelijk moeten worden hoe wij een kwaliteitsslag moeten betalen.

In de loop van de middag weer terug in Nijmegen. Op mijn appartement houden we een reünie van vrienden uit onze schooljaren aan het Stedelijk Gymnasium. Een bijzondere avond. Van de tien woon alleen ik (weer) in Nijmegen, een paar in de directe omgeving en de rest in de Randstad. Zo gaat dat.

27 maart

’s Ochtends eerst een gesprek met het openbaar ministerie, politie en belastingdienst over de zogenoemde vrijplaatsen. Dat wil zeggen plekken die wij niet willen hebben, waar niet wordt gehandhaafd en waar een cultuur van ‘vrije jongens’ heerst. We zijn er scherp op en hebben convenanten waarin een intensieve samenwerking tussen de verschillende handhavingpartners is vastgelegd.
Aansluitend het reguliere overleg met gebiedsofficier van justitie Ellis van Dusschoten en districtschef Aart Garssen, ook wel de gezagsdriehoek Nijmegen genoemd. Ook hier natuurlijk nog aandacht voor de mogelijke gevolgen van de film.
Veiligheid heeft vandaag weer alle aandacht. Na de gezagsdriehoek eet ik op mijn kamer een broodje met korpschef Henk van Zwam. We spreken over de hopelijk binnenkort af te sluiten politie-CAO, waar Henk mede-auteur van is, over ontwikkelingen binnen het politiebestel en de sterkteproblematiek waarover wij nog steeds zorgen hebben.

’s Middags komt in Malden het regionaal college samen. De verzamelde burgemeesters van de politieregio Gelderland-Zuid worden over de voorbereidingen rond de film van politie en hulpdiensten nader geïnformeerd en spreken over de gevoelens onder de bevolking en onze mogelijke reacties. Verder staan de jaarstukken en de begroting op de agenda. Dezelfde burgemeesters vormen ook het Veiligheidscollege van de veiligheidsregio. In die hoedanigheid praten we uitvoerig over landelijke ontwikkelingen rond de veiligheidsregio’s en de mogelijkheden van versterkte samenwerking of regionalisering van de brandweer. Een discussie die op dit moment in alle veiligheidsregio’s wordt gevoerd en waar niet altijd consensus over bestaat. Wordt vervolgd.

Terug in Nijmegen heb ik aan het einde van de middag in het restaurant van De Vereeniging een korte ontmoeting met twee PvdA-Europarlementariërs die door raadslid Alard Beck en onze mensen van Externe Betrekkingen vandaag in Nijmegen zijn rondgeleid. Ik wijs ze op de noodzaak om in ‘krachtwijken’ bijzondere voorwaarden te scheppen voor nieuwe bedrijvigheid en op de Europese neiging om overheidsinjecties (bijvoorbeeld via fiscale stimulering) ogenblikkelijk als ongeoorloofde staatssteun te kwalificeren. Misschien dat ze daar eens naar kunnen kijken.

’s Avonds eet ik in hetzelfde restaurant met oud-collega Medy van der Laan, die samen met mij in de raad van toezicht zit van de Consumentenbond, maar ook bestuurslid is van Oriëntalis. Een rustige avond is het niet, want we hebben nog geen hap gegeten of ik word gebeld en gesms’t (is dat wel een woord?) dat Wilders zijn Fitna op internet heeft gezet. De site is direct gecrasht, maar de inhoud is duidelijk: hard, provocerend, islam en religieus extremisme over één kam scherend, gruwelbeelden als bewijs voor de ondeugdelijkheid van een veertienhonderd jaar oude religie. Van belang is echter ook dat de film naar het zich laat aanzien geen beledigende beelden bevat, althans geen Koranverbranding. Ik zie later op de avond grote delen van de film en volg de eerste reacties. Premier Balkenende heeft een evenwichtige verklaring die zowel voor binnenlands als buitenlands gebruik nuttig is. Het blijft rustig in stad en land.

26 maart

Een rustige Pasen werd verstoord door een lentegriepje. Of beter een wintergriepje, want in mijn bed kon ik de sneeuw zien vallen. Maandag en dinsdag uitgeschakeld, dus het college heb ik niet kunnen voorzitten. Maar daar is dan ook een loco voor en Paul Depla draait er zijn hand niet voor om.

Vandaag weer alive and kicking. Ik breng een werkbezoek aan de overburen van mijn tijdelijk appartement, de Hulpdienst Nijmegen aan de Groesbeekseweg. Een kleine staf en enthousiaste vrijwilligers houden een kostbare Nijmeegse maatschappelijke voorziening draaiend. Veel eenzame, oudere en zieke Nijmegenaren zijn hen dankbaar.

Later op de dag overleg met korpschef Henk van Zwam en hoofdofficier Remco van Tooren over de nu snel te verschijnen Wildersfilm (zou dat woord de Van Dale gaan halen?). Politie en hulpdiensten zijn goed voorbereid, alle gemeenten hebben van ons een handreiking tolerantiegrenzen gekregen voor het geval dat. Tsja, voor het geval dat, maar welk geval?
Ook gesprekken met de voorzitter van de Stadsregio Jaap Modder en, samen met Paul Depla, met UMC (Universitair Medisch Centrum)-baas Emile Lohman over de bouwplannen op de campus Heyendaal.

Interessant is een interview door mensen van het ROI (Rijksopleidingsinstituut) over de zogenoemde “canon van de Nederlandse ambtenaar”. Wat is de essentie van een goede ambtenaar en zijn er verschillen tussen ambtenaren in Den Haag en in de gemeenten? Ik ben zelf 9 jaar in Den Haag ambtenaar geweest en heb als Kamerlid en als minister ook de nodige ervaring met rijksdienaren opgedaan. Maar als Leids raadslid en Nijmeegse burgemeester natuurlijk ook met gemeentemensen. Ik zie geen grote verschillen, er zijn goede en minder goede ambtenaren op alle niveaus. De besten onderscheiden zich door politiek en bestuurlijk invoelingsvermogen, analytische en uitdrukkingsvaardigheden, visie en volstrekte loyaliteit zonder de eigen opvattingen te verdonkermanen.

’s Avonds het debat in de gemeenteraad naar aanleiding van het onderzoeksrapport over verbonden partijen en Novio in het bijzonder. Rob Bloem had als oppositieleider hier veel werk van willen maken, maar dat is de CDA-fractievoorzitter helaas niet gegeven. Ik weet echter dat hij het ondanks zijn zwakke conditie nauwlettend via internet volgt. Het debat is bij wijlen fors maar niet unfair. Wethouder Peter Lucassen heeft zich grondig voorbereid en de belangrijkste vragen die hem kunnen worden gesteld al in zijn debattekst verwerkt. De oppositie verwijt hem dat hij geprepareerde teksten voorleest, maar waarom is dat eigenlijk erg, zolang hij ter zake antwoordt? Een motie van wantrouwen haalt het niet. Na afloop wordt er in de kantine van het stadhuis een borrel gedronken. Dat is goed voor de onderlinge verhoudingen, zeker na zo’n politiek gevecht.

20 en 21 maart

Donderdagochtend eerst naar Hoevelaken voor een vergadering van het bestuur van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten. Collega Henri Lenferink uit Leiden is penningmeester en ziet nog een beetje witjes om de neus. Zijn ambtsketen is ontvreemd. Dat voelt toch een beetje naakt. Gelukkig heeft Leiden ooit een replica laten maken. Nijmegen heeft geen replica, maar laat nu wel een tweede, ‘moderne’ keten maken voor de momenten dat de burgemeester officieel in actie is en een loco of de plaatsvervangend voorzitter van de raad ook een keten nodig heeft. Of als er eentje kwijt raakt dus.

Een wegrestaurant bij De Bilt gebruik ik gedurende anderhalf uur als een tijdelijk kantoor. Ik lees er mijn stukken, geef enkele interviews via de telefoon en check de mail. Handig die moderne communicatietechnologie, het maakt je volslagen onafhankelijk van de locatie waar je je bevindt. Zo gebruik ik vaak ook de dienstauto als een verlengstuk van mijn werkkamer.

Op het Nederlands Politie Instituut in De Bilt vergadert de Stuurgroep Bovenregionale Politiesamenwerking, waarvan ik voorzitter ben. Samen met onder meer collega Bruls van Venlo, procureur-generaal Bolhaar en de korpschefs van Brabant-Noord en Groningen begeleid ik een onderzoek van Twijnstra Gudde naar samenwerking tussen de politieregio’s en doe ik aanbevelingen voor de toekomst. Dit onderzoek speelt een rol in de besluitvorming aan het einde van dit jaar of er reden is om alsnog te kiezen voor nationale in plaats van regionale politie.

Aan het einde van de middag probeer ik in een gematigd tempo naar Den Haag te rijden. Een bijna onmogelijke opgave op Witte Donderdag.

Vrijdag zijn Machteld en ik de gast van mijn Leidse collega Henri Lenferink bij de opvoering van de Matheus Passion in de Pieterskerk. De Matheus wordt in veel steden ten gehore gebracht, maar de Leidse versie met het Bachkoor Holland en het Concertgebouw Kamerorkest geldt samen met die van Naarden als het hoogtepunt van de Nederlandse traditie. De kerk zit stampvol. De genodigden van gemeente en Bachkoor worden tijdens de uitgebreide pauze in het Leidse stadhuis onthaald op een rijk buffet, dat enigszins contrasteert met de vastenperiode die pas morgen afloopt. Veel bekenden gesproken en genoten van een prachtige, dramatische en volle opvoering met een geweldige evangelist en een prachtige alt. Een prachtig begin van het Paasweekend.
Ik hoor overigens ook goede verhalen over de jaarlijkse Bach-passies van ons eigen Nijmeegse Bachkoor en het Gelders Orkest in concertgebouw De Vereeniging. Misschien volgend jaar maar eens proberen....

19 maart

Vandaag organiseert Binnenlandse Zaken een oploop van burgemeesters van grote steden of hun ambtelijke vertegenwoordigers naar aanleiding van De Film. Martin Ruiter van de afdeling Veiligheid gaat namens mij. Terugrapportage leert dat er weinig nieuws onder de zon is. We zijn alert, we weten dat uitzending via internet heftige reacties kan oproepen, zowel in het buitenland als (wellicht mede daardoor) in het binnenland en we hebben goed contact met vertegenwoordigingen van allochtone organisaties. Het blijft onduidelijk wanneer Wilders zijn filmpje daadwerkelijk de wereld in slingert.

’s Ochtends heb ik diverse overleggen op mijn kamer, weinig spectaculair. Tussen 12 en 14 uur vindt in de Trêveszaal het reguliere overleg met de Radboud Universiteit en het UMC plaats. De lustrumviering van de universiteit nadert snel. Als gemeentebestuur besteden wij daar gepaste aandacht aan, een nuttig cadeau is in voorbereiding. Ook organiseren wij een diner voor bekende alumni van de universiteit uit de wereld van politiek, bedrijfsleven, wetenschap, cultuur en sport. Het lustrum zal ook voor de Nijmegenaren een mooi en zichtbaar feest worden. Andere gespreksonderwerpen zijn onder meer de ontwikkelingen in de Waalsprong en internationale activiteiten.

’s Middags nog diverse overleggen, waaronder het bestuursteam Vierdaagse waarin de voorbereidingen voor de komende editie alweer minutieus worden doorgenomen. De samenwerking tussen de Stichting Vierdaagse, het ACBN (Actief Comité Binnenstad Nijmegen) dat de feesten organiseert en de gemeente is het afgelopen jaar enorm toegenomen en dat betaalt zich nu uit.

’s Avonds ben ik samen met wethouder Hannie Kunst en medewerker Wijnand Kok in Arnhem voor een tweede gesprek over de culturele samenwerking tussen beide steden en de regio. Behalve Pauline Krikke en wethouder Rita Weeda zijn ook Commissaris van de Koningin Clemens Cornielje, gedeputeerde Hans Esmeijer, stadsregiovoorzitter Jaap Modder, de directeur van het RBT KAN ( Regionaal Bureau voor Toerisme Knooppunt Arnhem-Nijmegen ) Jurriaan de Mol, en de collega’s De Vries en Tuijnman van Lingewaard en Overbetuwe aanwezig. Een vruchtbaar vervolg op ons initiatief van januari om de koppen eens bij elkaar te steken. We spreken af de culturele infrastructuur en identiteit nader onder de loep te nemen. Dat kan wellicht leiden tot een verdere stappen, bijvoorbeeld een (dubbel)kandidatuur voor Culturele Hoofdstad 2018.

18 maart

Dinsdagochtend het wekelijkse overleg met Pier Eringa en de collegevergadering. We zijn relatief vroeg klaar, zowaar even tijd voor tekenboeken en telefoontjes. Het persbericht over de benoeming van een nieuwe Algemeen Directeur van de veiligheidsregio Gelderland-Zuid, tevens commandant regionale brandweer, kan uit. Ik ben erg blij met Marijke van Veen, die op 1 juni a.s. aantreedt. Zij is nu nog plaatsvervangend sectordirecteur gevangeniswezen bij Justitie en brengt een schat aan ervaring en inzicht mee. Het is bovendien mooi dat we een vrouw op een belangrijke positie in de veiligheidswereld krijgen. Guusje ter Horst roept dat vanuit Den Haag maar in de regio moeten we het zelf doen.

Een groot deel van de middag breng ik door in een vergaderzaal van De Vereeniging. Daar komen wethouders, burgemeester, gemeentesecretaris en directeuren van de gemeente samen om over de onderlinge verhouding te praten. We worden begeleid door de Tilburgse oud-wethouder Hans Krosse. Goed dat we deze bijeenkomst hebben, de leden van het college èn het directieteam spreken vrijuit over rolopvattingen en samenwerking. De aimabele voorzitter van de Raad van Bestuur van UMC Radboud, Emile Lohman, is gevraagd om een inleiding te verzorgen over het besturen van grote organisaties. Hij houdt ons een spiegel voor over de verhouding lijn en staf, professionals en bestuurders, publiek en privaat. Zijn inspirerende stelling is dat er in wezen geen verschil is tussen het leiden van de Bijenkorf, een groot ziekenhuis of de gemeente. In mijn bedankje wijs ik hem er op dat het onderscheid er in zit dat de voorzitter van de raad van bestuur van een bedrijf gewoon de baas is en de voorzitter van het gemeentebestuur gewoon niet.

17 maart

Maandag een dagje dat zich voornamelijk buiten Nijmegen afspeelt. ’s Ochtends ben ik voor diverse gesprekken bij de Consumentenbond in Den Haag. Als voorzitter van de Raad van Toezicht kom ik er regelmatig. Het is een nevenfunctie die ik met plezier uitoefen, al vraagt het een enkele keer tijd gedurende de werkdag. Daar staat tegenover dat de werkweek van mijn dagelijkse baan als burgemeester zich niet houdt aan het stramien van maandag tot en met vrijdag van 9 tot 5. De Consumentenbond is een buitengewoon nuttige vereniging met ruim een half miljoen leden die elke dag weer opnieuw opkomt voor de rechten van consumenten en eerlijke en onafhankelijke informatie over producten en diensten verschaft. Mooi om wat voor te kunnen doen.

’s Middags zit ik in Utrecht het dagelijks bestuur (DB) van het Veiligheidsberaad voor. In dat DB zitten de burgemeesters van Haarlem, Terneuzen, Den Bosch, Zwolle en Nijmegen, dus is Utrecht een redelijke verzamelplaats. We spreken over nauwere samenwerking tussen ons bureau en de brancheorganisaties NVBR ( Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding) en GHOR ( Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) -Nederland. Ook komt de wens van Binnenlandse Zaken om taken op het vlak van personeel, materieel en operationele zaken over te dragen aan het veld ter sprake. Een mooi streven, maar dan wel goed georganiseerd en met inbegrip van de nodige middelen. Aansluitend aan de vergadering van het Dagelijks Bestuur, voeren we overleg met de brancheorganisaties.

Aan het eind van de middag terug in Nijmegen, op tijd voor het seniorenberaad van de fractievoorzitters en de tas met de stukken voor de collegevergadering.

14 maart

’s Ochtends nog even wat zaken doornemen met mijn secretariaat en een paar telefoontjes en vervolgens een werkbezoek aan Smit Transformatoren aan de Groenestraat. Zolang ik Nijmegen ken, ken ik de naam van dit bedrijf, maar ik was er nog nooit geweest. Naar de oprichter Willem Smit is indertijd een hele woonwijk genoemd (Willemskwartier). Nu is Smit in Duitse handen maar niettemin is het nog steeds een echt Nijmeegs bedrijf met een enorme traditie. Het geeft werkgelegenheid aan 350 man. De directie is importmanagement uit Oostenrijk en Amsterdam dat zich richt op het financieel gezond maken en houden van Smit. Ik had nog nooit eerder dit soort megatransformatoren gezien en ben danig onder de indruk.
Een groot probleem blijkt te zijn de werving van hoogopgeleide technici. Ze komen niet snel uit de Randstad over en moeten niet zelden uit het buitenland worden gehaald. Weer een voorbeeld van de noodzaak van een goed expatbeleid.

Helaas kan ik deze vrijdag niet bij de lunch van de burgemeesterskring Nijmegen e.o. zijn, terwijl ik daar nog wel voorzitter van ben. Maar zaken gaan voor de gezelligheid. 13.30 uur vanmiddag is het enige moment waarop ik met Job Cohen kan afspreken. Dus zit ik op dat tijdstip op zijn kamer in het Amsterdamse stadhuis aan het Waterlooplein. Als voorzitters van het Korpsbeheerdersberaad resp. het Veiligheidsberaad hebben wij belang bij een goede afstemming over hoe wij omgaan met het nieuwe beleid van de minister van BZK om steeds meer verantwoordelijkheden op veiligheidsgebied aan het ‘veld’ over te dragen. Wij blijken het snel eens te zijn, dat scheelt.

13 maart

Met de leiding van de brandweer, de afdeling veiligheid en Pier Eringa brainstorm ik vanochtend over de toekomstige regionalisering van onze brandweer. Wat is daar voor nodig, want betekent dat voor de vergunningverlening en het toezicht, doen we dit alleen of zijn ook andere gemeenten zover? Dat we een stap moeten zetten in onze regio is duidelijk.

Daarna bezoek ik de zieke CDA-fractievoorzitter Rob Bloem en zijn vrouw Caroline. Ik heb onder meer kaarten bij mij met de wensen en gedachten van de leden van het college, de gemeenteraad en de griffie en de bodes bij mij. Iedereen is zeer begaan en dat doet Rob goed. Ik ben blij dat ik langs mocht komen.

Rob vroeg vorig jaar aandacht voor de veiligheid op scholen. Hij kan tevreden zijn dat zijn oproep onder meer tot gevolg heeft gehad dat vandaag in De Ster in Lent een hele ochtend over dit thema is gesproken tussen gemeente, schoolleiders, zorginstellingen en politie. Ik maak nog net het laatste stukje van de discussies mee. Was het 10, 15 jaar geleden nog zo dat inbraak, diefstal, vandalisme en graffiti hoog op de agenda stonden, nu zijn het geweld, mishandeling, gezinsproblemen en ontsporingen. De wereld is er niet beter op geworden.

Na een overleg op het stadhuis over burgerzaken spoed ik mij naar Tiel voor het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio en de politieregio. Met de collega’s van Tiel, Druten, Groesbeek, Wijchen, Geldermalsen en Zaltbommel en de hoofdofficier van justitie bespreken we onder meer de begroting van ons korps, waarvan we helaas nog steeds niet weten of die er nog beter komt uit te zien door hulp van het ministerie. Ook de verdere ontwikkeling van de veiligheidsregio en de regionalisering van de brandweer vormen gespreksonderwerpen.

Later deze middag ben ik in Den Haag, ditmaal voor het afscheid van de secretaris-generaal van het ministerie van BZK, Jan Willem Holtslag in de Ridderzaal. Ik heb lang en veel met Jan Willem te maken gehad, een van de beste rijksambtenaren die ik ooit tegenkwam. Minister Guusje ter Horst en oud-premier Ruud Lubbers, voor wie Jan Willem lang werkte, spreken hem toe. Alle oud-ministers die hij als SG bijstond, dus ook ik, hebben warme woorden in een videoboodschap vastgelegd. De bijeenkomst is natuurlijk een ideale plek om het Haagse netwerk te onderhouden. Daarna met Roger van Boxtel in Nieuwspoort gegeten en een vergadering met enkele invloedrijke D66ers bijgewoond. Voor middernacht weer terug in Nijmegen.

12 maart

’s Ochtends diverse gesprekken op mijn kamer. Onder meer met de gebroeders Hoes over de brandveiligheidseisen voor het distributiepunt van Hoes Errogas. Met gemeentearchivaris Corrie-Christine van der Woude spreek ik over de vele schatten die ons archief herbergt en de manier om ze in het kader van het Zichtbaar Verleden te ontsluiten. Oud-fractievoorzitter van D66 in de Eerste Kamer Eddy Schuyer wipt langs voor een snel kopje koffie. Hij is tegenwoordig onder meer voorzitter van de KNSB, de schaakbond. Met Royal Haskoning broedt hij op plannen om Nijmegen een mooie schaaktraditie te geven. Ik ben er helemaal voor.

Lunch op mijn kamer met SVn-directeur Elly van Sluis, ter voorbereiding van de bestuursvergadering van volgende week. Aansluitend overleg met secretaris korpsbeheerder Rinie Verhoeven en daarna de opening van de inspiratiedag Canon van Nijmegen, waarmee scholen en gemeente de mooie Nijmeegse historie willen openen voor de schooljeugd.

Als een haas door naar Rotterdam voor het symposium over transportveiligheid. Hoewel er een weeralarm is afgegeven, besluiten chauffeur Jos en ik toch maar te gaan. Ik werk achterin de oude BMW (binnenkort komt de nieuwe Audi mèt aardgas!), Jos houdt ‘m vast op koers. Op het symposium spreek ik in een forum over de noodzaak om de opgebouwde kennis over de veiligheid rond HSL en Betuwelijn voor alle veiligheidsregio’s kenbaar en toepasbaar te houden. Het Veiligheidsberaad kan daar het nodige aandoen, mits de ministeries van Verkeer en Waterstaat en Binnenlandse Zaken over de brug willen komen.

Snel weer terug naar Nijmegen. Ondanks ellenlange files en dankzij alleen bij Jos bekende sluipwegen zijn wij aan het begin van de avond keurig op tijd in de Vereeniging. Ik mag een verkooppraatje houden voor de verzamelde congres- en evenementenbureaus die vanavond in Nijmegen bijeen zijn. Deze ‘decisionmakers’ dineren boven, terwijl de Golden Earring zo meteen beneden in de grote zaal optreedt. Helaas mag ik daar niet heen, want vanavond wacht de gemeenteraad.

Voor het eerst sinds mijn aantreden vergadert de raad weer met een strikte spreektijdverdeling. Geen wens van de voorzitter, maar van de raadsmeerderheid. Ik heb er geen bezwaar tegen, zolang we een beetje flexibel omgaan met de spelregels. Ons elektronisch systeem dat het tijdverbruik in de gaten houdt, blijkt er halverwege de vergadering mee op te houden. Van de weeromstuit doet ook ons stemsysteem het niet meer. Een avondje ouderwets handopsteken dus, dat ziet er wel zo leuk uit.

11 maart

Eerst een gesprekje over een juridische kwestie met Pier Eringa en hoofd juridische zaken Gerard Fasten. Daarna de wekelijkse collegevergadering. Die behandelen we met gezwinde spoed, zodat er voldoende tijd overblijft voor een eerste en toch al behoorlijk intensieve bespreking van de financiële perspectieven voor het volgende jaar. Net als in Den Haag maakt men zich ook in gemeenten al in het vroege voorjaar op om de eerste aanzet voor de volgende begroting te maken. We praten over het algemene beeld, de speerpunten van de coalitie en het college en de eerste wensenlijstjes komen op tafel. Wordt vervolgd.

Voordat ik met het college op wijkbezoek ga, komt Chantal Teunissen van de CDA-fractie langs. Ze fungeert als contactpersoon met de ernstig zieke fractievoorzitter Rob Bloem. Helaas brengt ze erg slecht nieuws. In een brief aan mij legt Rob uit dat zijn toestand met de dag verslechtert. Ik besluit een van de komende dagen bij hem langs te gaan, gelukkig stelt hij dat op prijs.

Met het college bezoek ik ‘t Acker in de Lindenholt. Wij spreken met wijkbewoners over veiligheid, leefbaarheid en verkeer. Ook komen wij in de kinderboerderij en de open wijkschool. Bij de kinderboerderij blijkt de financiering van de nieuwbouw bijna rond te zijn, ik krijg een doosje met een paar schattig kleine eitjes mee. De kinderen van de open wijkschool protesteren tegen een dreigende sluiting van de speeluitleen, ik beloof een en ander na te gaan. Op de Hillekensacker drinken we koffie met verstandelijk gehandicapten die daar onder begeleiding wonen en leven. Er heerst een opgewekte stemming.

De dag sluit ik af met een bezoek aan de honderdjarige mevrouw Van Delft-Saris in de Goffertboerderij. Mevrouw is nog behoorlijk goed ter been en in het hoofd en vertelt volop over de jaren dat ze aan de Van Peltlaan en later in Boszicht woonde. Ze heeft geen kinderen maar de zaal zit wel vol neven en nichten van haar Brabantse familie.

10 maart

De dag begint in den Haag met een afspraak op het tijdelijk kantoor van de VNG. Daar spreken Jan Lonink, burgemeester van Terneuzen en ik, ondersteund door het hoofd van het bureau Veiligheidsberaad Winrie de Boer, met een vertegenwoordiging van de NVBR, de brancheorganisatie van de brandweer. NVBR-voorzitter Caroline van der Wiel, in het dagelijks leven commandant van de Amsterdamse brandweer, wil net als ik streven naar een intensievere samenwerking tussen de professionals en de bestuurders. We praten vooral over vorm en tempo.

Onderweg naar Nijmegen ruimte voor telefoontjes en leeswerk. ’s Middags de gebruikelijke overleggen met de afdeling Veiligheid en met de politie. Vanzelfsprekend spreken we ook nu even over de mogelijke onrust rond de Wilders-film. Wethouder Lenie Scholten en ik hebben een brief klaar aan Nijmeegse allochtone organisaties, waarin wij oproepen tot beheersing, uitnodigen tot gesprek indien dat wordt gewenst en vragen om signalen van onrust en emotie aan ons te melden.

Aan het eind van de middag komt de grote man van de Zevenheuvelenloop, Henk Stevens, even langs. Henk is ook de man achter de Marikenloop, de bekende vrouwenloop over 5 en 10 kilometer. Komende 7Hloop is de 25^ste, dus die moet iets bijzonders worden. De gemeente Nijmegen werkt daar natuurlijk van harte aan mee.

’s Avonds een hapje eten met gemeentesecretaris Pier Eringa en aansluitend in café Groenewoud koffie met twee hoogleraren geschiedenis, met wie ik overleg in mijn hoedanigheid van voorzitter van de Stichting Parlementaire Geschiedenis. De rest van de avond gaat op aan de collegestukken van morgen.

7 maart

Voor de tweede keer in de week in Kleve, nu voor het dagelijks bestuur van de Euregio Rijn-Waal. RTL-nieuws heeft bij alle gemeenten van Nederland een Wet Openbaarheid Bestuur (WOB)-verzoek ingediend. Ze willen alle buitenlandse reizen van alle gemeentebestuurders weten en wat die kostten. Zouden mijn reisjes naar Kleve daar ook onder vallen?

Terug in Nijmegen open ik in De Vereeniging de startconferentie over het Nijmeegse Veiligheidshuis. Vanmiddag zijn vertegenwoordigers van politie, openbaar ministerie, gemeente, reclassering en jeugd- en zorginstellingen bij elkaar om de idee van het Veiligheidshuis verder in te vullen. Ik ben een groot voorstander van zo’n Veiligheidshuis. Op een fysieke locatie zien vertegenwoordigers van diverse bij veiligheidszorg betrokken instanties elkaar, ze spreken de voortgang van individuele zaken door, maken afspraken over wat er gaat gebeuren en door wie. Persoonsgericht, concreet en zonder bureaucratie. In dat Veiligheidshuis kan ook informatie waar nu niets mee gebeurt een goede plek krijgen. In Utrecht en andere steden zijn al goede ervaringen opgedaan, die gaan we nu in Nijmegen goed gebruiken.

Na de opening ga ik terug naar het stadhuis voor nog een paar afspraken. Ik heb onder andere een interview met het gratis dagblad De Pers over citymarketing. Ook overleg ik met de collega’s van Tiel en Groesbeek over onze definitieve keuze voor de functie van regionaal brandweercommandant en directeur veiligheidsregio.

Later op de middag woon ik nog anderhalf uur van de discussies op de startconferentie bij. Er blijkt onder de aanwezigen ook een groot draagvlak om aan de slag te gaan met het veiligheidshuis. Wethouder Hans van Hooft en ik zullen intern de nodige stappen zetten om de gemeentelijke inzet te realiseren.

De laatste afspraak van de week is in een motel aan de snelweg bij Bunnik. Samen met de manager van het bureau van het Veiligheidsberaad spreek ik daar om 18 uur met de VNG over onze samenwerking in de toekomst. Helaas heeft VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma op het laatste moment afgezegd, maar met hoofddirecteur Ralph Pans is het ook goed zakendoen. Om 20.30 uur begint in Leiden het weekend.

6 maart

Ik lees in de krant dat minister van Justitie Hirsch Ballin voorstelt om de zogenoemde growshops voortaan te verbieden. Ik ben het daarmee eens. De illegale hennepkwekerijen zijn een toenemende plaag en voeden een crimineel circuit van grote omvang. De growshops bestaan niet van de tomatenkweek in de vensterbank..
Ik lees eveneens in de krant dat er een plan van aanpak in voorbereiding is om verloedering en overlast tegen te gaan. De ministers Rouvoet en Ter Horst willen de burgemeesters bevoegd maken om “asogezinnen” uit hun huis te zetten. Alweer extra bevoegdheden voor de burgemeester. Het lijkt wel of Den Haag daar alle zegen van verwacht. De burgemeester gaat voortaan ook zorginstellingen dwingen om samen te werken in multiprobleem-zaken, hij mag in de toekomst daders van huislijk geweld achter de voordeur weghalen en overal gebiedsontzeggingen opleggen. Ik weet niet of dat een goede ontwikkeling is. Den Haag heeft het probleem opgelost door het probleem op het bordje van de burgemeester te leggen. Maar de burgemeester is geen oplosmachine en ook niet de boeman van de buurt.

De PvdA-fractie in Nijmegen heeft een interessant plan tegen vandalisme uitgebracht. Met veel daarin voorgestelde zaken ben ik het wel eens, alleen is het merendeel een kwestie van Haagse wetgeving. Ook in dit plan, deels afgeleid van wat de Kamerfractie van de PvdA eerder voorstelde, lees ik een grote behoefte aan extra bevoegdheden en extra sancties. Was de wereld maar zo simpel dat met een beetje dwang iedereen weer aardig en beschaafd doet.

Een goed voorbeeld van moderne agressie zie ik met eigen ogen als ik vanochtend onze Stadswinkel bezoek. Ik neem een kijkje achter verschillende balies en krijg uitleg over de moderne manieren om parkeervergunningen en bouwvergunningen voor dakkapellen aan te vragen. Bij het loket voor zorg en inkomen is een jonge man zeer emotioneel en verbaal agressief. Hem is eerder de toegang tot de sociale dienst ontzegd en hij komt nu bij dit loket verhaal halen. De man dreigt één van de medewerksters na sluitingstijd op te wachten. De aanwezige bewaking reageert adequaat en even later wordt de man aangehouden en meegenomen door de politie. Je hebt soms als ambtenaar veel te verduren, gelukkig is er goede opvang. Ik heb bewondering voor de zelfbeheersing en de professionaliteit van de mensen van het zorgloket.

’s Ochtends ook nog een gesprek met directeur van Novio Peter Wisgerhof naar aanleiding van recente overvallen bij bushaltes. Als de OV-chipkaart is ingevoerd (maar ja, wanneer?), vervoeren de chauffeurs geen geld meer, dat scheelt al behoorlijk. Toch kan het geen kwaad als NOVIO/Connexxion nog eens goed kijkt naar de veiligheidsmaatregelen op de bussen. Conducteurs, bijrijders, camera’s, er is veel mogelijk.

’s Middags ben ik voor het overleg van de regionale beheersdriehoek te gast op het kantoor van het Openbaar Ministerie in Arnhem, waar fungerend hoofdofficier Remco van Tooren zetelt. Korpschef Henk van Zwam is als portefeuillehouder arbeidsvoorwaarden van de Raad van Hoofdcommissarissen nauw bij de Cao-onderhandelingen betrokken. Hij hoopt dat er ondanks de negatieve oordelen van de leden van de politiebonden snel een akkoord in het verschiet ligt. Onze discussie met het ministerie over de begroting van Gelderland-Zuid heeft nog steeds niet een concrete uitkomst. Morgen maar eens de minister zelf bellen.

’s Avonds bel ik met een flesje wijn en een toetje in de hand en vergezeld van Marjo aan in de Rolling Stonesstraat in Lent. Leo en Els van Megen zijn zo aardig geweest mij voor het eten uit te nodigen. Zij zijn de eersten in de reeks ‘burgemeester aan tafel’ en hebben een zwager en neef gevraagd eveneens aan de dis aan te zitten. Inmiddels zijn er tientallen reacties op mijn oproep binnengekomen. Gezinnen uit alle wijken heten mij welkom, de heerlijkste gerechten worden in het vooruitzicht gesteld, een studentenhuis belooft ouderwetse eenpansgerechten die ik nog van vroeger ken. Als ik alle uitnodigingen wil aannemen, zit ik wel een paar jaar aan tafel.

Vanavond is in ieder geval een goed begin. Heerlijk Hollands eten op tafel, gezellige verhalen over Nijmegen vroeger en nu, wonen in de Waalsprong en vroeger in Oost, de opvang van buitenlanders in de jaren zeventig, handel tussen Nederland en Griekenland en het uitbaten van cafés en dorpshuizen. De Nijmeegse gastvrijheid is beslist geen straf.

5 maart

’s Ochtends eerst een voortgangsgesprek met een van de directeuren van de Consumentenbond, die daarvoor speciaal naar Nijmegen is gekomen en dus vroeg is opgestaan. Daarna overleg met de plaatsvervangend griffier van de gemeenteraad en de afdeling communicatie, een ‘fotoshoot’ voor een jaarverslag, telefoontjes en heel veel tekenboeken.

’s Middags overleg ik in het zogenoemde Bestuursteam Antillianen met medewerkers en de wethouders Scholten, Depla en Van Hooft over de resultaten van diverse projecten om Antilliaanse jongeren op het rechte spoor te houden of te krijgen, over het landelijk beleid van Ella Vogelaar en Ernst Hirsch Ballin en over onze bereidheid die we al eerder hebben uitgesproken om onze kennis van de wijkaanpak (en van de Antillen) in te zetten voor wijken op Curaçao.

Samen met Hannie Kunst ben ik vervolgens in Fiftytwodegrees aanwezig als gast van de Industriële Kring Nijmegen. Voorzitter Bert Jeene ondervraagt mij over het thema van de citymarketing, dat al eerder bij andere ondernemersbijeenkomsten hoog op de agenda stond. Ook in deze kring van de maakindustrie vinden we draagvlak voor de historische focus die Nijmegen kiest en de verbinding die we willen maken met de kracht van de toekomst: innovatie, kennis, jeugd.
Af en toe proef ik wel een licht nuilgehalte: in andere steden zou het beter zijn, Nijmegen had al veel eerder iets moeten ondernemen, we moeten het meer hebben van grote prestaties, maar die zijn er niet, we krijgen geen mensen uit de Randstad zo gek om hier te gaan wonen, enzovoorts. Ik ben daar niet zo gevoelig voor: gewoon ambitieus zijn, actie ondernemen en trots zijn op onze unieke stad!

’s Avonds eet ik samen met Marjo op zijn uitnodiging met Albert Krielen, de directeur van de Vereeniging en de Stadsschouwburg. Tijdens het eten in het prima restaurant van de Vereeniging spreken we over het culturele klimaat en de exploitatie van de beide accommodaties. Daarna is het tijd voor de musical Evita. Ik ben niet zo’n fan van musicals, geef mij maar het klassieke en moderne toneel. Ik moet wel toegeven dat de muziek mooi is en hoofdrolspeelster Brigitte Heitzer een prachtige stem heeft. Het blijft voor mij overigens raar dat een musicalsucces wordt gemaakt van sociale armoede en betrekkelijk ondemocratische praktijken in het Argentinië van de jaren veertig. Onwillekeurig vraag ik mij af hoe lang het duurt voordat in Nederland “Pim, de musical” in première gaat.

4 maart

De werkdag begint dinsdag met het wekelijkse overleg met Pier Eringa. Ik hoor wel eens van spanningen tussen burgemeesters en gemeentesecretarissen. Dat lijkt mij een droevig bestaan, wij hebben daar gelukkig geen last van. Dat is natuurlijk geheel en al aan Pier te danken.

In de collegevergadering komt, zoals gebruikelijk, van alles langs. Van gemeentelijke prijzen tot financiële perspectieven, van riolering tot subsidiekaders en van trams tot hondenlosloopgebieden. Van dat laatste woord had ik tot voor kort nog nooit gehoord.
Als belanghebbend baasje van Wheaten Terriër Bobby houd ik mijn oren gespitst.

Het tweede deel van de middag besteed ik aan een bijeenkomst van de colleges van alle gemeenten in de Nijmeegse regio. In onze raadzaal zijn ze er allemaal, van Millingen tot West Maas en Waal en van Wijchen tot Beuningen. Eens per jaar wordt zo’n happening georganiseerd. We spreken onder meer over de hoogwaardige openbaar vervoersverbindingen in Nijmegen en omgeving en over de aansluiting van Druten en West Maas & Waal bij de stadsregio. Het belangrijkste uurtje is echter na afloop van de vergadering, wanneer iedereen ruimte heeft om elkaar even aan te spreken. Zo praten burgemeester Jan van Zomeren van Heumen en ik onder de borrel over het tentenkamp op Heumensoord tijdens de Vierdaagse en de verantwoordelijkheden van Defensie.

De spanningen rond de film die er nog niet is, lopen op. De premier legt verklaringen af om het buitenland duidelijk te maken dat Geert Wilders niet de spokesman van de regering is, Wilders meent dat Balkenende en Verhagen zijn film groter maken dan die feitelijk wordt, moslimorganisaties die klagen dat Wilders het debat schuwt, kamerleden die over elkaar heen buitelen om ook iets over De film te mogen zeggen en media die er maar niet genoeg van krijgen. Ik word er kriebelig van.
Het zou van maatschappelijke zorgvuldigheid getuigen als Wilders van de film zou afzien nu de hele wereld daarmee aan de loop is gegaan en er ernstige ongelukken van kunnen komen. Maar verbieden is niet aan de orde. In ons land mag iedereen zonder voorafgaand verlof zeggen en tonen wat hij wil. De rechter beoordeelt pas achteraf of er sprake is van strafbare feiten, zoals discriminatie of aanzetten tot haat. Overigens zou een Haags verbod ook praktisch onzin zijn, want internet is internationaal.
Het is treurig dat Wilders zo weinig verantwoordelijkheidsgevoel heeft, maar het is even treurig dat het kennelijk vergeefse moeite is om in Afghanistan, Iran en andere Islamitische landen uit te leggen wat het grondrecht van meningsuiting in een rechtsstaat betekent.

3 maart

Als jongetje van 13, 14 jaar was ik aanhanger van Feyenoord. Maar dat was dan ook de tijd dat de Rotterdammers de Europacup wonnen. Nu verliezen ze met dikke cijfers in eigen huis van NEC. Ik condoleer mijn broer die Feyenoord-fan is gebleven. NEC zit weer in de lift en ontstijgt langzaam de degradatiezone.

Na een weekje (druilerige) vakantie weer aan de slag. Tijdens mijn afwezigheid is het hoge tonen-apparaatje dat als ‘mosquito’ bekend staat, in de raad besproken. Een kleine meerderheid heeft vooralsnog bezwaren. Ik laat nu even uitzoeken wanneer het onderzoek naar de juridische aanvaardbaarheid dat door minister Rouvoet is aangekondigd klaar is. Als dat een kwestie is van een weekje, blijft de mosquito nog maar even aan. Ik zou het wel erg ver doorgevoerd vinden als dit als een grondrechtbeperking wordt gezien waar een specifieke grondslag in de wet voor moet gevonden.

Vandaag weer de gebruikelijke ambtelijke overleggen over communicatie en representatie, veiligheid en regionale brandweer. Ik spreek ook de meest betrokken ambtenaren over de geluidsontheffing tijdens de Vierdaagse voor de Valkhof Affaire. Het college moet in de komende weken een knoop doorhakken in deze kwestie. De raad wil in meerderheid een uitzonderingspositie voor de Affaire, horecaondernemers en ACBN vinden dat niet onbegrijpelijk onjuist. We onderzoeken nu de verschillende (on-)mogelijkheden.

Aan het einde van de middag open ik in de Stadswinkel samen met een Filippijnse jonge vrouw die onlangs naar Nijmegen is gekomen om voor NXP te werken de officiële Nijmeegse ‘expatdesk’. Ze vertelt dat het knap lastig is voor een buitenlandse om met acute kiespijn een tandarts te strikken. Dat lijkt me een van de vele voorbeelden hoe lastig het is om als internationale kenniswerker snel je weg te vinden. Hoe beter de opvang is, des te aantrekkelijker wordt het om in Nijmegen aan de slag te gaan en des te enthousiaster de expats ambassadeurs voor de stad zullen zijn. De Engelstalige website voor expats (www.nijmegen.nl/expats) is inmiddels in de lucht en we zijn in gesprek over een (dependance van een) internationale school. Nijmegen ligt daarmee voor op andere steden.

Ik haast me terug naar het stadhuis voor een sollicitatiegesprek voor de vacature algemeen directeur veiligheidsregio. Na lang zoeken hebben we nu een paar uitstekende kandidaten, dat is een hele luxe.

Een Duitse avond besluit de dag. In Kleve komt de Duits-Nederlandse Businessclub bijeen. Na een maaltijd met de organisatoren wordt ik ten overstaan van Duitse en Nederlandse ondernemers en bestuurders ondervraagd over mijn visie op de grensoverschrijdende ontwikkelingen. Ik ben sterk voor een hernieuwde lobby voor een snelle openbaar vervoersverbinding tussen Nijmegen en Kleve, al realiseer ik mij dat mijn Groesbeekse collega Gert Prick daar anders over denkt. Ik vind het ook hoog tijd worden dat we in Euregionaal verband niet alleen maar praten over de Europese financiering van leuke projecten maar ook over een strategische visie op de economische, planologische en culturele ontwikkeling van dit grenzeloos interessante gebied. Overigens komen tijdens het interview ook meer politieke onderwerpen aan de orde, zoals de zwakte van coalitiepolitiek en waarom er in Nederland geen gekozen burgemeester is. Tja.