1 tot en met 16 november

4 novemberIk nam deel aan een paneldiscussie tijdens het symposium 'Meer eenheid in het regeringsbeleid?' Dit symposium was georganiseerd door de Raad voor het openbaar bestuur samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Tijdens dit symposium is een essaybundel waaraan ik een bijdrage heb geleverd gepresenteerd.
Ik heb een pleidooi gehouden voor een nieuwe rijksoverheid die qua organisatie meer op een gemeente moet gaan lijken. LPF’er Joost Eerdmans en PvdA’er Jacques Wallage denken er ondanks onze grote politiek verschillen ongeveer hetzelfde over.
(foto: Rob-Rfv)


6 november
Tijdens de feestelijke heropening van Boekhandel Roelants nam ik uit handen van prof. dr. Rietbergen de “Biografie van Karel de Grote” in ontvangst.
Wouter Roelants heeft een mooie vernieuwde zaak, waar het voor de boekenwurm en andere liefhebbers smullen is. Guusje ter Horst die ooit een dagje stage liep bij Roelants was bij de heropening aanwezig.
(foto: Wouter Roelants)



6 november
Theo Menegedé heeft vrijdagavond het elfde Nimweegs Dictee gewonnen! Met drie fout was hij de beste van de 180 deelnemers aan het dictee. Ik overhandigde hem de “Groadus van Nimwegen Bokaal".
Wethouder Hannie Kunst - van oorsprong Groningse - scoorde zeer verdienstelijk. Maar zij is dan ook verantwoordelijk voor de Nijmeegse cultuur!




7 november
De nieuwe Prins carnaval is bekend gemaakt: Prins Gerard II.
Met de proclamatie van de prins (en zijn kabinet) is het nieuwe carnavalsjaar ingeluid. Ik krijg mijn eerste carnavalsonderscheiding van dit seizoen omgehangen.
(foto: Knotsenburg)



14 november
Sinterklaas heeft zaterdagmiddag voet aan wal gezet! Hij werd aan de Waalkade opgewacht door vele honderden kinderen en hun ouders. (foto: Do Visser/De Gelderlander) Ik overhandigde de goedheiligman een speciale dakvergunning. Tot vijf december
mag hij zijn Pieten de Nijmeegse daken opsturen voor het verspreiden van de vele cadeaus. De Sint had ook nog cadeautjes bij zich, zoals een mooi kunstwerk voor de Waalkade.
(foto: Do Visser/De Gelderlander)



15 november
De Zevenheuvelenloop was zeer geslaagd.
De Ethiopische hardloopster Tirunesh Dibaba heeft een wereldrecord op haar naam geschreven. Bij de mannen won Sileshi Sihine, de echtgenoot van Dibaba. Ik had de eer om de kampioenen te huldigen. Dat kon ik doen, omdat ik door een blessure dit jaar niet mee kon lopen. Ik had natuurlijk wel weer een huis vol lopers te gast.
Prachtig evenement!
(foto: Stichting Zevenheuvelenloop)

7 tot en met 16 oktober

7 oktoberIk ben zeer gastvrij ontvangen bij de familie Couvee in het kader van mijn project "De burgemeester aan uw keukentafel".
De van oorsprong Maastrichtse familie heeft Nimweegse en zelfs Portugese buren uitgenodigd. Een levendige avond met muziek, geschiedenis, poëzie en Bourgondisch eten! (foto: fotoxtra.nl)




8 oktober
Op donderdagmiddag heb ik een bijeenkomst met zo’n twintig leden van de Raad voor Levensbeschouwing en Religie. Inmiddels een jaarlijkse traditie. We hebben gesproken over wat we voor elkaar kunnen betekenen (met inachtneming van de scheiding tussen Staat en Religie).



9 oktober
Vrijdagmiddag ontving ik de nieuwe Amerikaanse ambassadeur mevrouw Hartog-Levin. Ze opende de tentoonstelling 'De wereld van Katherina' in Museum Het Valkhof.
Vóór de opening heb ik haar een korte rondleiding door de stad gegeven. De ambassadeur heeft Nijmeegse wortels. De grootvader van Hartog-Levin leidde de Joodse gemeenschap in Nijmegen. Ook haar ouders woonden in Nijmegen, maar de familie vluchtte in de Tweede Wereldoorlog voor de nazi's. In de Trêveszaal van stadhuis bekeek Hartog-Levin met haar man Nijmeegse archiefstukken van de familie Hartog. Ook brachten we een bezoek aan de synagoge. (foto: Theo van Zwam)

16 oktoberVrijdagmiddag heb ik een bijdrage geleverd aan de module Parlementaire Geschiedenis en Staatsinrichting van de lerarenopleiding Geschiedenis van de HAN. De vragen van de studenten gaan vooral over D66 en de gevolgen van het populisme voor de Nederlandse politiek.


Aansluitend neem ik in het voormalige Weeshuis in de Benedenstad uit handen van mevrouw Honée - Van Zijll de Jong, voorzitter van het College van Regenten, het eerste exemplaar van een historische studie naar (de stichting) de Beide weeshuizen door de historicus A.E.M. Janssen in ontvangst. (foto: Louise Honée)




Vrijdagavond nam ik van Prof. Dolly Verhoeven het eerste exemplaar in ontvangst van de Canon van Nijmegen. In de Canon staat wat iedere inwoner van Nijmegen zou moeten weten over de geschiedenis, cultuur en samenleving. In vijftig thema's wordt een gebeurtenis, persoon of ontwikkeling beschreven die belangrijk was voor de Nijmeegse geschiedenis.
De presentatie van de Canon vond plaats in de Mariënburgkapel, het nieuwe 'Huis van de Nijmeegse Geschiedenis'. Bij deze gelegenheid hield ik een korte toespraak. (foto: Theo van Zwam)

Toespraak: 5e lezingencyclus geschiedenis van Nijmegen

Dames en heren,

Welkom bij de vijfde aflevering van de lezingencyclus over de geschiedenis van Nijmegen. De serie lezingen heeft als titel “Nijmegen herinnert”.

Dat is eigenlijk een te beperkte omschrijving. Herinneren is alleen je geheugen aanspreken, terughalen wat er was toen je er zelf bij was. Memory, zoals de Engelsen zeggen, geen history.

De Tweede Wereldoorlog is zo’n episode uit onze geschiedenis die zich tussen memory en history beweegt. Er zijn gelukkig nog veel mensen die herinneringen aan deze jaren kunnen terughalen en bereid zijn die met anderen te delen, ze te openbaren en over te dragen. Hun memorie kan jongere generaties straks helpen om de historie te doorgronden. Voor die jongere generaties is die oorlog inmiddels een abstractie in de tijd, die alleen kan worden teruggewonnen uit het verleden door verhalen, beelden, voorwerpen en gedegen onderzoek van gepassioneerde historici.

De lezingen in deze cyclus handelen over perioden en gebeurtenissen in de twintig eeuwen Nijmeegse stadsgeschiedenis die grotendeels niet meer door herinneringen van huidige tijdgenoten kunnen worden teruggehaald. Echt geschiedenis geworden: de Bataafse opstand van Julius Civilius, de triomfen van de broers Van Limburg aan het hof van de Hertog van Berry, de vredesonderhandelingen die van Nijmegen in de zeventiende eeuw even het brandpunt van Europa maakten.

21 tot en met 24 juli

Beste Nijmegenaren,

De 93ste 4Daagse is achter de rug.
Het was weer een prachtig feest. Trotse wandelaars die een topprestatie leverden, enthousiaste toeschouwers en heel veel feestvierders maakten een week lang geweldige reclame voor onze mooie stad. Inmiddels is de stad alweer terug naar ‘normaal’ en genieten de meeste Nijmegenaren van een welverdiende vakantie. Toch wil ik nog even stilstaan bij al die mensen in de stad die ertoe hebben bijgedragen dat de 4Daagse ook dit jaar weer een succes werd. Door bijvoorbeeld de drukte voor lief te nemen als dat even nodig was of door de handen uit de mouwen te steken met vrijwilligerswerk. Ook de vele Nijmeegse huishoudens die onderdak boden aan wandelaars verdienen opnieuw een pluim. Ik hoop dat u volgend jaar weer met evenveel begrip, enthousiasme en inzet bijdraagt aan een nieuwe, geweldige 4Daagse.

Nijmegenaren bedankt!

Thom de Graaf,
burgemeester van Nijmegen

26 juni - 1 juli

Op 26 juni breng ik een werkbezoek aan de Kamer van Koophandel, gevestigd in Arnhem. Voortzitter Gert-Jan Oplaat en directeur Ronald MIgo leiden me rond en we praten bij over de actuele ontwikkelingen.


Op 26 juni ben ik te gast bij de familie Van Woerkom in het kader van mijn project "De burgemeester aan uw keukentafel".



Op 30 juni en 1 juli brengt premier Balkenende een werkbezoek aan Nijmegen.

23 - 25 juni

Op 23 juni bezoek ik een 65-jarig bruidspaar in de Orangerie in Malvert.



Op dinsdagavond 23 juni ontvang ik meer dan 400 Nijmeegse veteranen tijdens de Nijmeegse veteranendag. In de schouwburg genieten we van optredens van de Koninklijke Kapel Johan Willem Friso, Wieteke van Dort en Linda Wagenmakers.



Op woensdagmiddag lunch ik in ontmoetingsruimte De Kanunnik in Brakkenstein met de bewoners van het seniorencomplex. Leerlingen van het Kandinskycollege koken hier elke werkdag voor de bewoners. Een fraai staaltje van ontmoeting tussen oud en jong!






Op 25 juni open ik het nieuwe kunstzinnige waterwerk aan de Waalkade.

9 tot en met 22 juni

9 juni Traditiegetrouw vindt de Nijmeegse Haringparty plaats op het stadhuis. Nijmeegse ondernemers brengen tijdens de veiling € 30.000 in het laatje voor het goede doel.

12 juni Op de Pannenkoekenboot spreek ik een aantal deelnemers aan de Prokkeldag. Op deze dag lopen mensen met een beperking een dagje stage bij bedrijven, instellingen en overheden.

13 juni Tijdens het benefietgala voor Kids Rights in de Vereeniging ontmoet ik voormalig president van Zuid-Afrika en Nobelprijswinnaar Frederik de Klerk. Tijdens het gala wordt ongeveer € 450.000 opgehaald.

16 juni Tijdens een drukbezochte receptie nemen we afscheid van voormalig wethouder Peter Lucassen. Ik schenk hem onder meer de fraaie nieuwe paraplu met het panorama van Nijmegen.

16 juni Ik neem het eerste exemplaar in ontvangst van het boek "Cornelis Kraaijenhoff 1759-1840. Een loopbaan onder vijf regeervormen", geschreven door mr. W.J.G. Uitterhoeve.

22 juni
Ik heb deelgenomen aan een internationaal dna-onderzoek. Vandaag krijg ik de uitkomsten gepresenteerd. Ik, en met mij overigens het gros van alle mensen, blijk af te stammen van jagers uit Afrika.

10 mei tot en met 2 juni

10 mei Op 10 mei sta ik aan de finish van de HAN KAN marathon om de winnaars binnen te halen.

11 mei Op 11 mei verhuist de expositie over de Vrede van Nijmegen van het Europees Parlement in Straatsburg naar het stadhuis van Nijmegen. Samen met de Nijmeegse europarlementarier Maria Martens open ik de expositie nog een keer.

28 mei Op 28 mei ben ik te gast in het Willemskwartier bij Daphne Hoekstra, haar dochter Rodi en een groep goede vrienden in het kader van mijn project "de burgemeester aan uw keukentafel". De onderwerpen varieren van een nieuwe kleinschalige kinderopvang tot autopoetsen in de Waalsprong en het al dan niet gedwongen opnemen van verwarde mensen. Kortom, een leuke en zinvolle avond. Trouwens ook heerlijk gegeten!

29 mei Op 29 mei ontvang ik een grote groep Amerikaanse veteranen en hun families of nabestaanden. Zij zijn in Europa vanwege de herdenking van D-Day en doen tijdens hun reis ook Nijmegen aan. Hier werd een belangrijke strijd gestreden, met onder meer de heroische oversteek over de Waal. Vele Amerikanen en andere geallieerden lieten hier hun leven voor onze vrijheid. De delegatie wordt vergezeld door de dochter van de toenmalige generaal Gavin, Barbara.

31 mei

De 25e Music Meeting heeft een topjaar met fantastische optredens en schitterend zomerweer. Op zaterdag verricht ik de officiele opening in Park Brakkenstein.

2 juni

Op 2 juni mag ik een Zilveren Waalbrugspeld uitreiken aan Willemien Wannet, de allerlaatste torenwachter van Nederland.

24 april tot en met 5 mei 2009

24 april 2009Burgemeester de Graaf reikt de Zilveren Waalbrugspeld uit aan Nol Smits. Hij was jarenlang betrokken bij winkelcentrum Dukenburg, Stichting Betaald Voetbal NEC, Stichting Nijmegen Blijft in Beeld en de middenstand in het centrum van Nijmegen.



27 april 2009De ingebruikname van een nieuwe ambulance voor het Rode Kruis Nijmegen.

29 april 2009De jaarlijkse lintjesregen in Nijmegen: 22 koninklijke onderscheidingen!




4 mei 2009Joodse herdenking (zie foto) en Officiële dodenherdenking

5 mei 2009Opening expositie over de Vrede van Nijmegen in het Europees parlement in Straatsburg door Eurocommissaris Jan Figèl.

Toespraak: Herdenkingsbijeenkomst St. Stevenskerk

Dames en heren,

Ik heet u allen van harte welkom. Ik zie dat er opnieuw, net zoals dat de afgelopen jaren het geval was, heel veel mensen in deze kerk zijn.
Natuurlijk begroet ik in het bijzonder de mannen en vrouwen onder u die zelf de verschrikkingen van de oorlog hebben meegemaakt, hun eigen leven soms in de waagschaal stelden voor de vrijheid van anderen of juist die anderen, hun geliefden en familie verloren.

Wij komen hier bij elkaar, zoals elk jaar, om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken en de slachtoffers van oorlogsgeweld sedertdien.
We doen dat elk jaar op 4 mei.
De helft van onze jongeren vindt het voeren van 5 mei, de bevrijdingsdag, belangrijker dan stilstaan bij de doden, dat blijkt uit recent onderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Ik kan ze dat eigenlijk niet kwalijk nemen. Vrijheid vier je en als je jong bent, doe je dat uitbundig, alle leven lacht je toe. De doden herdenken is moeilijk als de deur naar het leven nog maar net open is.

30 maart tot en met 20 april

Natuurlijk weer veel gebeurd de laatste weken en natuurlijk weer te weinig tijd gehad om mijn weblog een beetje adequaat bij te houden. Dat komt onder meer omdat ik uitzonderlijk veel weg ben geweest in de weekenden en dat zijn meestal de momenten waarop ik tijd heb om achter de laptop te gaan zitten. Ik was bijvoorbeeld een weekend bij mijn dochter Julie die vijf maanden voor een stage in Parijs verblijft. Maar ook was ik twee dagen met het bestuur van de veiligheidsregio Gelderland-Zuid in het buitenland en met collega Krikke van Arnhem en de wethouders Kunst en Weeda anderhalve dag in Liverpool dat vorig jaar culturele hoofdstad van Europa was. Boeiende stad overigens, ze hebben een fantastisch jaar achter de rug met wel 15 miljoen extra bezoeken en tal van culturele evenementen en manifestaties. Logisch dat in dat bijzondere jaar 2008 beide overgebleven Beatles, Paul McCartney en Ringo Starr, grote openluchtconcerten gaven. In Nijmegen moeten we dan toch meer aan Frank Boeyen denken, maar ook daar mogen we trots op zijn. Mijn Beatle-hart sprong in Liverpool natuurlijk wel op, een tourtje langs de bedevaartplaatsen (Penny Lane, Strawberry Field, Cavern Club) kon natuurlijk niet uitblijven. All those places have their meaning..

Ik heb mij de afgelopen weken natuurlijk ook bezig gehouden met het gewone mooie werk van het burgemeesterschap. Zo zat het college twee dagen op de “hei”, zoals dat heet, om over de jaarrekening en de financiële toekomst van de gemeente te praten. Elke week overlegden we over de gevolgen van de economische crisis en de mogelijkheden die wij hebben om iets te doen om werkgelegenheid te behouden, werkloosheid in gevolgen op te vangen en nieuwe kansen te benutten. Met de raad hadden we daar een tijdje geleden ook een goed debat over, er is brede steun voor de aanpak van het college.

Ik had voorts gesprekken met tal van mensen, zoals met de bestuurders van de Oranjestichting over de organisatie van Koninginnedag, altijd een heel karwei en alleen mogelijk door de grote inzet van veel vrijwilligers. Ook praatte ik met het bestuur van het Vlaams Cultureel Kwartier, een mooie instelling in Nijmegen, zeker als je bedenkt dat België in tegenstelling tot Duitsland niet om de hoek ligt. Ik opende de bijeenkomst over Verantwoord Maatschappelijk Ondernemen van de stichting Maatschappelijke Meerwaarde en reikte de certificaten uit aan de eerste lichting buurtbemiddelaars, ook al vrijwilligers die zich inzetten om burenruzies en andere conflicten in de buurt tot een goed einde te brengen.

Een heel bijzondere ontmoeting was wel het bezoek van de ernstig zieke Norbert A. de Groot. Hij schreef in de jaren zeventig het zeer gedetailleerde en accurate boek “Als sterren uit de hemel” over de strijd in het rijk van Nijmegen in september 1944. Het eerste exemplaar bood hij aan mijn vader aan, en dat exemplaar koester ik al jaren. Nu zijn levenseinde nadert, wilde Norbert de Groot ook aan De Graaf junior, zoals hij mij noemde, een exemplaar aanbieden, ditmaal de derde druk. We maken een foto op precies dezelfde plaats als bij de presentatie in 1977. Ik ben ontroerd door deze geste van een bijzondere man.

Wat deed ik nog meer? Ik sprak met een topman van Heinz over de Nijmeegse Honig-vestiging, en bracht een mooi werkbezoek aan woningcorporatie Portaal om vooral over de projecten in het Willemskwartier te praten. De corporaties gaan dezer dagen over de tong vanwege hoge beloningen en rare projecten, maar Portaal doet in Nijmegen goed werk en is een prima partner voor de gemeente. Met de universiteit en Haskoning overlegde ik over initiatieven rond de Vrede van Nijmegen en met de directeur veiligheidsregio en het adviesbureau Twijnstra Guddde over de kwaliteit van onze regionale brandweer. Ook vergaderde het regionaal college/veiligheidscollege over politie en veiligheidszaken. Ik gaf interviews aan De Volkskrant over de monarchie, aan de Democraat (D66) over dualisering en gemeenteraadsverkiezingen en aan Binnenlands Bestuur over onze Nijmeegse tippelzone.

Afgelopen vrijdag heropende ik het prachtig gerenoveerde pand van advocaten- en notarissenkantoor Hekkelman op de hoek van de Prins Bernhardstraat en de Oranjesingel. Een schitterend 100-jaar oud gebouw, gebouwd door Oscar Leeuw, gedecoreerd door zijn broer Henri. Het rijksmonument is nu prachtig opgeknapt met hulp van topexperts. De bedoeling is dat ik een klein Marikenbeeldje overhandig als openingshandeling, maar op het laatste moment wordt er nog een echt lint(je) geregeld èn een schaar. Heerlijk, eindelijk knip ik iets door.

Zondag jl. was ik te gast op de wijkmanifestatie Dukenburg presenteert, waar ik werd rondgeleid door Solid-voorzitter Erica Beem. Ook wethouders Hannie Kunst en Peter Lucassen waren van de partij. Rond het winkelcentrum Dukenburg waren tal van kraampjes en activiteiten, het was berstens druk en gezellig, het ijs smaakte heerlijk en de vrijwilligers waren volop in de weer. Dukenburg liet zich, de Meijhorst voorop, van zijn beste kant zien!

Twee weken geleden presenteerde ik in Den Haag ook nog, samen met de andere redacteuren, een boek over vrijzinnige politiek in Nederland. Het boek heet Open en Onbevangen en bijdragen leverden onder meer Job Cohen, Hans Dijkstal, Kathalijne Buitenweg, Ahmed Marcouch, Pieter Winsemius en Paul Schnabel. Het kwam voort uit gesprekken die ik samen met de D66-ers Alexander Rinnooy Kan, Wim Dik, Hans Wijers en Roger van Boxtel de afgelopen twee jaar organiseerde over het vrijzinnige gedachtegoed. Dat is in Nederland verspreid geraakt over verschillende vleugels van diverse partijen (D66, PvdA, VVD, GroenLinks) en in tijden van populisme een tikje in de verdrukking gekomen. Tijd dus voor hernieuwde aandacht. De pers is voornamelijk geïnteresseerd in de vraag of er een nieuwe partij wordt opgericht. Nee dus, maar denken en praten over de grenzen van partijen heen kan nooit kwaad. Ik maakte dit boek natuurlijk niet uit hoofde van mijn functie van burgemeester van Nijmegen maar wel als politicus en politieke bestuurder, want dat ben en blijf ik.

16 tot en met 28 februari

Nijmegen heeft de afgelopen weken behoorlijk veel landelijke aandacht gekregen. In marketingtermen heet dat “op de kaart gezet”, maar daar was niet om te doen.
Mijn woordenwisseling met de burgemeester van Maastricht trok nogal bekijks. Meestal werd er goed en feitelijk bericht over de Nijmeegse geschiedenis en onze aanspraken. NRC-Handelsblad meende te kunnen volstaan met een berichtje van de correspondent uit Maastricht, tja. Wat mij opviel in de publieke reacties van Maastrichtse zijde (ik kreeg geen antwoord op mijn brief), was dat er elke dag weer een nieuw argument werd gebruikt. De ene keer had Nijmegen geen doorlopende bewoning gehad tussen Romeinen en Karel de Grote, de volgende dag heette het dat de bewoning niet op dezelfde plek plaatsvond, maar op wisselende plekken aan de Waal en vervolgens werd gezegd dat Nijmegen in Romeinse tijd maar een militair kamp was. Klinkt allemaal kinderachtig. Interessant is de suggestie van Rob Jaspers van De Gelderlander om DNA-onderzoek te doen. Er moeten hier Nijmegenaren rondlopen met Romeins bloed in hun aderen.

Boeiender dan de Maastrichtse oprispingen was de ondertekening van het contract met A.F.Th. van der Heijden. Ook dat trok de nodige pers. Hij schrijft een korte roman rond de Vrede van Nijmegen. In de Treveszaal, een passender omgeving bestaat niet, maakte de schrijver bekend dat het boek De ochtendgave gaat heten. Hij overhandigde mij de proeve van de omslag met daarop een zeventiende-eeuwse schildering van de Waal en de stad, zo ongeveer wat Lodewijk de Veertiende moet hebben gezien toen hij van Lent naar de overkant keek, maar weigerde de overwonnen stad in te gaan. Van der Heijden vertelde ook al een hoofdlijn van zijn historische roman, het gaat natuurlijk – zoals in alle grote romans – over liefde, gemis, verlating, verlangen, listen en lagen, en dat alles in de historische context van de jaren 1672-1679 in Nijmegen. Hella Haase en Thomas Rosenboom krijgen er een geduchte concurrent bij.

De herdenking van het bombardement van Nijmegen haalde alle kranten en journaals. Terecht, want het werd tijd dat men ook buiten Nijmegen beseft welke grote ramp 65 jaar geleden de stad trof, na de Watersnood en het bombardement op Rotterdam de in omvang en aantallen slachtoffers derde ramp van de vorige eeuw. 22 februari 1944 was in zichzelf een vreselijke tragedie, nog ongeacht de precieze toedracht van het bombardement, waar nu weer veel over wordt geschreven. Vergissing, faux pas, blunder, onduidelijkheid, onzorgvuldigheid, het zijn woorden en etiketten. Feit blijft dat de prachtige historische binnenstad van Nijmegen in puin lag en bijna 800 mensen de dood vonden. En het ergste was dat dit alleen maar de opmaat was van een vreselijk jaar. De bevrijding in september werd met een hoge prijs betaald, veel straten in het centrum en oost die het bombardement overleefden, gingen alsnog in vlammen op. En de maanden daarna was Nijmegen frontstad en werd het onophoudelijk bestookt door bommen en granaten van Duitse kant. Nijmegen kende 7% van alle Nederlandse burgerslachtoffers, 7 maal meer dan op basis van het inwoneraantal mocht worden verwacht.

De herdenking in de St. Stevenskerk en later bij het monument De Schommel was indrukwekkend. Minister Piet Hein Donner verving op meer dan waardige wijze de premier en hield een prachtige toespraak in de kerk. Groots was ook de verontschuldiging die de waarnemend Amerikaanse ambassadeur Gallagher namens zijn land uitsprak. Ronduit emotionerend was het mooie persoonlijke relaas van mevrouw Liesbeth Engelen. Alle toespraken zijn na te lezen op deze site, inclusief mijn eigen bijdrage.

Er was natuurlijk nog meer te doen in Nijmegen. Het carnaval bijvoorbeeld. Op vrijdag 20 februari bezocht ik het Hofbal, waar ik samen met president van de Hofraad Johan Klomp, een nieuwe ridder van Knotsenburg mocht eren en nog wel Ad Lansink, ooit de politieke onderkoning van Nijmegen maar ook prins Ad de eerste en tegenwoordig chroniqueur van het Nijmeegse carnaval. Zaterdag overhandigde ik de sleutel aan de nieuwe prins Hans de derde en jeugdprins Mitch de eerste en tapte ik naar goed (door mijn vader ingesteld) gebruik de eerste van gemeentewege aangeboden biertjes op de Blauwe Steen, waar ooit in middeleeuwse tijden de misdadigers ten toon werden gesteld. Vanzelfsprekend was ik met een groot deel van het college aanwezig bij de zondagse optocht. Door de herdenking van het bombardement werd die een uurtje vertraagd. Jammer was dat juist aan het einde van de optocht de regen met bakken uit de hemel kwam. Niettemin een fraai vertoon van ambachtsvlijt en carnavalsleut.

Er wordt, naast herdenken en carnavallen en een paar dagen voorjaarsvakantie vieren, natuurlijk ook nog gewerkt. De kredietcrisis is een onderwerp waar ik vaak over spreek. Samen met enkele deskundige ambtenaren overleggen de wethouders Depla, Kunst en Lucassen en gemeentesecretaris Pier Eringa en ik elke week over de situatie. Wat zijn de laatste berichten uit de verschillende bedrijfstakken, wat zeggen ze in Den Haag en bij de provincie, hoe staat het met wat we zelf kunnen doen en hoe informeren we de gemeenteraad zo adequaat mogelijk? Dinsdag 17 februari kwam het door ons ingestelde Strategisch Beraad voor het eerst bijeen. Tijdens een ontbijtvergadering (ik ben daar normaal geen groot voorstander van) kregen we van verschillende kanten goede indrukken en waarnemingen. De urgentie om elkaar goed op de hoogte te houden en gezamenlijk naar goede strategieën te zoeken, wordt door iedereen gevoeld. De leden van dit beraad zijn op persoonlijke titel benaderd, maar hebben natuurlijk allemaal contacten met achterbannen, van de directeur van NXP tot de baas van de regionale RABO-bank.

Afzonderlijk sprak ik ook met de directeur-eigenaar van Alewijnse, een van de grotere Nijmeegse industriële bedrijven. Dick Alewijnse is een leeftijdgenoot van mij, wij hockeyden ooit zelfs samen in de jeugd van NMHC en hij is nu de nieuwe voorzitter van de Industriële Kring Nijmegen, een relevante gesprekspartner dus.

Om alle mogelijkheden optimaal te benutten, heeft het college tevens lijsten met mogelijke op korte termijn uit te voeren projecten bij zowel provincie als Vereniging van Nederlandse Gemeenten ingediend, terwijl wij ook op verzoek van zowel Economische Zaken als de raadsadviseur van de premier meer majeure projecten hebben genoemd die voor dynamiek en werkgelegenheid zorgen als er investeringsmiddelen beschikbaar zouden komen.

Het is natuurlijk de vraag of er extra rijksgeld komt, de discussies in Den Haag gaan helaas vooral over ombuigen en bezuinigen.

Wie weet kan de Europese Commissie de komende jaren nog wat betekenen voor kennisstad Nijmegen. Eurocommissaris voor Onderzoek en Wetenschap Potocnic, van huis uit Sloveen, bracht donderdag 19 februari een werkbezoek aan onze universiteit. Samen met hem, voorzitter Sijbold Noorda van de vereniging van samenwerkende universiteiten en de Nijmeegse bestuurders en topwetenschappers bezocht ik het F.C. Dondersinstituut en het Magnetenlab. Ik herinner mij dat Potocnic aan het begin van het Nederlands voorzitterschap door het kabinet werd ontvangen op het landgoed Voorlinden in Wassenaar, daar hebben we elkaar ontmoet, alweer bijna 5 jaar geleden. Prettige en deskundige man.

Ook weer een bijzondere ontmoeting in het kader van mijn etentjes bij Nijmegenaren thuis. In Heseveld was ik te gast bij Stefan Hoevenaars en Gabi Verzuu en hun zonen Finn en Ravi. Enkele vrienden en vriendinnen, veelal nog uit de studententijd, schoven aan het heerlijke Latijns-Amerikaanse buffet aan. Het was weer een gezellig avond waar we over het verschil tussen NEC en Vitesse spraken, maar ook over jongerenwerk, journalistiek, witte en zwarte scholen en muziek.

NEC nam waardig afscheid van Europa na een kansloze missie tegen HSV. De Sportverein uit de Hanzenstad was echt een maatje te groot voor ons. Ik liet mij tijdens de thuiswedstrijd vertellen dat de NEC-begroting 10 maal in het Duitse jaarbudget past. Nog een wonder dat de nederlagen niet veel groter uitvielen. Chapeau voor Mario Been, Carlos Aalbers, Jacco Swart, bestuur en selectie, het was een mooi avontuur dat een ereplekje krijgt in de Nijmeegse sportgeschiedenis.

Leuk was verder de Koninklijke onderscheiding die ik op 27 februari in een bomvolle Vereeniging aan mijn oude leermeester prof. Tijn Kortmann mocht uitreiken. Hij kreeg ter gelegenheid van zijn afscheid van de universiteit de Ridder Nederlandse Leeuw voor zijn uitzonderlijke wetenschappelijke verdiensten op het gebied van het nationale en vergelijkende staatsrecht. Ik mocht als zijn eerste Nijmeegse wetenschappelijk medewerker van hem het vak leren en koester niet alleen goede herinneringen maar ook een warme vriendschap tot op de dag van vandaag.

1 tot en met 15 februari

De afgelopen weken was ik voor de verandering eens een dagje (zegge en schrijve 1 dagje) ziek, meestal ziek ik griepjes in het weekend uit. Vervelend dat het uitgerekend de dinsdag was, de dag waarop het college van B&W vergadert. Als voorzitter laat ik onze wekelijkse vergadering niet graag schieten. Nu gebeurde dat wel en de week daarop ook al, omdat ik toen een paar dagen in zusterstad Gaziantep verbleef. Als de wethouders maar niet aan burgemeesterloze dinsdagen gaan wennen.

In deze weken ook weer ‘in de wijk’ gegeten, ditmaal heerlijk Italiaans bij het jonge gezin Gerrits dat aan het Raadhuishof woont, dus wat je noemt een burenbezoek. De vrouw des huizes vertelt dat zij met haar directe Rotterdamse houding erg heeft moeten wennen aan de Nijmeegse omfloerste wijze van spreken. Ik begrijp dat wel, er is inderdaad een groot verschil in mentaliteit en directheid tussen de Randstad en Nijmegen, overigens niet per se ten nadele van Nijmegen.

Interessante bijeenkomsten genoeg de afgelopen tijd. Zo was ik op bezoek bij staatssecretaris Frans Timmermans om over de betrokkenheid van Nijmegen bij 400 jaar Hudson te praten. In dezelfde tijd dat in New York City en Albany (de hoofdstad van de staat New York) de festiviteiten zijn en hoog Nederlands gezelschap deze bezoekt, is ook de opening van de Gebroeders Van Limburg-tentoonstelling in het Metropolitan Museum. Bovendien heeft Nijmegen na de oorlog warme relaties met Albany onderhouden. Die stad organiseerde na de bevrijding immers door generaal James Gavin geïnitieerde grote hulpacties voor het zwaar gehavende Nijmegen. Nijmegen wil zich daar en in NYC graag laten zien, Altijd Nijmegen nietwaar?

Interessant was ook het werkbezoek dat ik aflegde aan onze eigen archeologische dienst en het immense depot waar de prachtigste vondsten worden bewaard. Puur genieten voor iemand zoals ik. Ik sprak met onze deskundigen (de grootste archeologische gemeentelijke dienst van het land, en de beste natuurlijk) over de merkwaardige claim die Maastricht nu weer op zijn website heeft staan. In liefst drie talen wordt die stad aangeprezen als de oudste van het land. Ik heb er collega Gerd Leers al een mailtje over gestuurd en kreeg pas een weinig overtuigend antwoord terug. We zouden beiden aanspraak kunnen maken op dat predicaat – aldus Leers – omdat Nijmegen weliswaar de oudste stadsrechten heeft, maar niet continu bewoond zou zijn door de eeuwen heen en Maastricht wel. Flauwekul zeggen de archeologen en Maastricht zou beter moeten weten, er is geen echte wetenschappelijke discussie. De grafvelden in de Nijmeegse binnenstad bewijzen een continue bewoning, ook in de donkere eeuwen tussen het einde van de Romeinse tijd en de palts die Karel de Grote in Nijmegen liet bouwen. De stedelijke vestigingen hebben zich steeds op het grondgebied van Nijmegen afgespeeld, al is er in de Romeinse tijd om militaire redenen geschoven tussen Valkhof en Waterkwartier.

Kortom, Maastricht moet ophouden de Nijmeegse rechten te schenden; dat heb ik collega Leers ook gezegd tijdens de vergadering van de korpsbeheerders van politie zaterdag 7 februari. Voor alle zekerheid stuur ik hem binnenkort nog een uitvoerige en wat mij betreft openbare brief.

In de afgelopen weken ook weer overleg over het proces om gezamenlijk met Arnhem en de stadsregio (inclusief Overbetuwe en Lingewaard) een kandidatuur te stellen voor Europese Culturele Hoofdstad 2018. Er worden nu vele gesprekken gevoerd met relevante spelers in overheid, culturele sector en bedrijfsleven. We moeten goed nadenken over de focus van zo’n kandidatuur, het onderscheidend vermogen, de kosten en de kansen. Ik vind het zelf een inspirerende gedachte en denk dat de beide steden en de regio een enorme impuls zouden kunnen krijgen door de nominatie. We zullen zien.

In die culturele hoofdstad past ook aandacht voor design en mode. In het Valkhofmuseum ging zondag 8 februari een fraaie tentoonstelling van start over de schoenen van topontwerper Jan Jansen en vormgever Swip Stolk. Jan Jansen heeft weliswaar wereldfaam als schoenschepper, maar is een gewone Nijmeegse jongen van herkomst. Hij houdt nog steeds van onze stad, al is hij tegenwoordig aan Amsterdam gebakken. Ik reikte hem een zilveren Waalbrugspeld uit voor zijn Nijmeegse wortels en Nijmeegse betrokkenheid tot op de dag van vandaag. De stad eert graag haar grote zonen en Jan Jansen is er zo een.

Cultuur was er ook te zien in het Zuid-Turkse Gaziantep, maar dan moest ik wel het museum in. De stad is nog veel ouder dan Nijmegen (5600 jaar) maar bewaren en in ere houden was er vroeger niet bij. Vandaar dat Gaziantep vooral heel veel en uitgestrekte nieuwbouw kent en relatief weinig dat aan vroegere mooie tijden doet denken. In het archeologische museum worden daarentegen de mooiste mozaïeken uit de oudheid die ik ooit heb gezien bewaard. Ze komen van de opgravingen van de antieke stad Zeugma, vlak bij de Syrische grens, die door de Romeinen als toegangspoort tot Perzië werd gebruikt.

Het is mijn kennismakingsbezoek aan Gaziantep, waar Nijmegen een stedenband mee heeft. Er zijn overeenkomsten: beide oude steden met grote historie, beide universiteitssteden en economische motoren in de regio, beide relatief welvarend, beide speciale relaties met het Duitse Duisburg. Maar de verschillen zijn toch echt groter: Gaziantep telt 1, 2 mln inwoners, met de agglomeratie meegerekend ruim 1,5 mln. Zelfs als ik groots denk en alle gemeenten om Nijmegen heen bij ons optel, kom ik nog niet tot 400.000 mensen en dan overdrijf ik wellicht nog. Het ontwikkelniveau is ook van andere orde, al gebeurt er in Gaziantep erg veel de laatste jaren.

Voorafgaand aan het bezoek aan Gaziantep maakten we een tussenstop in Instanbul en spreken daar met consul-generaal Kervers en cultureel attaché Storks. De vroege vlucht naar Gaziantep de volgende morgen had helaas drie uur vertraging, dus het korte bezoek werd zo nog korter. In anderhalve dag hadden we (wethouder Lenie Scholten is ook mee, evenals MKB (Midden- en Klein Bedrijf) Nijmegen-voorzitter Theo Lemmen en directeur van Inter-lokaal Turgay Tankir en de medewerkers Marije Gerrist en Berry Schattenberg) een overladen programma met plichtplegingen en zware lunches en diners. Die waren allemaal echter wel goed voor de onderlinge relaties en ik leerde veel over het Turkse overheidsmodel en over de stad. Burgemeester Güzelbey is een warme en uiterst actieve bestuurder, druk bezig met zijn herverkiezing in maart dit jaar (hij wel!). Hij heeft goede herinneringen aan zijn bezoek van vorig jaar aan Nijmegen en aan mijn voorgangster Guusje ter Horst die eerder Gaziantep aandeed.

Hoogtepunt was natuurlijk de officiële opening van de Nijmegen Bulvari (boulevard) in een van de nieuwe wijken van de stad. Een brede laan waar aan weerzijden nieuwe luxe appartementen worden gebouwd. Ik onthul samen met mijn collega en met de gouverneur van de provincie (ook Gaziantep genaamd) het nogal groot uitgevallen straatnaambord. Ik knip er zelfs een lint voor door, dat overkomt me haast nooit.

Leuk was ook mijn spontane bezoek, afgelopen zaterdag, aan de locatie Streekweg van het Mondialcollege. Een docente had mij uitgenodigd om tijdens de open dag een kijkje te nemen, en met eigen ogen de vele activiteiten te zien die door en voor de VMBO-leerlingen worden ondernomen. Leerlingen en enthousiaste docenten leidden mij rond. De locatie kan misschien beter (over een tijdje gaan ze naar Lindenholt) maar de school zelf lijkt mij alleen al vanwege de inzet van de docenten meer dan de moeite waard!

30 januari

Gisteren aan het eind van de middag met een klein gezelschap van Düsseldorf naar het Oostenrijkse Linz gevlogen. Linz is dit jaar, samen met Vilnius (Litouwen), cultureel hoofdstad van Europa. Wij, dat wil zeggen de steden Arnhem en Nijmegen, de stadsregio A-N, de provincie Gelderland en de gemeenten in het middengebied Lingewaard en Overbetuwe, voeren sinds vorig jaar gesprekken over de mogelijke kandidatuur van een van beide steden, beide steden gezamenlijk (als een soort dubbelstad) of de regio voor culturele hoofdstad van Europa 2018. Voor dat jaar is deze titel toegewezen aan Nederland. De Nederlandse regering moet een voordracht doen in 2013, waarna de Europese Commissie beslist. Wij zijn redelijk vroeg met nadenken en praten, maar andere Nederlandse steden en regio’s waren zelfs al eerder aan de slag gegaan. Voor zover ik nu weet zijn onder andere de grote Brabantse steden (“Brabantstad”), Maastricht, Almere, Utrecht en Den Haag bezig. Het schijnt dat Brussel alleen nominaties van steden of dubbelsteden accepteert en niet van hele regio’s, maar dat wil niet zeggen dat we niet regionaal aan de slag kunnen. Voorlopig kijken we dus naar een mogelijke kandidatuur van Nijmegen en Arnhem tezamen, maar dat kan alleen maar succesvol zijn als de provincie, de stadsregio en de andere betrokken gemeenten enthousiast deelnemen. Partners in culture zogezegd.

Met instemming van Lingewaard en Overbetuwe hebben de beide steden, stadsregio en provincie een bestuurlijke ‘verkenner’ aangesteld. Die moet de komende maanden zorgvuldig en goedgedocumenteerd in kaart brengen wat de mogelijkheden zijn, welke kansen er uit een kandidatuur ontstaan, welke kosten er mee gemoeid zijn en wie die zou moeten opbrengen, hoe de culturele instellingen en het bedrijfsleven in de regio er tegen aankijken en welke stappen er moeten worden ondernomen. Kortom: het draagvlak onderzoeken, het proces in kaart brengen en voorstellen doen voor het vervolg. We denken dat de voormalig staatssecretaris voor cultuur en media Medy van der Laan met haar ervaring in zowel ambtenarij en politiek als in culturele instellingen en bedrijfsleven die verkenning uitstekend kan doen. Ze is onder meer voorzitter van de Modebiënnale Arnhem en bestuurslid van museumpark Oriëntalis aan de rand van Nijmegen.

Arnhem, Nijmegen en de stadsregio nemen vandaag alvast een kijkje in de Europese culturele hoofdstad 2009. Ons clubje bestaat uit de beide burgemeesters en de wethouders cultuur die toevallig beiden ook economie in hun portefeuille hebben (niet onbelangrijk omdat cultuur ook een economische dimensie heeft), de voorzitter van de stadsregio, twee ambtenaren en Medy van der Laan. In een rap tempo (in 24 uur uit en thuis) spreken we de (rechtstreeks gekozen) burgemeester van Linz (die dat al 22 jaar is), de intendant van Linz09 en diens plaatsvervanger (de organisatoren en artistieke leiding van het programma van de culturele hoofdstad 2009), de cultuuradviseur van de stad Linz en de meneer die over het toerismebeleid gaat. We krijgen een goed inzicht in de manier waarop de “Bewerbung” in zijn werk is gegaan, hoeveel het kost en wie heeft bijgedragen en wat er allemaal voor gebeurt dit jaar. Maar minstens zo belangrijk is dat ons duidelijk wordt dat alleen al de kandidatuur veel enthousiasme losmaakte en dat veel culturele en bouwkundige projecten door dat vooruitzicht versneld werden gerealiseerd, waar dat anders maar de vraag was geweest.

We hebben ook nog tijd om naar een tentoonstelling te gaan en een bezoek te brengen aan één van de culturele landmarks van Linz, het nieuwe Ars Electronica Center, waarin hoogstaande technologie en kunst op een buitengewone en voor bezoekers zeer aantrekkelijke manier zijn samengebracht. De tentoonstelling in het slot Linz is ook bijzonder: een inkijkje in de plannen van Hitler (die nabij Linz opgroeide en er school ging) om de stad uit te roepen tor culturele hoofdstad van zijn Derde Rijk. Gewaagd om daarover nu te exposeren, stof voor veel debat in Oostenrijk en daarbuiten. De tentoonstelling is integer en zorgvuldig en duidt de warhoofdige ideeën van Hitler en zijn architecten op een inzichtelijke manier. Behalve een in het begin van de oorlog gebouwde brug over de Donau is er van al die megalomane plannen niets terechtgekomen.

De stad vertoont veel gelijkenis met Nijmegen, iets groter (188.000 inwoners), een universiteit, schade door de oorlog, oude stad met een Romeins verleden en veel aandacht voor breedtecultuur, niet alleen maar voor de ‘hoge kunsten’ voor een beperkt en hoogopgeleid publiek. Een inspirerend bezoekje, vinden we allemaal. Om 19.30 uur landen we weer in Düsseldorf.

21 tot en met 29 januari

Veiligheidsvraagstukken kosten mij veel tijd. Niet dat het in Nijmegen zo verschrikkelijk onveilig is, gelukkig niet. We besteden veel aandacht en zorg aan preventie en slagvaardig optreden en dat levert goede resultaten op. Met ‘we’ bedoel ik politie, justitie, brandweer, jongeren- en welzijnswerk, toezicht, gemeentelijke afdeling veiligheid, wijkmanagers en natuurlijk ook de bewoners en ondernemers in de verschillende buurten. Ik besteed aan onze Nijmeegse veiligheid graag de nodige tijd, het is ten slotte een kernonderdeel van mijn burgemeesterschap. Dat dit steeds belangrijker is in de functie van burgemeester wordt wel duidelijk door de vele bevoegdheden die burgemeesters er de laatste tijd bij krijgen: we kunnen drugspanden sluiten, gebiedsverboden opleggen, mensen uit huis zetten bij huiselijk geweld en zullen ook de macht krijgen om zorginstellingen te dwingen om maatregelen te nemen, de rechtbank te vragen kinderen onder toezicht te stellen als jeugdzorg dat niet doet, meldingsplichten op te leggen en ga zo maar door. Soms vind ik dat we met al die burgemeesterlijke bevoegdheden wat doorslaan. In het huidige (benoemde) stelsel moet de burgemeester juist boven de partijen staan en het niet zozeer hebben van zijn bevoegdheden maar van zijn gezag en verbindend vermogen. De burgemeester als sheriff (met een ster aan zijn ambtsketen), dat kan ook, maar dan is er alle reden om er een echte politieke functie van te maken, inclusief een rechtstreekse democratische legitimatie.

Dat gebeurt niet. Minister Ter Horst heeft die discussie voor gesloten verklaard en wil inzetten op de door de Kroon benoemde burgemeester boven de partijen. Maar ja, dan moet je wel consequent zijn.

Veiligheidsvraagstukken kosten mij ook zoveel tijd omdat aan het burgemeesterschap van een stad als Nijmegen regionale en landelijke verantwoordelijkheden zijn verbonden. Dat onttrekt zich voor een groot gedeelte aan de waarneming van het college, de gemeenteraad en de pers, laat staan de Nijmeegse inwoners. We hebben het in Nederland zo georganiseerd dat 25 burgemeesters van grotere steden korpsbeheerder zijn van regionale politiekorpsen. Die korpsbeheerders overleggen met de hoofdofficier van justitie, de korpschef en met de burgemeesters in de regio (voor mij betekent dat de burgemeesters van de 18 gemeenten in Gelderland-Zuid, van Millingen aan de Rijn tot Culemborg) en gaan over de politiesterkte, de begroting, de inzet en het materieel. De regionale besluitvorming kost steeds meer tijd. Daar komt nog bij dat de 25 regio’s intensief samenwerken en met Den Haag overleggen. De ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie willen steeds meer centraal regelen en dat betekent dat dit overleg van de korpsbeheerders steeds intensiever wordt en het karakter krijgt van het bestuur van de gehele Nederlandse politie. Het korpsbeheerdersberaad komt met grote regelmaat (op zaterdagen) bijeen, heeft een dagelijks bestuur en vormt werk- en stuurgroepen. Zo was ik vorig jaar voorzitter van de stuurgroep Bovenregionale Samenwerking en maak ik sinds dit jaar met de collega’s van Den Haag, Enschede, Venlo, Zaanstad en Leeuwarden deel uit van het dagelijks bestuur. Veel stukken lezen, vergaderen en naar Den Haag toe dus.

Datzelfde geldt ook voor de sterk in opkomst zijnde veiligheidsregio’s. Die hebben dezelfde schaal en indeling als de politieregio’s. In de veiligheidsregio’s werken de hulpverlenings- en rampenorganisaties, de gemeenten en andere instellingen samen. In de meeste veiligheidsregio’s wordt de brandweer geregionaliseerd, dat wil zeggen de gemeentelijke brandweermensen (professionals èn vrijwilligers) en het materieel gaan over naar de regio. De Wet op de Veiligheidsregio’s wordt komende maand in de Tweede Kamer behandeld en daar is veel discussie over aan voorafgegaan. Ik ben qualitate qua voorzitter van de veiligheidsregio Gelderland-Zuid en in ons regionaal veiligheidscollege zitten dezelfde 18 burgemeesters als in het regionaal politiecollege. Ook de veiligheidsregio’s kennen een landelijke structuur, waarin alle voorzitters bijeenkomen: het Veiligheidsberaad. Dat is de bestuurlijke koepel van de fysieke veiligheidszorg in ons land. Sinds anderhalf jaar ben ik voorzitter van dat Veiligheidsberaad, als opvolger van Geert Dales, die vervroegd vertrok als burgemeester van de Leeuwarden. Ook het Veiligheidsberaad kost tijd: overleg met elkaar, met het departement van BZK en met alle mogelijke belanghebbenden: de brancheorganisatie van de brandweer, de ‘witte kolom’ (geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen), de ICT-adviseurs, het expertise en opleidingscentrum Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV), werk- en stuurgroepen en taskforces over van alles en nog wat, landelijk bureau Management Development (MD) enz., enz.

Nagenoeg alle collega’s van de 25 kernsteden in de regio’s hebben dit soort landelijke klussen, het hoort er gewoon bij in onze functie, maar af en toe vraag je je wel af of je eigenlijk niet twee banen hebt, één in de stad en één daarbuiten. Vanzelfsprekend worden we overigens maar voor ééntje betaald.

Woensdag 21 januari was zo’n veiligheidsdag. ’s Ochtends was ik in Den Haag voor een dagelijks bestuursvergadering van het Korpsbeheerdersberaad en een gesprek met een potentiële medewerker van het bureau Veiligheidsberaad. En in de loop van de middag hield ik een toespraak in Assen voor de Veiligheidsregio Drenthe over de ontwikkeling van de veiligheidsregio’s en de veiligheidszorg. Donderdag 22 januari overlegde ik onder meer met de algemeen directeur van de veiligheidsregio Gelderland-Zuid en sprak ik met onze wethouder Maatschappelijke Opvang Hans van Hooft over de regionale organisatie van het tijdelijk huisverbod dat burgemeesters sinds dit jaar mogen opleggen. Maandag 26 januari vergaderde het dagelijks bestuur van het veiligheidsberaad in Utrecht , woensdag 28 januari overlegde ik met de regionale korpschef Henk van Zwam en donderdag 29 januari spraken hoofdofficier van justitie Remco van Tooren en ik met een dwarsdoorsnede van ons regionaal politiekorps, van wijkagent tot rechercheur, van surveillant tot districtschef, alles om een goed beeld te hebben van hoe Gelderland-Zuid functioneert. Kortom, veiligheid in de regio is intensief maar kostbaar goed.

Normaal gaat mijn weblog vooral over Nijmeegse zaken, maar het kan, vind ik, geen kwaad ook eens te laten zien wat er aan het burgemeesterschap van zo’n stad nog meer vast zit. Ook belangrijk voor Nijmegen, maar op een meer indirecte manier. Hetzelfde geldt overigens ook voor zoiets als het voorzitterschap van de Euregio Rijn-Waal, dat ik sinds twee jaar bekleed. Ik doe het nog dit tot eind van dit jaar en dan wordt ik afgelost door een Duitse burgemeester. Nijmegen en Nijmeegse instellingen hebben baat bij onze actieve inbreng in de Euregio, maar dat laat zich natuurlijk niet op de cent wegen. De meeste nevenfuncties die ik uitoefen, ook die paar die niet direct ambtsgebonden zijn, hebben linksom of rechtsom nut voor het burgemeesterschap en voor de stad. Bijvoorbeeld het voorzitterschap van de Stichting Parlementaire Geschiedenis of dat van de Stichting Overheidsmanager van het Jaar. De netwerken in ambtelijke en politiek Nederland blijven zo goed onderhouden en dat scheelt een stuk als je voor de Nijmeegse belangen iemand snel wilt spreken.

12 tot en met 21 januari

De kredietcrisis is geen kredietcrisis meer maar een volwassen economische recessie die alle sectoren lijkt te treffen. De komende jaren, zeker tot 2011, zullen moeizaam zijn, voor heel veel mensen. Ondernemingen krijgen het zwaar, werk droogt op, arbeidstijdverkorting en ontslagen worden weer normaal, pensioenen staan onder druk, huizenbezitters moeten slikken. Geen leuk perspectief. Als gemeente kunnen we maar beperkt iets doen. Maar wat we kunnen, moeten we ook goed doen. Met de wethouders Kunst (economie), Depla (werk en inkomen, ruimte en bouw) en Lucassen (Financiën) overleg ik in een bestuursteam over de maatregelen die we kunnen nemen en de samenwerking met partners in de stad.

Afgelopen week twee boeiende debatten gehad in de zogenoemde raadkamers, een soort commissievergaderingen die niet zo mogen heten. Achtereenvolgens kwamen coffeeshopbeleid en de gebiedsontzeggingen in de Meijhorst aan de orde.

Wat de coffeeshops betreft is mijn lijn vrij simpel: het huidige beleid om de coffeeshops in het stadscentrum geconcentreerd te houden en de paar shops in enkele woonwijken te laten “uitsterven”, voldoet redelijk, dus daar moeten we mee doorgaan. Strengere criteria, bv. de nabijheid bij scholen, zijn voor Nijmegen weinig zinvol. Als het moet van minister Hirsch Ballin, dan wachten we wel op zijn regelgeving. Een coffeeshop erbij, namelijk in het stadsdeel Dukenburg, zie ik om diverse inhoudelijke redenen niet zitten en ik ben niet de enige: politie, justitie, bewoners, winkeliers, nagenoeg iedereen heeft bezwaren. Nog daargelaten dat de tijdgeest er nu niet bepaald naar staat om als overheid zelf een coffeeshop te gaan entameren.

Enkele fracties willen een shop in Dukenburg nog niet definitief afschrijven, maar grosso modo bestaat er consensus over het beleid. Wel verschillen de meningen over wat met die coffeeshops in de woonwijk te doen. Het huidige uitsterfbeleid is meer verouderingsbeleid: zolang de eigenaar niet wisselt, blijft de shop bestaan en dan kan dus heel lang duren. Zelf sta ik er pragmatisch in, al heb ik wel een voorkeur om een beetje consequent te zijn en dus een tijdspanne af te spreken waarbinnen die zaken echt een keertje dicht moeten. De PvdA is het met me eens, enkele kleinere fracties naar het lijkt ook, maar voor de meerderheid is dat net een bruggetje te ver. Voorlopig kunnen de coffeeshops in Bottendaal en Altrade dus open blijven. Dat is open democratie, al omschrijft de Gelderlander dat vrij bizar liever als een gebrekkige antenne.

Interessant was ook de discussie over de gebiedsontzeggingen. Iedereen ondersteunt nog steeds (alleen GroenLinks niet) dat dit stevige middel in september werd ingezet tegen de vrij grote groep die voor ernstige overlast in de Meijhorst zorgde. Uit de aard van de zaak kon deze acute maatregel in de vereiste spoed niet zodanig verfijnd worden dat die alleen de harde kern van de overlastgevers betrof, de meelopers vielen er ook onder. Het debat gaat over de vraag of er niet jongens ten onrechte die gebiedsontzegging kregen (de lijst van 56) en of de rechtsbescherming tegen zo’n ordebesluit wel goed is geregeld. De laatste is in het bestuursrecht wat moeizaam: bezwaar en beroep zijn wel mogelijk, maar leiden volgens jurisprudentie (zeggen de bestuursjuristen) tot niet-ontvankelijkheid als de maatregel alweer is afgelopen en er geen direct ‘processueel belang’ meer is. Toch heb ik elke bezwaarmaker (9 in totaal) individueel getoetst en van antwoord voorzien. Géén van de bezwaarde jongeren stond ‘per ongeluk’ op de door de politie opgestelde lijst, het betrof jongeren die herhaaldelijk met overlast in verband werden gebracht, vaak ook als verdachte.

De fracties van PvdA en SP houden enkele aarzelingen bij individuele uitwerkingen, GroenLinks blijft bij zijn bezwaren, dat is hun goed recht. Ik vind de maatregel tegen de achtergrond van de ernstige overlast van toen proportioneel èn effectief geweest, ook als daar kritische vragen over worden gesteld, die ik naar beste vermogen beantwoord. Ook dat hoort overigens bij open democratie.

Boeiend was deze weken ook de publieke discussie over een mogelijke kandidatuur van Nijmegen-Arnhem voor Culturele Hoofdstad van Europa 2018. De kroon spande De Gelderlander. In één en dezelfde krant verkondigde de stadsredactie dat de burgemeesters wel een beetje laat waren maar nu met volle kracht aan de slag moeten gaan met die nominatie, terwijl de hoofdredactie een paar bladzijden verder meent dat het allemaal flauwekul is, zo’n culturele hoofdstad, niet meer dan een bezigheidstherapie voor burgemeesters. Tsja.

Ik merk in ieder geval dat het thema nu leeft en dat is een goed begin. Donderdag 15 januari hebben de burgemeesters van Lingewaard, Overbetuwe, Arnhem en Nijmegen een goed gesprek gehad over samenwerking tussen de vier gemeenten, inclusief dit project. Volgende week gaan Arnhem en Nijmegen een kijkje nemen in Linz (Oostenrijk), dat nu cultureel hoofdstad is. De komende maanden zullen we gezamenlijk met regio en provincie de kansen en kosten in kaart brengen en het draagvlak onderzoeken met behulp van deskundig advies.

Toespraak: Nieuwjaarstoespraak

De nieuwjaarstoespraak kunt u hieronder lezen, maar deze is ook te bekijken en beluisteren op webvideo.

Dames en heren,

De dichter Ramsey Nasr schreef onlangs een gedicht met een prachtige titel die op Godfried Bomans was geïnspireerd: “Ik wou dat ik twee burgers was, dan kon ik samenleven”. Nasr mag wat mij betreft zó Dichter des Vaderlands worden.

Dáár gaat het om in onze stad: niet naast maar mèt elkaar samenleven. Dat is een voorrecht, dat er anderen zijn om samen een gemeenschap mee te vormen,
dat er in een stad als Nijmegen mensen vorm geven aan die gemeenschap door zich in te zetten, door een hand naar elkaar uit te steken. Een brug te slaan naar anderen.

Laat dat mijn oprechte nieuwjaarswens zijn: ik wil dat we met ruim 160.000 burgers zijn die samen willen leven, die dat niet alleen als plicht zien, maar vooral als een voorrecht, als een bevoorrechte mogelijkheid om onze eigen toekomst met anderen, met elkaar, vorm te geven.