1 tot en met 14 december

Ik las laatst in de krant dat zelfs NOS-journalisten het moeilijk vinden om met enige regelmaat te bloggen, terwijl hun hoofdredactie ze dat toch echt bevolen heeft. Met regelmaat bedoelen ze dan bijvoorbeeld een keertje per maand. Tsjonge jonge, dacht ik nog, totdat ik mij realiseerde dat ik die frequentie langzamerhand ook al niet meer haal. Foei, iets meer discipline voortaan.

De afgelopen weken bleef de ‘lijst van 56’ maar spoken in de hoofden van sommige betrokkenen en van journalisten. Er dreigen nog steeds misverstanden, waarvan ik begrijp dat die maar moeizaam zijn uit te bannen. Sommige jongeren zijn boos dat ze een gebiedsontzegging hebben gehad omdat ze naar eigen zeggen zelf niet met stenen hebben gegooid of brandjes hebben gesticht. Ze eisen een soort eerherstel. De krant noemt het zelfs een grote fout als ik hen dat niet geef. Het klinkt alsof de burgemeester straf heeft opgelegd aan mensen die dat niet verdienen.

Wat is de werkelijkheid? Om de openbare orde veilig te stellen moest na het weekend van 22 september worden ingegrepen. Een grote groep jongeren zorgde op verschillende momenten voor stevige overlast in alle mogelijke vormen. Volgens informatie van de politie (zogenoemde signaleringen) behoorden in ieder geval 56 met name genoemde jongeren tot de overlastgevende groep. De lijst van 56 jongeren werd al besproken in het werkoverleg van jongerenwerk, welzijnsstichtingen, wijkmanagement en politie om te bezien wat de beste aanpak van de problemen zou zijn per persoon. De jongens die op die signaleringslijst stonden waren lang niet allemaal individueel verdacht van strafbare feiten, maar maakten wel onderdeel uit van die groep of werden daar regelmatig mee gezien. Als noodzakelijke ordemaatregel besloot ik dat deze groep een tijdje niet ’s avonds en ’s nachts in de directe omgeving van winkelcentrum Meijhorst en de afgebrande Boerderij mocht komen, om precies te zijn twee weken. De jongeren kregen daar allemaal bericht van.

Is dit nu een onevenredige maatregel geweest? Nee, het was noodzakelijk en leverde de rust op die we nodig hebben in Meijhorst. Is het een straf of bestuurlijke sanctie ten opzichte van deze jongens? Ook nee. De ordemaatregel was na twee weken uitgewerkt, er komt geen enkele aantekening in welk dossier dan ook en er bestaat geen ‘lijst van 56’meer. Wel zullen er, zoals wethouder Scholten heeft aangekondigd, individuele huisbezoeken worden afgelegd om te kijken of er maatschappelijke hulp nodig is in de gezinssituatie.

Wie tot een overlastgevende groep behoort of daar vaak mee in aanraking komt, moet accepteren dat hij het risico loopt om onder ordemaatregelen te vallen die op de groep gericht zijn, ook als je niet zelf bent gezien met een aansteker in je hand. Bij groepen voetbalsupporters vinden we dat heel normaal maar bij deze overlastgevende groep jongeren niet? Als jongeren bang zijn voor gevolgen op hun werk of opleiding, wil ik ze graag gerust stellen. Die mogen er niet zijn en ik ben persoonlijk bereid om dat aan opleiders of werkgevers duidelijk te maken. Wethouder Lenie Scholten en ik hebben dat ook duidelijk gemaakt op de avond die Tadamon op 4 december had belegd met Marokkaanse jongeren. Op een enkele dissonant na, nam iedereen de kans zijn zegje te doen en ondanks de emoties her en der werd er goed geluisterd en gesproken. Opbouwend en op de toekomst gericht. Dat lijkt mij de beste houding!

NEC vroeg de afgelopen weken ook aandacht en terecht. Ik was mee met selectie, staf, bestuur en leden van de businessclub naar Moskou en heb in een immens en nagenoeg leeg stadion onze jongens fantastisch zien spelen. Ik was de gast van onze ambassadeur in Moskou Jan Paul Dirkse, die mij nog wat van de stad en het machtscentrum liet zien. 12 miljoen mensen in een grotendeels vieze en grijze stad met her en der prachtige paleizen uit de Tsarentijd. En natuurlijk het indrukwekkende Rode Plein en het oude Kremlin. Hoewel er maar maximaal 500 NEC-supporters in Moskou waren, leek het wel of het Kremlin door Nijmegenaren werd overlopen. Een voorproefje voor ’s avonds in het stadion. Naast treurige armoede zie je ook extravagante, bijna obscene rijkdom. Wat te denken van de eigenaar van een casino, een sponsor van Spartak Moskou, die zijn gasten vermaakt door onder de glazen vloer pinguïns te laten rondlopen?

Helaas zit ik aanstaande donderdag voor een paar dagen in het buitenland, al een half jaar geleden gepland. Ik mis dus de spanning van de ontknoping tegen Udinese, maar zorg natuurlijk wel dat ik van minuut tot minuut op de hoogte ben. NEC is een belangrijke sociale èn economische kracht in Nijmegen, maar ook in de regio. Dat werd wel duidelijk tijdens de ontbijtsessie die NEC onlangs met een aantal burgemeesters organiseerde. Daar kunnen we meer mee doen is de conclusie, die enthousiast wordt onderschreven.

Het was extreem druk de afgelopen weken. De bijna laatste college- en raadsvergaderingen voor kerst, veel representatie, ontmoetingen met tal van Nijmeegse opiniemakers zoals bij het Stedelijk Netwerk en bij de universiteit en de Hogeschool Arnhem Nijmegen, overleg met de Kamer van Koophandel, de laatste hand aan de nota over coffeeshops in Nijmegen, vergaderen met de zogenoemde Antillianen-gemeenten en de kersverse minister Eberhart van der Laan, gesprekken in de stadsregio en veel veiligheidsoverleg over tal van onderwerpen. De kroon spande wel de discussie over de toekomstige organisatie van de politie, ik sprak ongeveer de halve wereld daarover, had informele diners met minister en collega’s en spoedvergaderingen van het korpsbeheerdersberaad en maakte me boos over de voorstellen die per dag weer anders leken maar allemaal wel dezelfde richting uitgaan: meer centralisatie, meer Haagse macht over de politie, nog net geen nationale maar wel semi-nationale politie. Wie wil dat eigenlijk? Komende week wordt er nog gesproken over veranderingen maar ik houd mijn hart vast.

Verder mocht ik de afgelopen weken weer drie Nijmegenaren in het zonnetje zetten: Henk Stevens van de Zevenheuvelenloop en mijn oud-docent Peter Tak van de Nijmeegse rechtenfaculteit mocht ik een Koninklijke onderscheiding opspelden voor hun vele verdiensten, en de heer Boshouwers van de Valkhofvereniging werd geëerd met een Zilveren Waalbrugspeld.

Tot slot: donderdag was het 60 jaar geleden dat de Universele Verklaring van de rechten van de mens werd opgesteld en ondertekend. En 60 jaar lang werden die rechten in tal van landen met voeten getreden. Slechts een klein groepje fakkeldragers liep mee in een door Amnesty International georganiseerde optocht . Waar was iedereen? Waar bleef de Nijmeegse solidariteit?

17 tot en met 21 november

Een kort weblog om de enkele lezer (op de Gelderlanderredactie) te melden dat ik niet volledig ben opgehouden met deze vorm van communiceren, maar dat ik er de afgelopen twee maanden niet aan toekwam.Treurig natuurlijk, maar het was niet anders. De oorzaak lag niet in politieke spanningen of moeizame onderwerpen, er was geen causaal verband met welk Nijmeegs onderwerp dan ook, maar het kwam simpelweg door de verplichtingen die ik ben aangegaan om in mijn vrije tijd (welke?) ook nog enkele bijdragen voor binnenkort te publiceren boeken te schrijven over uiteenlopende onderwerpen. Vervolgens kwamen daar ook nog een paar toespraken bij waar ik zelf de hand in wilde houden en dus was alle schrijfbehoefte uitgeput.

De komende tijd zal ik de blog weer hervatten, maar ik heb wel besloten om dat niet meer zo dagboekachtig te doen als voorheen. De kans dat ik dat niet kan waarmaken blijft groot en bovendien val ik ernstig in herhaling als ik opnieuw het weekritme van overleggen, vergaderingen en werkbezoeken weergeef. Ik zal dus de krenten uit de pap pikken en dat bovendien allemaal een beetje kort houden.

Inmiddels weer geheel hersteld van mijn tweede Zevenheuvelenloop, maar nog niet helemaal van een griepje dat ik opliep en dat mij woensdag overdag thuis hield. Misschien had ik die zondag tijdens de loop ook al onder de leden, want ik kwam uitgeput binnen en kroop ongeveer naar huis. Weliswaar liep ik net wat sneller (of minder langzaam) dan vorig jaar, maar ik was wel wat je noemt echt kapotgegaan. Het kan ook zijn dat ik mijzelf heb opgeblazen door te snel te vertrekken, de eerste 5 km waren voor mijn doen hard gegaan.

De Euregio-raad heb ik door het griepje moeten missen, jammer want de raad komt slechts eens per half jaar bijeen. De gemeenteraad heb ik diezelfde woensdag ’s avonds maar wel voorgezeten, zij het met enige inspanning. Omdat ik de volgende raadsvergadering al afwezig ben door mijn bezoek aan Moskou, waar NEC heroïsch zal strijden tegen Spartak, vond ik het beter om er deze keer toch maar te zijn. Voordat je het weet gaat de gemeenteraad te zeer wennen aan mijn (uitstekende) plaatsvervanger.

Deze week vonden een paar fraaie gebeurtenissen op één en dezelfde dag plaats. Donderdag was het de Dag van de Rechten van het Kind en van Unicef en dus in Nijmegen de dag van de Kinderlintjes. In de krant stonden alle ontroerende verhalen en alle ‘superhelden’ hebben hun lintje meer dan verdiend. Maar de meest ontroerende vond ik toch wel de 12-jarige Daphne die haar vader van de verdrinkingsdood redde en de 9-jarige Maud die inmiddels persoonlijk ervoor heeft gezorgd dat 11 Ugandese gezinnen door een waterfilter weer schoon water kunnen drinken. Maud verdient eigenlijk 11 lintjes..

Ander hoogtepunt die dag was de 1.000.000ste bezoeker van Museum het Valkhof. Het museum bestaat nog geen tien jaar, en dan al zo’n mijlpaal! De miljoenste bezoeker was een beduusd Groen Links-raadslid uit Hengelo met zijn vrouw. Namens de gemeente mocht ik directeur Marijke Brouwer een passend geschenk aanbieden: het Romeinse cijfer voor miljoen in steen gehouwen door kunstenares Marieke van Baarle. Nijmegen kan met recht trots zijn op dit fraaie museum dat steeds weer met nieuwe en verrassende exposities komt.

Vrijdag in Almere de Wiettop, rare betiteling, alsof 33 burgemeesters loom aan het blowen gingen. Onder voorzitterschap van Annemarie Jorritsma spraken we buitengewoon constructief over de dilemma’s waar burgemeesters in gemeenten met coffeeshops mee worden geconfronteerd. Welke scenario’s zijn beschikbaar? De collega’s Marijnen (Roosendaal), Bruls (Venlo), Cohen (A’dam), Leers (Maastricht) en ik hielden korte inleidingen over de situatie in onze steden en regio’s en tal van burgemeesters vulden daarna aan met eigen ervaringen. Uniek was dat over de verschillen in politieke achtergrond en gemeentegrootte heen, wij elkaar in een gemeenschappelijke lijn hebben gevonden. Ruimte aan de voordeur (toegangssystemen voor die gemeenten die veel last van drugstoerisme hebben) èn ruimte aan de achterdeur. Dat laatste niet door een pleidooi voor legalisatie van cannabisteelt en toevoer (daar wordt zeer verschillende over gedacht en is bovendien internationaal volstrekt geen optie), maar wel door een vorm van regulering door alleen de toevoer van geoormerkte en gecontroleerde telers toe te staan en de rest van de wietteelt en -handel streng aan te pakken. We weten dat dit lastig zal zijn, laten we eerst maar eens een pilot starten, maar het gewoon zo laten als het nu is, vindt niemand een serieuze optie. Hoewel ik wel ongeveer durf te voorspellen hoe de weinig creatieve reactie uit Den Haag zal zijn, heb ik toch een beetje hoop dat zo’n unisono standpunt van burgemeesters van veel grote steden en grensgemeenten enigszins gewicht in de schaal legt. We zullen zien. Raar overigens dat collega Van Gijzel suggereert dat de uitkomst van de top is dat er met name in Eindhoven een experiment wordt gehouden. Kan me niet herinneren dat we een plek afspraken.

Maandagavond overigens in Amsterdam bij de première van Oorlogswinter naar het boek van Jan Terlouw geweest met mijn dochter Julie. We konden Jan en zijn vrouw Alexandra tevoren nog even spreken, daarna werden ze totaal belaagd door alle denkbare media. Fraaie en spannende film over dilemma’s waar wij gelukkig van verschoond blijven.

22 tot en met 26 september

Dit is natuurlijk de week geweest van de onrust rond het winkelcentrum Meijhorst en de maatregelen die ik heb genomen. Er is nogal wat ophef over het feit dat ik het expliciet gehad heb over Nijmeegse jongeren van Marokkaanse afkomst. GroenLinks had zelfs al mondelinge vragen voor de raadsvergadering van 24 september aangekondigd. Stigmatiseert dat niet de hele Marokkaanse bevolking? Ik had vanwege familieomstandigheden niet de mogelijkheid die ter plekke te beantwoorden, dat zal een volgende keer gebeuren.

Mijn standpunt is volgens mij echter wel duidelijk. Het blijkt dat van de 56 jongeren die ik een verblijfsverbod in de avond en nacht rond het winkelcentrum heb opgelegd, meer dan driekwart van Marokkaanse afkomst is. De groep daaronder van tussen 12 en 18 jaar bestaat zelfs nagenoeg geheel uit Marokkanen. Gegevens van politie en wijkmanagers laten zien dat in andere wijken zoals Neerbosch Oost en Hatert overlastgevende jongeren eveneens dezelfde culturele achtergrond hebben. Men vindt elkaar overigens ook over de grenzen van de wijken heen. Cijfers van ons bureau Onderzoek en Statistiek laten zien dat Marokkaanse jongens percentueel fors oververtegenwoordigd zijn in de contacten met politie en justitie, niet zo erg als minister Ter Horst landelijk aangeeft (1 op de 5 jongens tussen 18 en 24), maar wel in die richting. ‘Overlast’ klinkt nog gematigd, alsof het alleen gaat over een beetje herrie maken en op straat hangen. Maar er is meer aan de hand: intimidatie, vernielingen, brandstichtingen, geweldpleging, agressie jegens politie en bewaking, onduidelijke inkomsten hebben en snelle verplaatsingen in dure of huurauto’s, ’s nachts op straat verblijven.

Onder Marokkaanse jongens bestaat nu eenmaal een toenemend probleem. Als we dat signaleren, moeten we het ook benoemen. Niet om stoer te doen of mee te bewegen op golven van kwaadaardig populisme a la Wilders, maar omdat verzwijgen verhullen is, terwijl de buurten, de jongerenwerkers, de wijkagenten en de wijkmanagers heel goed weten over welke jongeren het gaat. Een overheid die dan het probleem niet benoemt maar politiek correct veralgemeniseert, verliest geloofwaardigheid. De sociaal-culturele achtergrond speelt wel degelijk een rol in gedrag en als we dat expliciet maken, kunnen we ook werken aan oplossingen. Als gemeente, politie en justitie, maar ook in overleg met Marokkaanse zelforganisaties, ouders en andere betrokkenen. We zullen een apart project aanpak Marokkaanse probleemjongeren starten. Dat deed Nijmegen eerder met Antilliaanse probleemjongeren, die we ook met naam en toenaam benoemden. Daar hoor ik niemand over.

Het debat in de Tweede Kamer over Marokkaanse jongeren in Gouda, Amsterdam en elders leverde overigens betrekkelijk weinig bruikbaars op. Ik zit niet te wachten op het leger in onze wijken (PVV) of vliegende brigades van specialisten die het bestuur komen overnemen als er iets in een van onze wijken gebeurt (VVD). Overtrokken reacties. Minister Ter Horst wil met de burgemeesters van de betrokken steden om de tafel gaan zitten. Dat kan nooit kwaad, maar ik verwacht daar niet veel van. Guusje heeft de neiging alleen maar te denken in termen van meer bevoegdheden voor burgemeesters om alle sociale problemen van ons land op te lossen. Helaas werkt het zo niet.

De maatregelen die ik heb genomen zijn gepast gelet op de ernst van de feiten. De komende weken geldt een verblijfsverbod tussen 18 en 08 uur voor de betrokken groep. De jongeren kregen allemaal een brief thuis of ter plekke uitgereikt. Er wordt stevig opgetreden als ze het verbod overtreden. Ook nemen we fysieke maatregelen om beter toezicht en controle te kunnen uitoefenen en potentiële daders uit de anonimiteit te halen, onder meer door mobiel cameratoezicht.

Mijn week werd verder nogal beïnvloed door persoonlijke omstandigheden. De oudste broer van Machteld lag in kritieke toestand in een Gronings ziekenhuis, vanzelfsprekend heb ik woensdag mijn werk onderbroken om daar te zijn. Gelukkig gaat het nu iets beter na nieuw operatief ingrijpen. Voor de uitvaart en begrafenis van oud-raadslid Rob Bloem donderdagmiddag keerde ik terug naar Nijmegen. Op verzoek van Rob zelf - al een half jaar geleden was hij bezig met zijn begrafenis - hield ik een in memoriam aan het einde van de kerkdienst in de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting. Een mooie dienst en een sobere plechtigheid op de begraafplaats in Beek op een prachtige nazomerdag. Er was grote belangstelling, Rob wordt door velen herdacht.

Verder werd er deze week natuurlijk ook nog gewoon gewerkt. Ik sprak vanzelfsprekend met politie en veiligheidsadviseurs over de problemen in de Meijhorst, bezocht het winkelcentrum en omgeving en sprak met winkeliersvoorzitter Nico de Boer en andere betrokkenen. Interviews hield ik zoveel mogelijk af, publicitaire overkill doet Nijmegen geen goed en lost bovendien het probleem niet op.

Ik ontving samen met sportwethouder Paul Depla de twee Nijmeegse paralympiërs die in Beijing actief waren, sprak samen met het college met vertegenwoordigers van de Nijmeegse ondernemersverenigingen (Industriële Kring Nijmegen, VNO-NCW, Kamer van Koophandel, MKB-Nijmegen) en werd door onderzoekers namens de Raad voor Openbaar Bestuur en het ministerie van Binnenlandse Zaken ondervraagd over de verschillen tussen de besturing van het rijk en de gemeente (conclusie: het rijk kan heel wat leren van de gemeente).

Op dinsdagavond was ik in het kader van mijn actie ‘Eten in de wijk’ te gast bij mevrouw Amal Karam, Palestijnse journaliste van oorsprong, politiek vluchtelinge uit noodzaak, geïntegreerde betrokken Nijmeegse burger door ontwikkeling en doorzettingsvermogen en prima gastvrouw van nature. Zij had een mooi gezelschap aan haar tafel genood: een Franse en een Armeense buurvrouw en haar Hollandse vriend. Het gesprek bleef dan ook niet tot Nijmegen beperkt.

Vrijdag bracht ik een werkbezoek aan onze eigen directie Stadsbedrijven, waar nagenoeg alle uitvoering van de gemeente onder ressorteert, van ICT-beheer tot sportservice, van begeleiding bouwprojecten tot telefooncentrales. Het zijn de laatste werkdagen van directeur Ward Verkuylen en hij laat met kennelijke en terechte trots zien wat hij achterlaat voor zijn opvolger. Dezelfde vrijdag overlegde ik ook samen met medewerker Berrie Schattenberg met Tineke Lodders en Ronald van der Hijden van het Landelijke Stedenberaad Nicaragua over onze stedenband met Masaya en de samenwerking met andere Nederlandse gemeenten op dit vlak.

Ten slotte vroegen ook landelijke ontwikkelingen in het veiligheidsbeleid tijd en aandacht. Hoge ambtenaren van Binnenlandse Zaken kwamen daar in Nijmegen over praten. Ook woonde ik in het Johan de Witthuis in Den Haag een tafelgesprek over politie en veiligheidsregio’s bij met de collegae Job Cohen, Jozias van Aartsen en Annemarie Jorritsma, minister Guusje ter Horst en directeur-generaal Veiligheid Dick Schoof en zijn plaatsvervanger Gert Jan Bos. Dit najaar moet er in Den Haag worden besloten over de toekomst van het politiebestel en over het wetsvoorstel over de veiligheidsregio’s.

Toespraak: Uitvaart Rob Bloem

Twee weken geleden zou Rob afscheid nemen van onze gemeenteraad. Hij had het allemaal zorgvuldig gepland, zoals hij dat in politieke zaken wel vaker deed de laatste maanden. Hij zou spreken en zijn opvolger in de raad introduceren, ik zou als voorzitter van de raad wat zeggen en hij wilde graag dat een collega uit de PvdA-fractie, Alard Beck, met wie hij een persoonlijke band voelde, ook iets zou zeggen namens de raad. Zo is het ook gegaan, alleen Rob was er zelf niet bij. Het lukte gewoon niet meer om nog één keer achter die microfoon te zitten. Chantal Teunissen, die hem zeer nastond, sprak de woorden van de ‘baas’ uit.

Het was een merkwaardige sfeer, want we namen afscheid van iemand die er niet was en toch weer wel, want op zijn bed aan het raam dat uitkijkt over de bomen van de Van Slichterhorststraat volgde hij alle afscheidswoorden nauwgezet via de moderne communicatietechnologie. In de raad was er veel emotie, maar die voelde je als het ware ook aan de andere kant van het internet. We wisten natuurlijk dat die avond in de raadszaal de voorbode was van het afscheid van Rob vandaag.

15 tot en met 21 september

Het is de week van Prinsjesdag en dus van de Miljoenennota. De rijksuitgaven groeien ondanks de wankele staat van de economie gestaag door en dat heeft in positieve zin effect op wat onze stad uit het Gemeentefonds ontvangt.
Eigenlijk staat er verder weinig nieuws in de begroting, nagenoeg alle voorstellen waren al bekend, ook die op het terrein van veiligheid. Ik heb mij wel gestoord aan de tekst uit de Troonrede waarin staat dat er komend jaar 125 wijkagenten erbij komen. Dat is in dubbel opzicht een gotspe. In de eerste plaats worden er geen agenten uitgedeeld maar geld dat aan de politieregio’s ter beschikking komt. In de tweede plaats is dat geld voor die 125 agenten oud geld, want vorig jaar werd er afgesproken dat er in deze kabinetsperiode 500 wijkagenten bijkomen en dit is dus gewoon een kwart daarvan. En bovendien zijn er nog geen agenten op straat als je daar geld voor geeft. Die moeten eerst worden opgeleid. Ons eigen politiekorps moet bovendien agenten inleveren omdat we een ‘krimpkorps’ zijn en dan zijn een paar extra wijkagenten (12 voor de hele regio in de komende vier jaar) niet meer dan een doekje voor het bloeden.

Oud-gedeputeerde Doesburg klaagt in de Gelderlander dat ook dit jaar weer de Randstad wordt bevoordeeld boven de rest van Nederland. Ook Gelderland zou tekortkomen. Ik ben nooit zo onder de indruk van dit soort geweeklaag dat ons niet verder helpt. Maar als ik dat publiek zeg, dan ben ik in de ogen van sommigen natuurlijk een soort crypto-randstedeling. De werkelijkheid is dat we natuurlijk best iets meer uit de nationale ruif zouden willen krijgen en daar ook flink voor lobbyen (van cultuur tot infrastructuur en van grensoverschrijdende economische projecten tot veiligheid), maar zeker geen verschoppelingen zijn. Veel investeringen buiten het Gelderse komen ook aan ons ten goede, van de 2^de Maasvlakte tot Schiphol en van kennisinstituten die toevallig niet in onze provincie zijn gevestigd maar wel veel voor ons doen tot investeringen in duurzame energieopwekking die het hele land minder afhankelijk maken van olie en aardgas. Percentages zeggen dan niet zoveel. Ondertussen moeten we natuurlijk met volle kracht blijven investeren in de netwerken waar we onze Nijmeegse en Gelderse belangen het beste kunnen dienen. Dat de Joris Ivensstichting bijvoorbeeld nu toch op middelen mag rekenen de komende jaren, heeft weinig met de Haagse Raad voor de Cultuur te maken en alles met op deuren blijven kloppen die al gesloten leken.

Het is ook de week van voortdurende overlast en brandjes in de Meijhorst, tot en met brandstichting in de Boerderij toe. Er zijn daar groepen jongeren, zowel in de leeftijd van 12-18 als 18+, die een nog steviger aanpak nodig hebben. Het is treurig om te constateren dat hier verhoudingsgewijs veel jongens van Marokkaanse herkomst bij zitten. Ik wil hier geen Amsterdamse of Edese toestanden en ben van plan om met verblijfsverboden en mobiel cameratoezicht het winkelcentrum en omgeving veiliger te maken. Bovendien zal er gericht worden opgetreden tegen jongeren die zich weinig meer van buurt of thuis aantrekken.

Deze week staat in het teken van herdenken. Ik denk in de eerste plaats aan ons oud-raadslid Rob Bloem die donderdagmiddag 18 september is overleden. Het is de laatste weken snel gegaan. Nog geen twee weken geleden zat ik aan zijn bed. Hij kwam er niet meer makkelijk uit, maar was helder, geïnteresseerd en nog steeds vol levenslust al was zijn pijn merkbaar. Ik ben blij dat ik hem nog heb opgezocht en aan het begin van de week nog een briefje stuurde. Rob wordt ook door mij herdacht als een warme emotievolle man die zich met hart en ziel aan Nijmegen en de Nijmeegse burgers overgaf. Komende week is zijn begrafenis.

Het is ook de week van Market Garden, 64 jaar geleden. Het valt me opnieuw op hoezeer de rivieren ook de herdenkingen scheiden. Boven de Waal wordt de verloren Slag om Arnhem betreurd en daaronder de heroïsche strijd die tot bevrijding leidde en tot het front dat onze regio gedurende meer dan een half jaar beheerste. Het is ook het onderscheid tussen de sector van de Britse en die van de Amerikaanse landingen. En misschien ook wel een beetje het verschil tussen Arnhem en Nijmegen. Hoe dan ook, we moeten komend jaar, als alles 65 jaar geleden is, de herdenkingen en andere activiteiten in de regio goed op elkaar afstemmen.

Er zijn ook dit jaar weer de nodige veteranen, vooral Britten maar ook enkele Amerikanen en Polen. Oude en soms erg broze mannen die vol trots hun rode, groene en zwarte baretten dragen, de borst volgespeld met alle zeer verdiende onderscheidingen. Op woensdag 17 september, de dag waarop de operatie van start ging, woon ik de herdenking van de Market Garden Veterans bij op de Britse oorlogsbegraafplaats Jonkerbos.

Vrijdag organiseert de basisschool de Oversteek de jaarlijkse ceremonie bij het monument op de Oosterhoutsedijk, de plek waar de para’s van 504 PIR, 82nd Airborne Division na een moordende overtocht over de Waal optrokken om de spoor- en verkeersbruggen van de noordzijde aan te vallen. De vers aangetreden Amerikaanse ambassadeur James Culbertson en zijn vrouw komen speciaal langs. Een mooie ceremonie waarin schoolkinderen gedichten voorlezen en de vlaggen worden gehesen. Bovendien roeien als eerbetoon aan hun Amerikaanse voorgangers, Hollandse soldaten in rubberen bootjes de Waal over.

Zaterdag is het precies 64 jaar geleden dat die oversteek werd uitgevoerd en de stad daadwerkelijk werd bevrijd. In de Stratemakerstoren aan de Waalkade is een mooie expositie ingericht. In aanwezigheid van onder meer de Britse ambassadeur Lyn Parker spreek ik de Amerikaanse veteraan Francis Keeve toe. Hij behoorde tot I-company van het 3^de bataljon van het 504 regiment, de eenheid die de oversteek maakte. Keeve zat in de eerste boten die de Waal overstaken en raakte op de Lentse oever ernstig gewond door mitrailleurvuur. Hij verloor bij die actie zijn portemonnee en dus krijgt hij vandaag er een van mij terug, gevuld met bijzondere munten en een origineel biljet van 1 gulden uit 1943, gedrukt op Amerikaanse persen. Ook op het terrein van het bedrijf CP Kelko is nog een herdenkingsceremonie met kransen en volksliederen. De belangstelling neemt naar mate de jaren voortschrijden alleen maar toe, gelukkig maar.

Zondag 21 september rijd ik een uurtje mee met de Market Garden Old Comrades Group in een toer van klassieke auto’s die naar de begraafplaats in Kleve leidt. In een prachtige Bentley hoor ik ontroerende verhalen van een Britse veteraan die op D-day aan land ging in Normandië en over Hells Highway uiteindelijk in Nijmegen terecht kwam. Ik was vrijdagavond overigens ook nog samen met gemeentesecretaris Pier Eringa aanwezig bij de Airborne-herdenking in Arnhem.

Ik zei al, het was de week van het herdenken. Dat gold ook voor de Vrede van Nijmegen. Woensdag was het precies 330 jaar geleden dat het afzonderlijke vredesverdrag tussen Frankrijk en Spanje in Nijmegen werd getekend. Als start van een jaar vol activiteiten rond de Vrede van Nijmegen bood een heraut uit de oudste stad van het land in Den Haag de ambassadeurs van Frankrijk en Spanje beiden een replica aan van het 17^de eeuwse schilderij van de ondertekening van die vrede, dat in het Valkhofmuseum is te bewonderen. Zij stellen die geste zeer op prijs.

Behalve al het herdenken kende de week ook de normale drukke agenda. Ik had natuurlijk mijn gewone ambtelijke overleggen over tal van onderwerpen en de collegevergadering met aansluitend een rondwandeling door de binnenstad onder begeleiding van actieve en meedenkende binnenstadondernemers. Voor een publiekscampagne voor de wetenschap nam ik mijzelf wat wangslijm af dat in buisjes naar Amerika wordt verzonden. Over een paar weken weet ik van welke Afrikaanse stammen mijn voorvaderen afstamden en welke weg ze hebben afgelegd in al die duizenden jaren om hier in Nijmegen uit te komen.

Ik sprak maandag onder het eten bij met DAR-directeur en MKB (Midden- en Klein Bedrijf)-voorzitter Theo Lemmen over het ondernemersklimaat in Nijmegen, woensdag met Robert Baruch en Frank Eliëns over Kids Rights en wat ik aan dit goede doel kan bijdragen en vrijdag met onder andere Commissaris van de Koningin Clemens Cornielje over de komende wet op de veiligheidsregio’s. Bij het 65 jaar getrouwd echtpaar De Bruin uit de Meijhorst kwam ik woensdagmiddag op de thee, met de burgemeesters uit de regio lunchte ik vrijdag in Millingen, in buurthuis ’t Oude Weeshuis spelde ik zondagmiddag een Zilveren Waalbrug op de revers van topvrijwilliger meneer Van der Pool en in het prachtige Huygensgebouw van de universiteit reikte ik vrijdagmiddag de prijzen uit van het wiskundetoernooi voor middelbare scholieren. Gewonnen door het Vossiuscollege uit Amsterdam maar met een eervolle vermelding voor mijn eigen Stedelijk Gymnasium. Ook opende ik donderdag het jubileumcongres van GGz (Geestelijke Gezondheidszorg) Nijmegen, dat 25 jaar bestaat. In mijn toespraak ga ik in op de veranderde houding van de samenleving ten opzichte van ‘mensen met een vlekje’. Als voorzitter van het landelijke Veiligheidsberaad hield ik dezelfde dag nog een andere toespraak ter gelegenheid van de opening van het Academische Jaar van het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV).

Ik nam die middag ook het eerste exemplaar van het evaluatierapport over de stroomstoring in de Tieler- en Bommelerwaard van eind vorig jaar in ontvangst. De onderzoekers concluderen dat wij als veiligheidsregio de getroffen burgers in het algemeen wel goed hebben bediend, maar dat de communicatie beter had gekund. Ik ben het daar wel mee eens.

En donderdagavond was er natuurlijk die glorieuze overwinning van NEC op Dinamo Boekarest. Het had eigenlijk 2 of 3-0 moeten zijn, maar a la. Ik kijk of ik over twee weken misschien NEC kan toejuichen in Roemenië, het zou mooi zijn als de agenda dat toelaat.

Minder mooi was het wangedrag van de Roemeense supporters. De suppoosten die normaal de verantwoordelijkheid binnen het stadion dragen, waren niet meer in staat om dat te voorkomen zodat uiteindelijk de ME het stadion in moest. Er werd met vuurwerk en stoelzittingen gegooid, schandalig. Ik hou mijn hart vast voor de return.

Toespraak: Opening van het academisch jaar van het NIFV

Dames en heren,

Het is eigenlijk bijzonder dat ik u vandaag mag toespreken in mijn hoedanigheid als voorzitter van het Veiligheidsberaad, de bestuurlijke koepel van de veiligheidsregio’s. Officieel zijn die veiligheidsregio’s er immers nog niet. Het Veiligheidsberaad zweeft als het ware nog; de koepel is in de lucht in afwachting van 25 zuilen om op te rusten.

Zoals u weet, moet het wetsvoorstel Veiligheidsregio’s nog besproken worden in de Tweede en in de Eerste Kamer. Er was sprake van dat de wet per 1 januari 2009 zou worden ingevoerd, maar dat is al geen optie meer. En als ik alle geluiden die ik hoor op een rijtje zet, dan denk ik dat het nog wel een tijdje kan duren voor de wet van kracht wordt.

Ik vind het eigenlijk wel aardig om bij u de stemming eens te peilen. U bent allemaal op één of andere manier betrokken bij het veiligheidsdomein. Wie van u denkt dat de wet Veiligheidsregio’s bij de opening van het volgende Academisch Jaar zal zijn ingevoerd ? Steekt u uw hand eens op als u denkt dat de wet zo volgend jaar september zal zijn ingevoerd.

Toespraak: Symposium Geestelijke Gezondheidszorg en de buurt

Dames en heren,

Voordat ik van start ga met mijn verhaal, wil ik de GGz Nijmegen van harte feliciteren met het 25-jarig bestaan.

Het is een understatement om te zeggen dat er in die relatief korte periode sprake is geweest van grote veranderingen in het denken over de geestelijke gezondheidszorg, in de aanpak van de problematiek en in de publieke opinie over dit onderwerp. Maar GGz Nijmegen heeft in die woelige tijden het hoofd boven water gehouden en heeft de uitdagingen actief opgepakt.

Ik wil de GGz dan ook complimenteren met dit symposium, en in het bijzonder het onderwerp van het symposium. Want achter de neutraal klinkende titel “Geestelijke gezondheidszorg en de buurt” gaat een wereld van lastige maatschappelijke vraagstukken schuil.

8 tot en met 14 september

Het college vergadert twee dagen op de hei. Nu ja, twee dagen; maandagochtend en middag en dinsdagochtend.De hei is ook relatief, want we zitten in een comfortabele zaal op het landgoed van Jachtslot de Mookerheide, vlak bij Nijmegen. Tijdens deze dagen doen we de reguliere collegeagenda af en spreken we over thema’s die de individuele portefeuilles van wethouders overstijgen. Dit keer praten we over de plannen voor onze krachtwijk Hatert, en over hoe het met de Nijmeegse jongeren gaat en welke problemen we in het jeugdbeleid tegenkomen. Als het over vandalisme, bendevorming, uitgaanscriminaliteit, alcoholmisbruik en geweld gaat, maak ik mij zorgen over jongeren. Er zijn in heel Nederland ook steeds meer jongeren met forse psychische problemen. We moeten bovendien niet verhelen dat wij ook in onze stad te maken hebben met specifieke groepen jongens die voor moeilijkheden zorgen, Nijmeegse jongeren met een Antilliaanse en Marokkaanse achtergrond. De oververtegenwoordiging van deze groepen in rotzooi en criminaliteit heeft natuurlijk ook een culturele dimensie die samenhangt met tweede generatieproblemen, gebroken gezinnen, ontworteling en kansloosheid. In enkele wijken hebben we nu echt last van Marokkaanse jongeren die de harde repressieve hand van politie en justitie nodig hebben omdat alleen preventiebeleid en jongerenwerk niet geëigend zijn. In het algemeen lijkt het overigens met de Nijmeegse jongeren heel behoorlijk te gaan. Het gesprek in het college levert input voor de nota jeugdbeleid die wethouder Lenie Scholten voorbereidt.

Een hoofdbestanddeel van het collegeberaad is natuurlijk de komende stadsbegroting. De coalitieverhoudingen hebben de laatste maanden wat onder druk gestaan, onder meer door een amendement over de indexering van de OZB waar de partijen het hartgrondig over oneens waren. De externe ontwikkelingen die de stadsbegroting negatief beïnvloeden, maken het niet makkelijker. In een goede sfeer en met gevoel voor de verschillende posities bespreken we in het college de verschillende opties om de begroting sluitend te krijgen. Wordt vervolgd.

Woensdagavond nemen we tijdens de raadsvergadering afscheid van Rob Bloem als raadslid. Het was de bedoeling dat Rob daar zelf bij zou zijn, maar dat lukt niet meer. Zoals hij zelf in een toespraakje die door zijn fractiegenoot Chantal Teunissen wordt voorgelezen zegt: dit is zo’n off-day waarin het gewoon niet gaat. Gelukkig is er internet (zie http://www.nijmegen.nl/, raad in beeld) zodat Rob en zijn gezin toch onze afscheidswoorden kunnen volgen. Ik concludeer dat zijn raadslidmaatschap onvoltooid is gebleven maar wel van waarde was, voor zijn partij en voor de stad. Ik zal hem in de Nijmeegse politiek missen. Het is zoals het is, is Rob’s credo en inderdaad, zo is het.

Deze week zijn er diverse bijzondere bijeenkomsten. In Den Haag ontvangen dinsdagavond de burgemeesters van de grote Gelderse steden (Nijmegen, Apeldoorn, Arnhem en Ede) samen met de commissaris van de Koningin Tweede Kamerleden die Gelderland in hun portefeuille hebben of op een andere manier en band met ons landsdeel hebben. We doen dat in café Dudok tegenover het Binnenhof. De kamerleden eten aan tafeltjes waar per gang een andere burgemeester aanschuift. Zo kunnen we allemaal onze boodschappen kwijt. Voor Nijmegen bepleit ik onder andere aandacht voor hoogwaardig openbaar vervoer in de regio, een sluitend terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers, het integratiebelang van museumpark Oriëntalis en extra ondersteuning van de steden in de grensregio’s als motoren van grensoverschrijdende economische ontwikkeling.

Ook de toekomstige wetgeving rond de veiligheidsregio’s komt ter sprake. Onze bijeenkomst wordt bezocht door kamerleden van CDA, PvdA, VVD, D66 en ChristenUnie, waaronder twee fractievoorzitters. SP en GroenLinks laten het helaas afweten, net als overigens partijen ter rechterzijde. Rita Verdonk is er ook niet. Ze is wellicht bezig in het land, al meent haar vroegere grote vriend, campagneleider en geldschieter Ed Sinke dat ze eigenlijk alleen maar lucht produceert. Ondertussen staat Rita nog steeds op meer dan 17 zetels. Hoe is het mogelijk.

Een andere boeiende activiteit deze week is de opening van de Liberation Route Arnhem-Nijmegen. Zo heet het, maar de volgorde zou logischerwijze natuurlijk Nijmegen-Arnhem moeten zijn, nu Market-Garden zich van zuid naar noord bewoog en na de bevrijding van Nijmegen Arnhem een brug te ver bleek. Dat- en het slechte weer – daargelaten, is het een bijzondere gebeurtenis. Op 23 historische plekken in en rond de beide steden zijn zogenoemde luisterkeien geplaatst, waar via het mobieltje of met hoofdtelefoon het verhaal van 1944-1945 kan worden gehoord. Dat brengt de bijzondere geschiedenis van onze streek heel dichtbij.

In Arnhem verzamelen we vrijdagmiddag met tal van betrokken instanties, buitenlandse vertegenwoordigers en zelfs enkele veteranen om vervolgens in Oosterbeek en in Groesbeek enkele luisterkeien te onthullen. In Oosterbeek nemen de burgemeesters van Arnhem en Renkum deze taak op zich, in Groesbeek doe ik dat samen met locoburgemeester Spaan. Om al deze luisterkeien te bezoeken, kost snel twee dagen. Maar als je in de buurt woont, kan je er natuurlijk ook af en toe een paar doen. In Nijmegen liggen ze bij het Joris Ivensplein (waar Jan van Hoof de dood vond), aan het Raadhuishof bij monument De Schommel (het bombardement van 22 februari 1944), de Waalkade en het Valkhof (de strijd om de brug).

Verder praat ik deze week weer veel over (de organisatie van) veiligheidsbeleid. Ik spreek samen met de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding in Arnhem met voorzitter en directeur van het NIFV (Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid), ook wel bekend als de Brandweeracademie. Ook komen de directeuren van twee veiligheidsregio’s bij mij op bezoek om over hun rol in de toekomstige structuur van het landelijk Veiligheidsberaad te spreken. Ik heb ook mijn reguliere overleggen met de Nijmeegse politiechef en met de brandweercommandant en bovendien komt het Bestuursteam Handhaving bij elkaar. Ook de lokale driehoek (burgemeester, districtschef, officier van justitie) vergadert deze week, onder meer over de jongeren in de wijk Neerbosch Oost. Het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid annex Adviescommissie politieregio komt eveneens bijeen en daarmee gaat snel de donderdagmiddag heen. Het veiligheidsbeleid kost ook een flink stuk van mijn zaterdag, want van 10 tot 14 uur zit ik in Utrecht samen met mijn 24 collega’s korpsbeheerders en voorzitters van veiligheidsregio’s te vergaderen over de toekomst van de brandweerzorg, de wet op de veiligheidsregio’s, de besturing van de politie en de bovenregionale politiesamenwerking.

Maar ik doe ook nog andere dingen. Zoals het in ontvangst nemen van de eerste studentcard, een initiatief van een Nijmeegse jonge onderneemster die bedrijven zo ver weet te krijgen dat ze korting geven aan studenten in het hoger onderwijs. Op uitnodiging van de CDA-jongeren praat ik donderdagavond een uurtje over mijn eigen politieke en bestuurlijke loopbaan. Vrijdagmiddag ben ik bij een bijeenkomst in het Goffertstadion over de plannen voor een topsportcentrum met hoogwaardige gezondheidszorgvoorzieningen. Zaterdag eind van de middag feliciteer ik de 100-jarige Nijmeegse papierfabriek die ooit begon als De Gelderlander, later Gelderland-Tielens heette, toen KNP en nu als Sappi Nijmegen door het leven gaat. Per dag worden aan de Energieweg rollen papier geproduceerd met een totale lengte van meer dan 1200 kilometer, zo ongeveer de afstand tussen Rome en Nijmegen. De papierindustrie staat onder grote druk, maar de Nijmeegse ‘mill’ (zo heet dat, komt nog van de vroegere papiermolens denk ik) doet het onder de omstandigheden prima. Zondag bezoeken Machteld en ik het Vondelfestival in de wijk Bottendaal, een mooi buurtfestival met dans, oer-Hollandse spelen, nostalgie naar het oude café De Toekomst en Caribische muziek. Met gewortelde Bottendaler Jan van der Meer nemen we ook even een kijkje op het voormalige Dobbelmanterrein, dat een schitterende metamorfose heeft ondergaan.

De allerleukste bijeenkomst deze week bezoek ik overigens geheel particulier, samen met mijn dochter Julie. We zijn beiden hardcore fans van de Amerikaanse televisieserie The West Wing, die zeven seizoenen draaide en alle denkbare prijzen won. In Nederland werden er slechts 4 jaargangen uitgezonden op een bovendien onmogelijk tijdstip. De serie handelde over de staf van de (Democratische) president (gespeeld door Martin Sheen), ondergebracht in de westelijke vleugel van het Witte Huis en werd geschreven door de briljante Aron Sorkin. In het Haagse Pulchri komen zo’n driehonderd mensen samen op een TWW fanavond, gesponsord door Berenschot en de Rijksvoorlichtingsdienst. Ik ontwaar andere diehards uit bestuur en politiek zoals Ronald Plasterk die de avond opent. Heerlijk, tijd om de hele dvd-box (7 x 22 afleveringen x 40 minuten) nog eens te gaan kijken…

1 tot en met 7 september

De PvdA-fractie in de Nijmeegse gemeenteraad heeft gelezen dat in Amsterdam direct de schade wordt verhaald op jonge vandalen die zich hebben misdragen.Dat moeten we in Nijmegen ook invoeren. Dat is inderdaad een goed plan, alleen moeten we wel even goed nagaan waar het eigenlijk over gaat. Ook in Nijmegen proberen we waar dat mogelijk is gemeentelijke schade te verhalen. Dat doen we nu met name als in een strafproces de mogelijkheid wordt geboden om civielrechtelijk ook schadevergoeding te claimen. Wat Amsterdam nu doet, is direct een schadebrief sturen zonder het proces af te wachten. Dat kan alleen maar als er sprake is van bekennende verdachten of als die op heterdaad betrapt zijn. In veel gevallen zal dat helaas niet het geval zijn. Toch is het de moeite waard om te kijken of wij er iets mee kunnen.

Vandalen financieel aansprakelijk stellen voor hun wandaden moet zeker ook gebeuren rond Oud en Nieuw. Deze week rond ik het rapport van de Commissie Overlast Jaarwisseling af. Deze commissie heeft in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken de ernst van het oud&nieuw vandalisme en wat daar zoal tegen wordt gedaan geïnventariseerd. Maandag zitten we voor de laatste vergadering bij elkaar. We komen niet met spectaculaire aanbevelingen, wel met zinnige suggesties die in verschillende gemeenten en regio’s al in de praktijk worden gebracht. Eind van deze maand bied ik ons rapport aan Guusje ter Horst aan. Ik kan nu alvast wel verklappen dat het een uiterst kort rapport is, zo’n 20 bladzijden. De kans is dus groot dat het voor de verandering eens gelezen wordt.

Deze week zoals gewoonlijk weer veel tijd besteed aan veiligheidsbeleid, zowel lokaal, regionaal als landelijk. Alle lokale zorgen op dit vlak komen in mijn wekelijks overleg met de gemeentelijke veiligheidsadviseurs aan de orde. We leggen de laatste hand aan een notie over overlastgevende jongeren. Binnenkort wil ik ook de raad (en de inwoners van Nijmegen) meer inzicht geven in wat we in onze stad doen met de zogenoemde BIBOB-wetgeving, dat wil zeggen de bestuurlijke aanpak om integriteit te bevorderen en georganiseerde criminaliteit tegen te gaan.

Het Dagelijks Bestuur van het Veiligheidsberaad komt maandagmiddag in Utrecht bijeen, we praten onder meer over de stand van de wetgeving en de toekomstvisie op de brandweerzorg. Woensdag buigt in in Nijmegen de Stuurgroep Evaluatie Stroomstoring zich over het rapport dat onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV) hebben opgesteld. De hoofdlijn ondersteun ik wel: we hebben in die donkere dagen voor kerstmis 2007 goed voor de burgers van de Bommelerwaard kunnen zorgen, maar in de interne organisatie en bij de communicatie zijn nog wel verbeteringen denkbaar.

Donderdag besteed ik zelfs de hele dag aan veiligheidskwesties. Op landgoed Groot Warnsborn bij Arnhem komen de burgemeesters uit onze regio Gelderland-Zuid bijeen. ’s Ochtends worden we bijgepraat over de aanpak van de zware en georganiseerde criminaliteit, ’s middags praten we over het onderzoek naar de regionale dekking van de brandweerzorg. In het najaar is dat onderzoek helemaal klaar en openbaar. Vrijdagmiddag zitten de burgemeester van Terneuzen en de brandweercommandanten van Amsterdam en Eindhoven bij mij aan tafel. Zij zijn respectievelijk de portefeuillehouder brandweerzorg van het Veiligheidsberaad en voorzitter en bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR), vergezeld van de secretarissen van beide organisaties. Zeg maar de brandweertop van Nederland. We zoeken een intensieve samenwerking, te beginnen met een colocatie van de bureaus van Veiligheidsberaad, NVBR en GHOR (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) -Nederland, de koepel van professionals die bij rampen en ongevallen verantwoordelijk zijn voor de geneeskundige hulpverlening.

Het burgemeestersleven bestaat gelukkig nog uit veel meer dan alleen veiligheid.

Wat te denken van de huldiging van onze Nijmeegse Olympische sporters. De medaillewinnaressen Maartje Goderie, Eefke Mulder en Piek van Rumpt worden woensdagmiddag in het zonnetje gezet en begiftigd met de zilveren erepenning van de stad Nijmegen respectievelijk de zilveren Waalbrugspeld. De Gelderlander heeft er de volgende dag slechts een zurig stukje voor over, maar de sportsters waren zelf in de wolken en hun familie en vrienden eveneens.

Op maandagavond mag ik net als een jaar geleden samen met gedeputeerde Marijke van Haaren, stadsregiovoorzitter Jaap Modder en mijn Arnhemse collega Pauline Krikke het seizoen van (de ondernemingsorganisatie) VNO-NCW openen in Wijnfort Lent. Ook dit jaar stelt Kamer van Koophandel-algemeen directeur Ronald Migo weer brave maar ook relevante vragen. Het gaat goed met de regio, maar er zijn wel zorgen in deze tijden van economische vertraging. De bereikbaarheid van Nijmegen is er een van. Hoewel er voortgang is geboekt, is de bijeenkomst toch een beetje een herhaling van zetten.

Dinsdagmiddag waagt het college zich aan een werkbezoek buiten onze stad, al scheelt het maar een paar honderd meter. We zijn te gast bij Oriëntalis, het museumpark voor cultuur en religie, dat zich op het terrein van het vroegere Bijbels Openluchtmuseum heeft ontwikkeld. Directeur Pieter-Mathijs Gijsbers heeft een aanstekelijk enthousiasme. Zijn ambitie om van Oriëntalis een nationaal en zelfs internationaal centrum voor educatie en bezinning op religieuze en culturele verschillen en verbindingen te maken, spreekt mij zeer aan. Er zijn op dit vlak grote slagen te maken en dan is een stuiver subsidie uit de cultuurpotten van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) niet voldoende. Ik hoop dat minister Ella Vogelaar van Integratie dit unieke project wil omarmen. Op een feestje in het weekend spreek ik haar belangrijkste adviseur er gelijk op aan.

Deze week is er voorts weer een regulier overleg met de voorzitters van de universiteit en het universitair medisch centrum en met de rector magnificus. Het contact met het belangrijkste kenniscomplex dat Nijmegen heeft, is tegenwoordig hecht. Dat komt zowel de academie als de stad ten goede. Ook sprak ik op een symposium over Healthy Aging (dat willen we tenslotte allemaal) in Sanadome. Gezondheidszorg en daaraan gerelateerde bedrijvigheid zijn voor Nijmegen ongelofelijk belangrijk. Een kwart van onze beroepsbevolking werkt in deze sector. Ook daar zijn de kennisinstituten belangrijk, omdat innovatie de toekomst van onze gezondheidszorg bepaalt. Dat zal de nieuwe voorzitter van de raad van bestuur van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Piet Hein Buiting, alleen maar bevestigen. Hij komt vrijdag langs voor een kop koffie en blijkt graag bereid tot goede afstemming op strategische onderwerpen.

Verder deze week een bezoekje aan onze Verkeersmanagementcentrale (VMC) om de doorstroming op onze hoofdverkeersassen te bespreken, een kop koffie met een fractievoorzitter uit de gemeenteraad, overleg met de gemeentesecretaris en met griffier en plaatsvervangend raadsvoorzitter, interviews met het binnenstadblad Novio Nova (over, hoe kan het ook anders, onze binnenstad) en Trouw (over Nijmegen en de oorlogsjaren) en een dagelijks bestuursvergadering van de Euregio Rijn-Waal in Kleve.

Ook ga ik vrijdag even langs bij Rob en Caroline Bloem. Rob heeft nu veel last van zijn ziekte en bestrijdt de pijn met een morfinepompje. Hij ligt op bed en het is de vraag of hij er nog veel uit zal komen. Het verbaast mij dat hij de laatste maanden nog zoveel energie heeft willen steken in zijn partij het CDA. Ik bewonder hem er ook om, hij neemt zijn verantwoordelijkheid tot op het laatst ernstig. We spreken over de raadsvergadering volgende week waarop Rob afscheid wil nemen. Ik hoop dat hij daartoe fysiek nog in staat zal zijn. De tijd die hij nog heeft, is kostbaar. Ik leef met hem maar ook met Caroline en hun beide zoons mee.

Toespraak: Huldiging deelnemers Olympische spelen

Dames en heren,

“Sport is overbodig, ben je gezond, dan is het tijdverspilling. Ben je niet gezond, dan is het slecht voor je”. Ik haast me te zeggen dat dit niet mijn woorden zijn, maar die van de Britse staatsman Winston Churchill. Dat zag je ook wel van hem af! Churchill zou zich de afgelopen weken niet thuis hebben gevoeld in Bejing.

Dames en heren en vooral: beste Olympiërs, van harte welkom! De afgelopen dagen hebben vooral de medaillewinnaars heel wat huldigingen ondergaan, tot bij onze Majesteit toe. Al dat eerbetoon wordt misschien soms te veel.
Ik kan me voorstellen dat jullie ook toe zijn aan rust. Adriaan Roland Holst zei ooit: “Moegehuldigd kwam hij thuis, vermenigvuldigd tot en muis”. Maar jullie moeten nog even geduld hebben, eerst gaan ook wij jullie huldigen.

Sport neemt in de oudste stad van ons land een belangrijke plaats in. Wij investeren heel bewust in het versterken van de driehoek wijk - school - vereniging, het versterken van de sportverenigingen, het verbeteren van de sportaccommodaties en het versterken van de topsport. En uiteraard zijn de Olympiagangers de ambassadeurs van ons topsportbeleid.
Ik ga hier geen exposé houden over het Nijmeegs sportbeleid, dat kan wethouder Paul Depla trouwens veel beter, maar wil daar nog wel één korte zin over kwijt. Een stad zonder sport is een stad zonder leven. Sport is van ontzettend groot belang voor de sociale cohesie in de samenleving.

25 tot en met 31 augustus

Het is duidelijk dat de Nijmeegse politiek weer wakker is geworden uit de zomerslaap. Het regent als een voorbode voor de herfst schriftelijke vragen van gemeenteraadsleden aan het college, sommige daarvan zijn wel erg gedetailleerd. De raad heeft er zin in.
Dat blijkt nog niet helemaal tijdens de eerste raadsvergadering want die kan ik in een absoluut record na precies 7 minuten weer sluiten. Geen mondelinge vragen, geen zogenoemde debatstukken, alles afgehamerd of doorgeschoven naar een volgende politieke avond. In de zogenoemde Kamers (vroeger commissievergaderingen) zijn wel tal van onderwerpen behandeld. Zo spraken wethouder Van Hooft en ik een uur met raadsleden over de aanpak van veelplegers en het integraal veiligheidsbeleid van de gemeente. Een enkel raadslid meende dat we toch alles al een keer eerder hadden besproken omdat we een tijdje geleden het politiebeleid aan de orde hebben gehad? Maar veiligheidszorg is gelukkig veel meer dan alleen politie, de gemeente heeft eigen instrumenten en mensen (bureau toezicht, wijkmanagers) om samen met politie en justitie bij te dragen aan veilige buurten.

Ik erger mij deze week aan krantenstukjes over wethouder Paul Depla. Paul is een voortreffelijke Nijmeegse bestuurder met grote verdiensten en een lange staat van dienst. Voor sommigen kennelijk nu té lang en dus wordt er aan de poten van zijn stoel gezaagd.

Wat heeft het voor zin om dit anderhalf jaar voor de verkiezingen te doen? Grote mensen spreken over idealen en ideeën, anderen over andere mensen, aldus een Chinese wijsheid.

Het CDA is overigens ook al vroeg bezig met de politieke toekomst na 2009. Maar dat is begrijpelijk nu fractievoorzitter en voormalig lijsttrekker Rob Bloem zijn afscheid uit de politiek heeft moeten aankondigen vanwege zijn ernstige ziekte. De lokale afdeling wijst het jonge raadslid Chantal Teunissen als toekomstige lijsttrekker aan, de fractie kiest volgende week een nieuwe voorzitter. Chantal is zeker een politiek talent. Ze doet me enigszins denken aan de jonge generatie Kamerleden in Den Haag zoals Mirjam Sterk en Nicoline van Vroonhoven. De CDA-babes worden die genoemd, maar dat doet onrecht aan hun kwaliteiten.

Ik voer deze week weer veel interne overleggen over onderwerpen die tot mijn burgemeesterlijke taken behoren, zoals handhaving, veiligheid, politie, citymarketing, representatie, communicatie, burgerzaken en de raadsagenda. Maandagavond zitten ook de fractievoorzitters weer aan mijn tafel in het zg. seniorenoverleg, dat gebeurt zo eens in de anderhalve maand.

Interessante momenten deze week zijn onder meer een bezoek van prof. Johan Hemels en een actie tegen fietsendiefstal op Plein 44. Prof Hemels is hoogleraar massacommunicatie in Amsterdam maar ook Nijmegenaar en heeft een mooi boek geschreven over Titus Brandsma en de journalistiek. Hij is zo aardig om mij een exemplaar te komen overhandigen. De actie tegen fietsendiefstal maakt onderdeel uit van een landelijke campagne. Nijmegen heeft inmiddels een eigen AFAC (algemene fietsenafhandelcentrale). Ik overhandig het eerste opkopersregister aan een Nijmeegse rijwielhandelaar. Dat register voorkomt dat dieven en helers al te gemakkelijk van hun gejatte fietsen afkomen.

Deze week ook de nodige afspraken in het kader van veiligheid en politie. In Arnhem overleg ik met de hoofdofficier van justitie en de korpschef van onze politie Gelderland-Zuid over onder meer het Veiligheidshuis Nijmegen. De financiering daarvan kent nogal wat haken en ogen. Met korpschef Henk van Zwam praat ik ook apart over allerhande beheersaangelegenheden. Donderdagmiddag 28 augustus komt in den Haag onder mijn voorzitterschap de Stuurgroep Bovenregionale Politiesamenwerking voor de laatste maal bijeen. Samen met mijn collega van Venlo, procureur-generaal Bolhaar, de korpschefs van Groningen, Brabant-Noord en Kennemerland en adviseurs van het Nederlands Politie Instituut en Twijnstra Gudde leg ik de laatste hand aan ons rapport dat de vraag moet beantwoorden hoe goed de korpsen met elkaar samenwerken en hoe dat ik de toekomst het beste kan worden georganiseerd. Het gaat om zaken als bovenregionale recherche, gemeenschappelijke inkoop en samen een afdeling forensische opsporing organiseren. De ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie willen inzicht hebben voordat zij beslissen of zij de huidige politieorganisatie zo laten als die is.

Zondag 31 augustus ben ik deelgenoot van twee heuglijke gebeurtenissen. De jaarlijkse optocht in het kader van het Gebroeders Van Limburgfestival schrijdt in een stevige zomerzon van Waag naar Valkhof en terug. De prachtige kostuums zijn vaak zwaar van stof, dus er wordt heel wat afgezucht en getranspireerd. Maar wat een pracht en wat een inzet van al die vrijwilligers. Een groot succes. Hetzelfde kan worden gezegd worden van de huldiging van roeister Piek van Rumpt in de Villa Van Schaeck. Daar was het binnen – met de deuren dicht voor de geluidsoverlast – wel stervensheet. Piek was dat gewend in Beijing, ik niet. De hele Holland Vrouwen Acht krijgt leuke cadeautjes, Piek wordt erelid en ik bied Phocas een fust bier aan om af te koelen.

18 tot en met 24 augustus

Weer aan de slag na een paar weken uitrusten in Normandië en nog wat in- en opruimen in ons Nijmeegse huis. Het voelt al helemaal thuis en Machteld en ik genieten van de sfeervolle kamers, het karakteristieke glas-in-lood (paars, ik had het niet zelf kunnen verzinnen) en de heerlijke tuin. Deze week is onze zoon Tobias er nog om vervolgens voor drie maanden naar Madrid te vertrekken.
Een merkwaardige politieke deconfiture beleefde Wijnand Duyvendak. Ik kan niet zeggen dat ik vriendschappelijke gevoelens voor dit Kamerlid had. Altijd wat moreel superieur en denigrerend in zijn betoogtrant. De debatten met hem vormen geen vreugdevolle herinneringen. Maar ik voel nu geen ‘Schadefreude’. Integendeel, ik erger mij aan het gemak waarmee wordt geoordeeld met de maatstaven van nu over de emoties van toen. Vanzelfsprekend zat Duyvendak fout door in 1985 in te breken in een ministerie en nog fouter door personalia van ambtenaren te publiceren met de oproep hun rust te verstoren. Maar is dat reden om bijna 25 jaar later zijn politieke hoofd te eisen en een nieuwe heksenjacht te openen op de actievoerders van ooit? Kan iemand niet gewoon ouder en wijzer (en democratischer) zijn geworden? Het doet me denken aan hoe Frits Bolkestein vijftien jaar geleden verantwoording eiste van alle voormalige communisten en fellow-travellers. Dat had ook iets verongelijkts. Moeten zo meteen alle faculteitsbezetters, krakers en stenengooiers van toen op het politieke schavot? Kan Rita Verdonk eigenlijk nog wel door of zijn we niet zo trots op haar bijdrage aan de Piersonrellen van 1981? Enfin, laten we hopen dat dit zomerhypje geen vervolg krijgt. Zo belangrijk was Wijnand nu ook weer niet.

Het was een relatief rustige week. Het college kwam voor de eerste keer weer in bijna volledige samenstelling bijeen, maar de agenda was nog mager. We stomen op naar de besluitvorming over de begroting van 2009 en die is noch voor het college noch voor de gemeenteraad een eenvoudige klus. Links en rechts pols ik eens hoe de coalitievlaggen er bij hangen. Er valt nog wel het een en ander te doen. Ik geloof dat alle raadsleden weer terug zijn van vakantie. Met de meesten gaat het goed, maar ik hoor ook dat de zieke CDA-fractievoorzitter Rob Bloem het erg zwaar heeft.

In deze post-vakantieweek tref ik de nodige buitenlandse gasten. Zo’n 150 internationale studenten die zich een semester, een jaar of zelfs een hele studietijd aan Nijmeegse wijsheid komen laven, spreek ik in onze Schepenhal toe. Ik zie ze graag slagen hier, ze vormen daarna een onmisbare schakel in het Nijmeegse netwerk en zijn later de beste ambassadeurs van onze stad. Zo hoor ik van studenten dat zij naar Nijmegen zijn gekomen omdat het oudere vrienden en familie eerder zo goed bevallen was.

Ietsje jonger zijn de scholieren uit Higashimatsuyama, de Japanse stad op zo’n honderd kilometer van Tokyo, die hier in het kader van een uitwisselingsprogramma van het Dominicuscollege zijn. Ik spreek ze met behulp van een vriendelijke tolk toe en geef ze allemaal een Altijd Nijmegen t-shirt. De begeleidende ambtenaren zijn een en al buigende voorkomendheid, dat wordt nog wat als ik in november de wandelmarsen in Higashimatsuyama bezoek.

Uit een heel andere richting komt mijn Nicaraguaanse collega Orlando Noguera, de burgemeester van Masaya. Nijmegen heeft al meer dan twintig jaar een stedenband met Masaya, en Noguera is hier in het kader van de succesvolle samenwerking om in Masaya ‘wastemanagement’ (met name van vaste afvalstoffen) van de grond te krijgen. Het zal zijn laatste bezoek zijn, want eind dit jaar zijn er burgemeestersverkiezingen (daar wel) en hij is aan het einde gekomen van zijn wettelijke twee termijnen.

Een heel elftal buitenlandse gasten speelt dinsdagavond in het Goffert-stadion. Espagnol tegen NEC. Het blijft een tamme wedstrijd zonder hoogtepunten. NEC maakt shirtreclame voor Curacao. Ik spreek bij gelegenheid van de wedstrijd veel Antillianen, waaronder de voorzitter van Solaan, Attilio Leer en Gevolmachtigd Minister Paul Comenencia. Dat zijn vanzelfsprekend geen buitenlanders maar rijksgenoten. Zij brengen mij wel in een beetje Caribische stemming.

Buitenlandse gasten waren er ook bij de opening van de tweede grote Romeinse tentoonstelling in korte tijd in Museum Het Valkhof. Dit keer staan luxe en decadentie aan de Romeinse goudkust (de golf van Napels) in de spotlights. De Italiaanse ambassadeur en zijn van oorsprong Noorse vrouw zijn eregasten, net als staatssecretaris van Europese Zaken Frans Timmermans, die het internationaal cultuurbeleid in zijn portefeuille heeft en een stuk of zeven talen vloeiend spreekt, waaronder het Italiaans. Opnieuw een verbluffende expositie met onvoorstelbaar mooie topstukken uit het Nationaal Archeologisch Museum van Napels. Eerst Napels zien en dan sterven, zeggen ze, maar dan toch even via Nijmegen. Vorig jaar 120.000 bezoekers voor Herculaneum, nu nog meer?

Binnenlandse bezoekers kwamen ook langs. Zo at ik een broodje op mijn kamer met topman Roel van Neerbos van Heinz/Honig en hetzelfde deed ik met de directeur van het Stimuleringsfonds huisvesting Nederlandse gemeenten Elly van Sluis. Met de directeur van onze Veiligheidsregio Marijke van Veen at ik ergens in de stad. In alle drie de gevallen waren de gesprekken zo nuttig en intensief dat ik niet meer weet wat ik precies heb gegeten. Andere bezoekers waren onder andere de secretaris van de commissie Overlast Jaarwisseling Joost Bruinsma en collega Jan Hoekema van Wassenaar. De laatste is een oude vriend met wie ik de nodige ervaringen in het burgemeestersvak uitwissel. Vrijdag is hij een middagje op ‘werkbezoek’ en maakt onder meer een overleg met de afdeling Veiligheid mee en de opening van de tentoonstelling in Museum Het Valkhof. De twee gemeenten zijn in grootte en karakter zeer verschillend maar je steekt altijd wat van elkaar op.

De week kende verder nog enkele gesprekken in Den Haag, onder meer met de directeuren Politie & Veiligheidsregio’s en Bestuur & Veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ik was ook bij het afscheid van regeringswoordvoerder Gerard van der Wulp en verder sprak ik met de bestuurskundige prof Jouke de Vries ter voorbereiding van de burgemeesterslezing die hij in september moet houden. Boeiend om te reflecteren op de ontwikkeling van het burgemeesterschap en de steeds groter wordende verschillen. Burgemeesters van grote steden die ook korpsbeheerder en voorzitter van een veiligheidsregio zijn, lijken een apart soort categorie te gaan vormen, zeker nu de veiligheidszorg steeds meer nationaal overleg vergt.

Er was ten slotte ook nog tijd voor leuke dingen deze week. Behalve eten met diverse vrienden doel ik op de expositie van mooie foto’s van oude, rijke of vergane deuren uit de hele wereld die collega Liesbeth Tuijnman van Overbetuwe maakte tijdens vakanties. Ik mocht die tentoonstelling in lunchcafé Blixem op de Groesbeekseweg zaterdagmiddag openen. Liesbeth heeft een talentvol oog. Diezelfde middag dronk ik in restaurant Vivaldi’s aan de Waalkade een goed glas op het huwelijk van GroenLinks-raadslid Miesjel Spruyt. Zondag liep ik samen met wethouder Paul Depla een uurtje over het Kopse Plateau waar onder leiding van Paul van der Heijden het Romeinenfestival zijn tweede dag beleefde. Heerlijk om de kennis over de Romeinen van Oppium Batavorum en Ulpia Noviomagus weer een beetje op te halen. De Romeinse wijn, vol met kruiden en honing smaakte niet slecht.

12 tot en met 17 juli - Vierdaagseweek

Natuur gaf ons een motor mee/ van het allerbeste merk.

Zo begint het eerste couplet van het Vierdaagselied. Tijdens het traditionele diner aan de vooravond van marsen en feesten, dat de gemeente Nijmegen vrijdagavond de Vierdaagsepartners aanbiedt, zingen marsleider Johan Willemstein, Vierdaagsefeesten-voorzitter Theo Camps en ik gezamenlijk dit marslied, ik nog van een spiekbriefje. Maar zaterdag 12 juli ken ik de beide coupletten weer op mijn duimpje. Tijdens dat vrijdagdiner bedank ik ook Wim Smids die de afgelopen 5 jaar als directeur van Actief Comité Binnenstad Nijmegen (ACBN) de motor was achter de Vierdaagsefeesten en er na deze keer mee ophoudt. Als oud-gemeentesecretaris van Nijmegen kent hij de weg in onze stad op zijn duimpje en dat zag je aan alles af.

Zaterdag leggen de marsleider en ik eerst samen bloemen bij het monumentje voor de slachtoffers van de editie van 2006. In hen eren we ook anderen die in de loop van de jaren tijdens of rond de Vierdaagse zijn overleden. Daarna de opening van de manifestatie Kunst en Muziek in de Kerk. De St. Stevenskerk is stampvol. Er hangt prachtige beeldende kunst aan de muren van de kerk, maar er worden ook schoenen van Jan Jansen en hoeden van Cappello geshowd. Ik onthul de 15^de Nijmegenprent, ditmaal van de hand van Laetitia de Haas. Ik ken haar werk omdat zij ooit een serie grafiek maakte voor mijn politieke partij. Ik mag haar de traditionele Labyrintbroche opspelden en dat doe ik ook bij initiatiefnemers en organisatoren Theo van Stiphout en Sytske Zwart. Eer voor hun belangrijke werk.

Via een 65 jarig huwelijk dat gevierd wordt in Piushove aan de Van Slichtenhorststraat beland ik aan het einde van de zaterdagmiddag ook nog op kamp Heumensoord voor een informele ontvangst van de Deense militaire delegatie. De kolonel die delegatieleider is, showt mij trots het Vierdaagsehorloge dat ik hem vorig jaar schonk. Helaas loopt het niet meer, in tegenstelling tot de Deense soldaten. Zaterdagavond is het al behoorlijk druk in de stad. Druk maar gezellig en zonder incidenten.

Zondag begint met de gebruikelijke Vierdaagsemis in de St. Stevenskerk. Ook nu is de kerk weer volledig bezet, er staan zelfs mensen tevergeefs buiten te wachten. Vele kerkgangers hebben hun Vierdaagsekruisje opgespeld, ook dat is traditie. Een Zuid-Afrikaans universiteitskoor verzorgt de muzikale omlijsting. Prachtig maar de dienst duurt daardoor wel bijna 2 uur, iets te veel van het goede.

’s Middags bezoek ik weer Heumensoord, het zal niet de laatste keer zijn deze week. Het kamp is zeer professioneel opgetuigd door de landmacht onder leiding van overste Ad Wagemakers. Het herbergt zo’n kleine 6000 militairen van tal van landen. De commandant van Regionaal Militair Commando Noord, kolonel Ben Hendriksen, is zoals hijzelf pleegt te zeggen verantwoordelijk terwijl anderen het werk doen. Dat verantwoordelijk zijn doet hij prima. Omdat het zijn laatste Vierdaagse is, spreek ik hem kort toe op de door hem zelf gehouden receptie.

Om18 uur ontvangen Machteld en ik samen met Johan Willemstein en zijn vrouw Jannie in de gaanderij van het Goffertstadion de gasten voor de ontvangst voorafgaand aan de Vlaggenparade. Als alle hoge militairen, buitenlandse gasten en andere genodigden binnen zijn, neem ik tijdens mijn toespraakje de gelegenheid te baat om de afscheidnemende chef protocol van de Vierdaagse, Jan Timmermans te eren en hem namens de Koningin te onderscheiden met een ridderschap in de orde van Oranje Nassau. Jan is onmisbaar en toch vindt hij het welletjes.

De Vlaggenparade is dit jaar op zondag omdat de inschrijving nu over twee dagen verspreid is en omdat dit de eerste keer is dat de feesten en de mars gezamenlijk worden geopend. Die nieuwe opzet vloeit voort uit het initiatief dat we vorig jaar namen om de Vierdaagseweek meer tot een eenheid te maken en daarvoor de inspanningen van de organisatoren en de gemeente meer en beter op elkaar af te stemmen.

Een deel van het programma valt in duigen omdat het vliegtuig dat de parachutisten moet afwerpen defect blijkt. Dat moet toch beter te organiseren zijn, zou je zeggen. Ook is het eerste deel van de avond wat traag, maar het tweede deel maakt veel goed, met onder meer een fraaie muzikale wereldshow. Aan het einde, nadat Johan Willemstein de magische openingswoorden heeft gesproken, stappen hij, Theo Camps en ik gezamenlijk over een denkbeeldige startstreep. Zeer symbolisch en ook onzichtbaar, volgens mij heeft niemand in het Goffertstadion dat kunnen zien.

Maandag 14 juli is eigenlijk een gewone werkdag. Nog zo’n 25 000 wandelaars voegen zich bij de kleine 15 000 die zich zondag al hebben ingeschreven. De verdeling van de inschrijving over twee dagen blijkt te werken, er zijn geen noemenswaardige files. Ik doe nog veel stukken af en overleg over uiteenlopende onderwerpen als de individuele rechtspositie van een voormalige politieambtenaar en de brief over overlastgevende jongeren die na de zomervakantie naar de gemeenteraad gaat. In de loop van de middag ontvang ik een kleine delegatie uit de Japanse stad Higashimatsuyama (ik kan het eindelijk goed uitspreken). Deze voorstad van Tokyo is met Nijmegen verbonden door de aloude driedaagse wandelmarsen aldaar. De burgemeesters bezoeken eens in de 5 jaar elkaars wandeltocht en in november ga ik daarom naar Japan. De gasten putten zich uit in buigingen en het aanbieden van goed verpakte traditionele cadeaus.

’s Avonds de ontvangst van de Duitse en Zwitserse delegaties op kamp Heumensoord. Dit kamp staat op Nijmeegse èn Heumense grond. Dat wil zeggen dat het Nijmeegs eigendom is, maar Heumens grondgebied is. Daarom draagt mijn collega Jan van Zomeren bij dit soort gelegenheden de ambtsketen en niet de burgemeester van Nijmegen. De Zwitserse militairen lopen dit jaar voor de 50^ste achtereenvolgende keer mee, ik overhandig met een kleine toespraak een bronzen Marikenbeeldje met inscriptie. Het bier stroomt in grote Duitse pullen en de Zwitsers voeren kilo’s kaas aan, met en zonder gaten.

Aan het einde van de avond gaan we met Julie en haar vriendin Mette nog wat drinken in het nabije café Groenewoud. Er zit alleen een groep behoorlijk vrolijke Volendammers aan de bar, die per se met mij op de foto willen.

Dinsdag is het dan eindelijk zover. De wandelaars gaan van start. Onder de 39 000 lopers ook bekenden zoals wethouder Lenie Scholten, gemeentesecretaris Pier Eringa, hoofdofficier Remco van Tooren, commissaris van de Koningin in Zuid-Holland Jan Fransen, Defensie secretaris-generaal Ton Annink , en zelfs de collegae Gerd Prick van Groesbeek en Huib Zijlmans van Beuningen, alsof die deze week niets anders te doen hebben.

’s Ochtends ontvang ik Roger van Boxtel en Paul Rosenmöller, beiden oude vrienden uit het Haagse, de een nu bestuursvoorzitter van Menzis, de andere televisiemaker. We bezoeken de doortocht in Elst om de sfeer van de eerste dag op te snuiven en kijken daarna rond in het hart van de Vierdaagse-organisatie op de Wedren en bij de blarenverzorgers in de tent van het Rode Kruis. Opmerkelijk veel mensen die daar geholpen worden, melden tot hun eigen verbazing dat ze als ervaren lopers nu voor het eerst blaren hebben. De eerste dag vallen relatief weinig mensen uit. Meestal is de tweede dag een echte killer.

Om 18 uur staan Machteld en ik in de Schepenhal van het stadhuis de gasten op te wachten van het jaarlijkse Vierdaagsediner. Ministers, fractievoorzitters uit Eerste en Tweede Kamer en Europarlement, bestuurders uit de provincie en van andere Gelderse steden en dorpen, ambassadeurs van onder meer Duitsland en Canada, hoge militairen, vertegenwoordigers van bedrijfsleven, kennisinstellingen en cultuur, ze hebben allemaal de moeite genomen om naar Nijmegen af te reizen. Van het stadhuis lopen we naar het prachtige witte schip Jules Verne, dat aan de Waalkade ligt afgemeerd. Daar vindt een onderhoudend diner plaats met een fraaie ‘tafelrede’ van historicus Maarten van Rossem over Nijmegen en wandelen door de eeuwen heen. De avond wordt afgesloten met een spetterend vuurwerk boven de rivier, de Waal in vlammen. Tienduizenden mensen maken het op de kade mee. De woorden Altijd Nijmegen lichten op als slot. Zo is het maar net.

Woensdagochtend is de ochtend van Wijchen. Samen met Unicef- ambassadeur en tv-presentator Sipke Jan Bousema (en mijn broer Paul, die een dagje met mij meeloopt), bezoek ik de doortocht in Wijchen en de Unicef-stand aldaar. Er lopen heel wat mensen voor het goede doel, sponsorlopen raakt steeds meer in.

Begin van de middag is voor de oude Nijmeegse wijk Waterkwartier. De Vierdaagselopers worden daar glorieus onthaald, alsof ze al op de Via Gladiola lopen. Een van de leukste uurtjes van de week. Ook leuk is de Hertogstraat waar Roze Woensdag wordt gevierd. Een drukte van belang met een prima ‘roze’ sfeer. Er klinkt volop Hollandse muziek, ik probeer uit te vinden of dat nu ‘camp’ is, maar ik kom er niet achter. Het Waalpark, waar ook een stukje Roze Woensdag gevierd zou worden, blijkt nagenoeg verlaten. Er staan standjes van de politie (tegen discriminatie) en van de GGD Nijmegen (voor veilig vrijen). Ik word uitgenodigd om blind een condoom om een dildo te doen en slaag daar in. Je moet als burgemeester iets voor het welzijn van de stad over hebben.

’s Avonds opnieuw in Heumensoord voor de jaarlijkse ontvangst van de Britse delegatie. 80 jaar geleden liep voor het eerst een Brit mee in de Vierdaagse, ter gelegenheid van de Olympische Spelen die dat jaar in Amsterdam werden gehouden. De Britse militairen lopen voor de 58^ste maal mee. Met een generaal-majoor raak ik in gesprek over de militaire operaties in en rond Nijmegen in september 1944. Hij blijkt een expert in militaire historie. Het gesprek wordt binnenkort voortgezet. De Britse ceremonie om de vlaggen te strijken is indrukwekkend. Een militair muziekkorps verbindt fraaie marsmuziek aan ingewikkelde looppatronen. Aan het einde klinken het Wilhelmus en God saves the Queen.

Donderdag staat gewoontegetrouw bekend als de zwaarste dag, maar menig loper is het daar niet mee eens. Als je een beetje getraind bent, schijnen die heuvels in Groesbeek wel mee te vallen (zeggen de experts). De tweede dag met lange saaie stukken vallen meer mensen uit, dit jaar meer dan 1600.

De dag begint met een interviewtje met Giel Beelen van 3FM. Hij is terecht dolenthousiast over Nijmegen Vierdaagsestad. Ik hoef dat alleen maar te beamen. Ik wacht in Nijmegen de staatssecretaris van Defensie Jack de Vries op. Als we samen in Groesbeek aankomen, staat burgemeester Prick op het podium voor het gemeentehuis. Hij heeft de helft van de derde dag al achter de rug en loopt vanmiddag nog even de rest. Fantastische sfeer in Groesbeek met muziek en oliebollen.

Van Groesbeek naar Brakkenstein voor een vlucht met een militaire helikopter. Samen met Jack de Vries en Vierdaagse-bestuurder Hennie Sackers vliegen we over de route en over Nijmegen. Van verre zie ik ons huis liggen en zelfs kleine figuurtjes zwaaien.

Op Heumensoord tekenen de staatssecretaris, de marsleider en ik een nieuwe raamovereenkomst op grond waarvan Defensie, de Stichting Vierdaagse en Nijmegen de komende 5 jaren als goede partners blijven samenwerken om de Vierdaagse tot een succes te maken. De krijgsmacht is voor de Vierdaagse belangrijk, niet alleen omdat het van oorsprong een militair gebeuren is, maar vooral omdat zonder de hulp en faciliteiten (denk aan de pontonbrug bij Grave) van Defensie het onbegonnen werk is.

De ‘biertent’ op Heumensoord is een belevenis op zich. Op de derde dag komen alle militaire detachementen aan het einde van hun tocht op ludieke wijze binnen. Achter een rollater, kikkerend, ezelend, als doodbidders, noem maar op. Het bier vloeit rijkelijk, alsof er niet nog een laatste dag te marcheren is.

Aan het einde van de dag bezoek ik samen met Machteld, Julie en haar vriend Ernest de ontvangst van de Zweedse en de Noorse delegaties in hotel Valmonte. De Vierdaagse verbroedert en dat geldt niet alleen maar voor de lopers.

De intocht op vrijdag behoeft natuurlijk geen toelichting, het feest wordt op vele zenders, al dan niet samengevat, uitgezonden. Voordat ik op mijn plek sta (niet op, maar vóór de tribunes) om de wandelaars in te huldigen, ontvang ik eerst de Japanse ambassadeur Shibuya. Hij bezoekt voor de eerste maal Nijmegen, dus vertel ik hem met plezier over de geschiedenis en het potentieel van onze stad. We nemen ook een kijkje op de Wedren waar het in de ochtend nog rustig is maar vanmiddag ongetwijfeld een gekkenhuis.

Na de ontvangst door de Vierdaagsestichting in De Vereeniging ga ik de Via Gladiola op. Ik sta er samen met Machteld tot net iets voor 18 uur, het officiële tijdstip waarop de Vierdaagse sluit en niemand meer kan binnenkomen. Ik zie glorieuze binnenkomsten, carnavaleske, juichende, stoere en gedisciplineerde. Maar ook moeizame, huilende, voortslepende, geknakte en wanhopige. Het regent nu en dan, maar de lopers lijken er minder last van te hebben dan de toeschouwers. Ik schud duizenden handen en zal de komende dagen moeten leven met opgezwollen vingers. Maar dat is niets vergeleken met de ontberingen van die bijna 36 000 lopers die het kruisje weer verdiend hebben. Enkele tribunes op de Oranjesingel moeten worden ontruimd om gevaar van instorting te voorkomen (ze blijken niet goed geborgd te zijn), maar dat is ook gelijk het enige dat tijdens deze hele Vierdaagse is fout gegaan. Een relaxte week.

Als ’s nachts blijkt dat ook de vrijdagavond in de binnenstad weliswaar erg druk was maar wederom gezellig en zonder grootschalige incidenten (de ME heeft geen enkele maal hoeven op te treden) is het echt allemaal achter de rug. Weer een fraaie Vierdaagse voorbij.

Daar is door heel veel mensen heel hard voor gewerkt. Van de organisaties van de marsen en van de feesten, van defensie, van politie en hulpdiensten, van horeca-ondernemingen, van de omliggende gemeenten en van onze eigen stad Nijmegen. Voor al die mensen geldt: bedankt en geniet van een welverdiende vakantie. Dat ga ik ook de komende weken doen.

30 juni en 11 juli

De afgelopen maand heeft voor mij in het teken gestaan van onze verhuizing naar Nijmegen. Weliswaar woon ik zelf al weer anderhalf jaar in de stad, maar mijn gezin en al mijn materiële bezittingen waren in Leiden achtergebleven nu onze zoon daar dit jaar zijn eindexamen gymnasium deed. Hij is geslaagd (en hoe!), het Leidse huis is verkocht en in de week van 23 juni is het leeggehaald. Op 25 juni reden een paar grote verhuiswagens van een gerenommeerd Nijmeegs bedrijf voor ons nieuwe adres en begon het grote uitladen.
Inmiddels heb ik weer ervaren dat “verhuisd zijn” niet de goede uitdrukking is. Alle spullen zijn wel over, maar we zijn nog steeds bezig met uitpakken en inrichten. Nog aan het verhuizen dus. Maar wel blij dat we nu samen in Nijmegen in een mooi huis wonen en dat onze kinderen Julie en Tobias daar ook regelmatig zijn.

Door al deze perikelen is mijn weblog in de verdrukking gekomen. Een volle agenda en thuis volle verhuisboxen verhinderden voluit bloggen. Een overzicht van de laatste weken:

In de week van 30 juni opende ik onder meer het geboorteloket van de gemeente bij het moeder-kindcentrum van het UMC Radboud. Mooi dat dit nu kan, de artsen en verpleegkundigen zijn ook enthousiast. Ik behandelde zelf de eerste aangifte van een jonge vader èn moeder. Dat laatste, dat de moeder (mee) haar kind aangeeft, wordt natuurlijk een stuk makkelijker als het “aan huis” kan.

Het politieke seizoen liep ten einde en de laatste raadsvergaderingen van het jaar waren gereserveerd voor de behandeling van de Perspectiefnota en de Voorjaarsnota. Hoewel één van die vergaderingen op de dag van mijn verhuizing plaatsvond, heb ik die toch zelf voorgezeten. Je moet als burgemeester natuurlijk wel bij het politieke hoogtepunt van het jaar zijn. Stevige en kwalitatief goede beschouwingen door de fractievoorzitters. Het raadslid Bea van Zijll de Jong kreeg de lachers op haar hand toen ze zogenaamd in 2018 terugkeek op de jaren van het linkse college. De coalitie heeft niet alleen onderling verschil van inzicht over de financiële koers, maar ook met het college. Dat spitst zich toe op de jaarlijkse kostenstijging en de doorberekening daarvan in de OZB-tarieven. De verhoudingen zijn door dit alles wat onder druk gekomen. Wellicht dat de verdiende vakanties helpen om de kar van de coalitie weer recht op de weg te krijgen. In het college is de samenwerking gelukkig onverminderd goed.

Aan het begin van de laatste raadsvergadering op 2 juli presenteerde ik samen met loco Paul Depla en plaatsvervangend raadsvoorzitter Peter Breukers de nieuwe tweede ambtsketen. Hij is van de hand van kunstenaar Herman Hermsen, die wij via galerie Marzee op het spoor kwamen. Een prachtige eenvoudige, lichte keten met Nijmeegse symbolen, van Waalbrug tot magnetenlab en van Mariken tot de nog te bouwen Donjon. Deze ambtsketen zal vooral door de plaatsvervangers worden gedragen, zelf houd ik het bij de ambtsketen van 1946 die door mijn voorgangers Hustinx, De Graaf sr, Hermsen, Dales, d’Hondt en Ter Horst ook is gedragen. Een beetje traditie kan geen kwaad.

In dezelfde week werden ook de vaste camera’s in de fietstunnel onder het station in gebruikgenomen. Ik bezocht de Verkeersmanagementcentrale en complimenteerde de harde werkers die dit voor elkaar hebben gekregen. De veiligste tunnel van Nederland, dunkt mij.

Ook voerden wethouder Hannie Kunst en ik een goed overleg met het College van Bestuur van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN). Strategisch hebben de HAN en Nijmegen een aantal gedeelde belangen en daarin kunnen we goed samenwerken. Merkwaardig detail: HAN-voorzitter Ron Bormans en ik vergaderden woensdag samen in Nijmegen en zagen elkaar vrijdag weer in Leiden waar onze zonen Julius en Tobias beiden hun diploma van het Stedelijk Gymnasium aldaar in ontvangst namen.

Met de nieuwe directeur politie van het ministerie van Binnenlandse Zaken, Sandor Gaastra, voerde ik samen met de korpschef en de hoofdofficier van justitie in die week nog besprekingen over onze regionale politiebegroting. Opnieuw moest ik constateren dat BZK ons korps best ter wille wil zijn met woorden, maar vooralsnog er geen daden bij levert. Een taaie kwestie.

In de serie “eten in de wijk”, mijn tweewekelijkse eetafspraak met Nijmegenaren dwars door de stad, heb ik twee bijzondere ontmoetingen gehad. Op 2 juli at ik met de medewerkers van restaurant Appels & Peren. Zij hadden mij uitgenodigd mee te eten met hun dagelijkse vroege maaltijd voorafgaand aan de opening van het restaurant. Leuk, ongedwongen en lekker gegeten en binnen een half uur uit en thuis. Dat is nog eens efficiënt!

Het tweede bezoek bracht ik aan het echtpaar Jacobs – Van Loosbroek in een prachtig appartement aan de Wachterslaan in de Limos. Met vrienden uit de buurt erbij werd het een zeer verzorgde avond met een heerlijk maal en goede observaties over wonen in Nijmegen. Vanzelfsprekend werd er wel een beetje gemopperd op de gemeente (over het onderhoud van het stadspark Limos), maar daar zijn deze bezoeken ook voor bedoeld en zo hoor ik nog eens wat.

Dinsdag 8 juli vergaderde het college voor de laatste maal voor de vakanties. Geen zwarigheden, al was niet iedereen even blij met de rapportcijfers die de heren van de stadsredactie van De Gelderlander een paar dagen daarvoor uitdeelden. Tsja, om je persoonlijke oordeel nou tot objectiviteit te verheffen... Politici voelen zich soms een beetje vogelvrij maar daar hebben ze mee te leven.

Ik presenteerde aansluitend op de collegevergadering de cijfers uit de (grondig onderbouwde) Integrale Veiligheidsmonitor. Al hebben we stevige zorgen, er is gelukkig wel vooruitgang in onze Nijmeegse veiligheid. De zorgen richten zich vooral op jongeren die voor overlast en intimidatie in de buurten zorgen en voor geweld in het uitgaanscentrum.

In die laatste week voor de Vierdaagse sprak ik meermalen met minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin. Hij was op 9 juli te gast bij het Openbaar Ministerie in Arnhem. In dat kader werd een gesprek belegd over de op te richten veiligheidshuizen in Nijmegen, Arnhem en Ede. De dag erna zaten we weer aan tafel, dit keer in Den Haag tijdens het zogenoemde Strategisch Beraad Veiligheid waarin de ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken (BZK) maandelijks met vertegenwoordigers van Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Veiligheidsberaad en de commissarissen van de Koningin overleggen over beheersing van criminaliteit en onveiligheid.

Dat was overigens niet de enige vergadering in Den Haag. Ik was er ook voor de commissie Overlast Jaarwisseling en voor de stuurgroep Bovenregionale Politiesamenwerking, die ik beide voorzit. En samen met de burgemeester van Haarlem Bernt Schneider overlegde ik met ambtenaren van BZK over de veiligheidsregio’s en het Veiligheidsberaad.

De Haagse politiek komt deze weken naar ons toe in plaats van omgekeerd. Verschillende ministers, staatssecretarissen, Eerste en Tweede Kamerleden en Europarlementariërs bezoeken Nijmegen in het kader van de Vierdaagse. Op 28 juni hadden we de staatssecretarissen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Financiën en Justitie als gast tijdens het spetterende Rock in the Park-festival dat bekroond werd met optredens van Anouk en Lenny Kravitz. Met de partijvoorzitter van D66, Ingrid van Engelshoven praatte ik bij op het terras van hotel De Wolfsberg in Groesbeek. Voor de landelijke politiek hoef je kortom onze regio niet uit.

De laatste handeling voor alle Vierdaagse-festiviteiten betrof vrijdag 11 juli de onthulling van een fraaie plaquette aan de Titus Brandsma Gedachteniskerk aan het Keizer Karelplein. De plaquette werd ontworpen ter gelegenheid van de uitverkiezing van de zalige Titus Brandsma in 2005 tot Nijmegenaar aller tijden. Ik mocht toen nog niet meestemmen, maar mijn stem was zeker naar hem gegaan. Een inspiratiebron voor vandaag en morgen en overmorgen.

Natuurlijk gebeurde er nog meer deze weken. Ik vergaderde wat af op mijn werkkamer, met ambtenaren en met derden. Er waren ook regionale bijeenkomsten, van het veiligheidscollege en het regionaal college politie, maar bijvoorbeeld ook van de stuurgroep die de evaluatie van de stroomstoring eind vorig jaar begeleidt. Ik at voorts nog met de fractievoorzitters uit de gemeenteraad en met de bevriende directeur van de universitaire uitwisselingsorganisatie Nuffic, woonde een concert bij ter gelegenheid van de 60^ste verjaardag van de vroegere secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken, bezocht samen met het college het Interlokaal aan de St. Annastraat en leerde daar veel over hulpverlening aan en begeleiding van allochtone vrouwen, ging op bezoek bij twee echtparen die hun 65-jarige en dus briljante bruiloft vierden en belegde samen met de stichting Vierdaagse en de stichting Vierdaagsefeesten een heuse persconferentie in De Vereeniging. Nu ja, gewone weken dus.