In deze weken ook weer ‘in de wijk’ gegeten, ditmaal heerlijk Italiaans bij het jonge gezin Gerrits
dat aan het Raadhuishof woont, dus wat je noemt een burenbezoek. De vrouw des huizes vertelt dat zij met haar directe Rotterdamse houding erg heeft moeten wennen aan de Nijmeegse omfloerste wijze van spreken. Ik begrijp dat wel, er is inderdaad een groot verschil in mentaliteit en directheid tussen de Randstad en Nijmegen, overigens niet per se ten nadele van Nijmegen. Interessante bijeenkomsten genoeg de afgelopen tijd. Zo was ik op bezoek bij staatssecretaris Frans Timmermans om over de betrokkenheid van Nijmegen bij 400 jaar Hudson te praten. In dezelfde tijd dat in New York City en Albany (de hoofdstad van de staat New York) de festiviteiten zijn en hoog Nederlands gezelschap deze bezoekt, is ook de opening van de Gebroeders Van Limburg-tentoonstelling in het Metropolitan Museum. Bovendien heeft Nijmegen na de oorlog warme relaties met Albany onderhouden. Die stad organiseerde na de bevrijding immers door generaal James Gavin geïnitieerde grote hulpacties voor het zwaar gehavende Nijmegen. Nijmegen wil zich daar en in NYC graag laten zien, Altijd Nijmegen nietwaar?
Interessant was ook het werkbezoek dat ik aflegde aan onze eigen archeologische dienst en het immense depot waar de prachtigste vondsten worden bewaard. Puur genieten voor iemand zoals ik.
Ik sprak met onze deskundigen (de grootste archeologische gemeentelijke dienst van het land, en de beste natuurlijk) over de merkwaardige claim die Maastricht nu weer op zijn website heeft staan. In liefst drie talen wordt die stad aangeprezen als de oudste van het land. Ik heb er collega Gerd Leers al een mailtje over gestuurd en kreeg pas een weinig overtuigend antwoord terug. We zouden beiden aanspraak kunnen maken op dat predicaat – aldus Leers – omdat Nijmegen weliswaar de oudste stadsrechten heeft, maar niet continu bewoond zou zijn door de eeuwen heen en Maastricht wel. Flauwekul zeggen de archeologen en Maastricht zou beter moeten weten, er is geen echte wetenschappelijke discussie. De grafvelden in de Nijmeegse binnenstad bewijzen een continue bewoning, ook in de donkere eeuwen tussen het einde van de Romeinse tijd en de palts die Karel de Grote in Nijmegen liet bouwen. De stedelijke vestigingen hebben zich steeds op het grondgebied van Nijmegen afgespeeld, al is er in de Romeinse tijd om militaire redenen geschoven tussen Valkhof en Waterkwartier. Kortom, Maastricht moet ophouden de Nijmeegse rechten te schenden; dat heb ik collega Leers ook gezegd tijdens de vergadering van de korpsbeheerders van politie zaterdag 7 februari. Voor alle zekerheid stuur ik hem binnenkort nog een uitvoerige en wat mij betreft openbare brief.
In de afgelopen weken ook weer overleg over het proces om gezamenlijk met Arnhem en de stadsregio (inclusief Overbetuwe en Lingewaard) een kandidatuur te stellen voor Europese Culturele Hoofdstad 2018. Er worden nu vele gesprekken gevoerd met relevante spelers in overheid, culturele sector en bedrijfsleven. We moeten goed nadenken over de focus van zo’n kandidatuur, het onderscheidend vermogen, de kosten en de kansen. Ik vind het zelf een inspirerende gedachte en denk dat de beide steden en de regio een enorme impuls zouden kunnen krijgen door de nominatie. We zullen zien.
In die culturele hoofdstad past ook aandacht voor design en mode. In het Valkhofmuseum ging zondag 8 februari een fraaie tentoonstelling van start over de schoenen van topontwerper Jan Jansen en vormgever Swip Stolk. Jan Jansen heeft weliswaar wereldfaam als schoenschepper, maar is een gewone Nijmeegse jongen van herkomst. Hij houdt nog steeds van onze stad, al is hij tegenwoordig aan Amsterdam gebakken. Ik reikte hem een zilveren Waalbrugspeld
uit voor zijn Nijmeegse wortels en Nijmeegse betrokkenheid tot op de dag van vandaag. De stad eert graag haar grote zonen en Jan Jansen is er zo een.Cultuur was er ook te zien in het Zuid-Turkse Gaziantep, maar dan moest ik wel het museum in. De stad is nog veel ouder dan Nijmegen (5600 jaar) maar bewaren en in ere houden was er vroeger niet bij. Vandaar dat Gaziantep vooral heel veel en uitgestrekte nieuwbouw kent en relatief weinig dat aan vroegere mooie tijden doet denken. In het archeologische museum worden daarentegen de mooiste mozaïeken uit de oudheid die ik ooit heb gezien bewaard. Ze komen van de opgravingen van de antieke stad Zeugma, vlak bij de Syrische grens, die door de Romeinen als toegangspoort tot Perzië werd gebruikt.
Het is mijn kennismakingsbezoek aan Gaziantep, waar Nijmegen een stedenband mee heeft. Er zijn overeenkomsten: beide oude steden met grote historie, beide universiteitssteden en economische motoren in de regio, beide relatief welvarend, beide speciale relaties met het Duitse Duisburg. Maar de verschillen zijn toch echt groter: Gaziantep telt 1, 2 mln inwoners, met de agglomeratie meegerekend ruim 1,5 mln. Zelfs als ik groots denk en alle gemeenten om Nijmegen heen bij ons optel, kom ik nog niet tot 400.000 mensen en dan overdrijf ik wellicht nog. Het ontwikkelniveau is ook van andere orde, al gebeurt er in Gaziantep erg veel de laatste jaren.
Voorafgaand aan het bezoek aan Gaziantep maakten we een tussenstop in Instanbul en spreken daar met consul-generaal Kervers en cultureel attaché Storks. De vroege vlucht naar Gaziantep de volgende morgen had helaas drie uur vertraging, dus het korte bezoek werd zo nog korter. In anderhalve dag hadden we (wethouder Lenie Scholten is ook mee, evenals MKB (Midden- en Klein Bedrijf) Nijmegen-voorzitter Theo Lemmen en directeur van Inter-lokaal Turgay Tankir en de medewerkers Marije Gerrist en Berry Schattenberg) een overladen programma met plichtplegingen en zware lunches en diners. Die waren allemaal echter wel goed voor de onderlinge relaties en ik leerde veel over het Turkse overheidsmodel en over de stad. Burgemeester Güzelbey is een warme en uiterst actieve bestuurder, druk bezig met zijn herverkiezing in maart dit jaar (hij wel!). Hij heeft goede herinneringen aan zijn bezoek van vorig jaar aan Nijmegen en aan mijn voorgangster Guusje ter Horst die eerder Gaziantep aandeed.
Hoogtepunt was natuurlijk de officiële opening van de Nijmegen Bulvari (boulevard)
in een van de nieuwe wijken van de stad. Een brede laan waar aan weerzijden nieuwe luxe appartementen worden gebouwd. Ik onthul samen met mijn collega en met de gouverneur van de provincie (ook Gaziantep genaamd) het nogal groot uitgevallen straatnaambord. Ik knip er zelfs een lint voor door, dat overkomt me haast nooit. Leuk was ook mijn spontane bezoek, afgelopen zaterdag, aan de locatie Streekweg van het Mondialcollege. Een docente had mij uitgenodigd om tijdens de open dag een kijkje te nemen, en met eigen ogen de vele activiteiten te zien die door en voor de VMBO-leerlingen worden ondernomen. Leerlingen en enthousiaste docenten leidden mij rond. De locatie kan misschien beter (over een tijdje gaan ze naar Lindenholt) maar de school zelf lijkt mij alleen al vanwege de inzet van de docenten meer dan de moeite waard!