woensdag 24 november 2010

Toespraak: Opening van de 8e Dag van de Kwaliteit

Dames en heren,

We maken economisch zware tijden door. De daarmee gepaard gaande intrinsieke bezuinigingen op lokaal, provinciaal en landelijk niveau blijven niet zonder gevolgen voor onder meer de werkgelegenheid en de zorgsector. Het is dan ook een goed besluit van De Kentering geweest om juist nu de Dag van de Kwaliteit in het teken te stellen van Werk. Het is goed dat deze dag niet alleen wordt benut voor bezinning, maar ook, of wellicht juist ook, voor ontmoeting, ontspanning en inspiratie.

Ik neem u, met uw welnemen, even mee terug in de tijd. Het is nog niet zo heel lang geleden dat we in Nederland mensen met een psychisch probleem wegstopten. In de jaren tachtig van de vorige eeuw, dat klinkt ver weg, maar is echt nog maar kort geleden, kwam er een ommekeer in het denken over deze groep. Nijmegen liep voorop in die veranderingsdrang. Er was grote tolerantie voor mensen met een afwijkend gedrag.
Die tolerantie was overigens gebaseerd op een goede traditie. Het was Johannes van Duuren, opzichter bij het Cellenbroederenhuis in Nijmegen, die rond 1840 baanbrekend werk verrichtte. In het Cellenbroederenhuis werden mensen met een psychische aandoening verpleegd. De verpleging bestond letterlijk en hoofdzakelijk uit het aan kettingen leggen van patiënten in kleine hokken. Het was zélfs zo dat deze mensen tegen een kleine vergoeding bezichtigd konden worden als een soort volksvermaak. Johannes van Duuren voerde de humanisering van de zorg door. Hij zette de hokken open, bevrijdde de patiënten letterlijk van de kettingen, gaf hen een bed, leerde hen weer lopen na hun voornamelijk liggende bestaan en probeerde hen met werk ook weer aan de slag te krijgen. Van Duuren verwierf daarmee landelijke bekendheid en werd als voorbeeld voor anderen gesteld. Hij ontving in 1842 een koninklijke onderscheiding maar had van mij ook gelijk zalig moge worden verklaard.
Sinds 2007 wordt door het Nederlands Instituut voor Psychiatrische Verpleegkunde een prijs uitgereikt die naar deze Johannes van Duuren is vernoemd. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de verpleegkundigen die zich uitzonderlijk hebben ingezet voor innovatie (in het verminderen van dwang en) de geestelijke gezondheidszorg.
In Santpoort staat sinds zestig jaar een standbeeld van Johannes van Duuren en zijn vrouw die samen zo veel hebben gedaan.
Misschien wordt het wel tijd om ook in Nijmegen aandacht te schenken aan deze voorvechters van de rechten van cliënten met een psychische aandoening.

dinsdag 16 november 2010

Toespraak: presentatie Jaarboek Parlementaire Geschiedenis

Dames en heren,

Waarheidsvinding en waarheidsbeleving, dat is de titel van het jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010.

In de politiek is waarheid een omstreden en zelfs kwetsbare term. Onwaarheid spreken is een politieke doodzonde zoals dat heet, maar dan moet dat wel eerst worden aangetoond. En zelfs dan is het nog maar de vraag of valselijke voorlichting wel consequenties heeft. Was het wel opzettelijk, werd de bewindspersoon zelf ook onjuist geinformeerd, had de Kamer zich moeten realiseren dat het ingewikkelder lag? Er zijn vele manieren om bewindslieden het vuur aan de schenen te leggen maar er zijn even zovele mogelijkheden om politiek te overleven.